دانشگاه تهران
مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی"
2423-6071
2423-608X
8
3
2021
09
23
شناسایی ظرفیت حکومتهای محلی در توسعة سرمایة اجتماعی
347
373
FA
محمدحسین
رحمتی
0000-0002-6736-0196
استادیار دانشکدة مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
mhrahmati@ut.ac.ir
فاطمه
نجفی
کارشناس ارشد مدیریت دولتی، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران
fatemehflower2583@gmail.com
10.22059/jscm.2021.250130.1527
با توجه به نقش و اهمیت حکومتهای محلی در ادارة امور اجتماعی، در این تحقیق ظرفیتهای حکومت محلی (شوراها و شهرداریها) برای توسعة سرمایة اجتماعی در ایران بررسی شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی است. شیوة گردآوری دادهها در این تحقیق بررسی اسناد و مدارک و مصاحبه بود. به منظور تجزیهوتحلیل دادهها از تکنیک تحلیل مضمون استفاده شد. این تحقیق، که در زمرة تحقیقات کیفی دستهبندی میشود، در دو فاز کلی انجام شد. در فاز اول این پژوهش (مطالعات کتابخانهای) متون ناظر به شرح وظایف شوراهای اسلامی شهر و روستا و شهرداریها بررسی شد و در فاز دوم (مطالعات میدانی) با خبرگان، شامل صاحبنظران شورای شهر و شهرداری قم، به تعداد 18 نفر، مصاحبه به عمل آمد که در این تعداد مصاحبه اشباع نظری حاصل شد. حاصل مطالعات دو فاز 58 مضمون پایه بود که در 12 مضمون سازماندهنده و 5 مضمون فراگیر طبقهبندی شدند. مضامین فراگیر شناساییشده عبارتند از: اعتماد سازمانی، اعتماد سیاسی، ایجاد حس همدلی، تقویت حس اعتماد اجتماعی، ساماندهی مسائل اجتماعی. در نهایت، با استفاده از چهار رویکرد، ظرفیتهای شناساییشده اعتبارسنجی شد.
حکومت محلی,سرمایة اجتماعی,شورای اسلامی شهر و روستا,شهرداری,ظرفیت
https://jscm.ut.ac.ir/article_79636.html
https://jscm.ut.ac.ir/article_79636_5c1833c02bfec79046f4ad12dc382382.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی"
2423-6071
2423-608X
8
3
2021
09
23
تبیین و تحلیل مؤلفههای سرمایۀ اجتماعی خانواده در قرآن، با تأکید بر روابط همسری
375
398
FA
حسین
محمدی
استادیار، دانشکدة علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران
h.mohammadi@isr.ikiu.ac.ir
سید محمد
موسوی مقدم
دانشیار، دانشکدة الهیات، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
sm.mmoqaddam@ut.ac.ir
10.22059/jscm.2020.309499.2051
ایدۀ موضوع اصلی سرمایۀ اجتماعی «رابطه» است. خانواده، به منزلة نخستین جایگاه ارتباط متعهدانۀ انسان، نقشی تعیینکننده در تولید سرمایۀ اجتماعی دارد. هدف اصلی در این پژوهش تحلیلی بر سرمایۀ اجتماعی خانواده در قرآن با تأکید بر روابط همسری و صورتبندی آن در سه مؤلفۀ شناختی و ساختاری و ارتباطی بود. رهیافت به این هدف با روش کیفی و تحلیل مضمون آیات قرآن صورت گرفت. مؤلفۀ شناختی بر مبنای الگوهای ذهنی افراد در زمینة هدف از ارتباط زن و مرد شکل میگیرد که از منظر قرآن دستیابی به آرامش و تداوم نسل انسان است. این موضوع زمینۀ همگرایی و تمایل به ارتباط در قالب ساختار زوجیت را فراهم میآورد. زوجیت مؤلفۀ ساختاری سرمایۀ اجتماعی خانواده است. در قرآن، زوجیت به سه گونۀ زوجیت در بستر ارتباط نامشروع، زوجیت در بستر ارتباط دوستی، زوجیت در بستر نکاح متصور شده است که گونۀ سوم مورد تأکید است و از بقیۀ گونهها نهی شده است. تداوم ساختار زوجیت در گرو توجه به مؤلفههای ارتباطی «مودت» و «رحمت»، به منزلة دو رویکرد اصلی در ساماندهی رفتارهای متقابل زوجین، است. مودت به معنای اظهار محبت و رحمت به معنای تلاش مهربانانه برای برطرف کردن نواقص و کمبودهای طرف مقابل است.
آرامش,خانواده,رحمت,زوجیت,سرمایۀ اجتماعی,قرآن کریم,مودت
https://jscm.ut.ac.ir/article_77947.html
https://jscm.ut.ac.ir/article_77947_83a576a06c4b2220b3212c62319951e8.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی"
2423-6071
2423-608X
8
3
2021
09
23
تأثیر سرمایة اجتماعی بر مدیریت جریانهای شکافندة سازمانی با میانجیگری شفافیت سازمانی
399
424
FA
مهدی
دیهیم پور
0000-0001-5841-6429
استادیار، گروه مدیریت، دانشکدة مدیریت دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره)، نوشهر، ایران
deyhim1357@gmail.com
10.22059/jscm.2021.321160.2140
عوامل محیطی یکی از چالشهای مخرب، تهدیدکننده، و تأثیرگذار بر ارکان و عملکرد سازمانهای دولتی به شمار میرود که از آن به جریانهای شکافندة سازمانی تعبیر میشود. سازمانها برای مواجهه با این پدیده میتوانند از مفاهیم شفافیت سازمانی و سرمایة اجتماعی استفاده کنند. پژوهش حاضر با هدف مدیریت جریانهای شکافندة سازمانی با تأکید بر متغیرهای سرمایة اجتماعی و شفافیت سازمانی انجام شد که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفیـ همبستگی است. جامعة آماری پژوهش را تعدادی از کارکنان سازمانهای دولتی استان مازندران تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای تعداد 191 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه بود که پایایی و روایی آنها با محاسبة آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی و توسط استادان و خبرگان آشنا به موضوع تأیید شد. تجزیهوتحلیل دادهها نیز به وسیلة آزمون همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری به وسیلة نرمافزارهای SPSS و PLS انجام گرفت. یافتههای مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد همة مسیرها از سرمایة اجتماعی و شفافیت سازمانی بر مدیریت جریانهای شکافندة سازمانی و همچنین از مسیر سرمایة اجتماعی از طریق متغیر میانجی شفافیت سازمانی بر مدیریت جریانهای شکافندة سازمانی معنادار است و روابط بین آنها تأیید میشود و میتوان نتیجه گرفت سرمایهگذاری بر سرمایة اجتماعی در کنار شفافیت سازمانی میتواند به مدیریت جریانهای شکافندة سازمانی کمک کند.
جریانهای شکافندة سازمانی,سرمایة اجتماعی,شفافیت سازمانی
https://jscm.ut.ac.ir/article_83301.html
https://jscm.ut.ac.ir/article_83301_c6f4dae14a6ac71ee77f3409e132ae2e.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی"
2423-6071
2423-608X
8
3
2021
09
23
جنبة تاریک سرمایة اجتماعی: بررسی نقش سرمایة اجتماعی در تمایل به فساد اداری
425
449
FA
حسن
دانایی فرد
استاد، گروه مدیریت دولتی، دانشکدة مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
danae@yahoo.com
زینب
مولوی
5461-2837-0003-0009
استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکدة مدیریت و حسابداری، مؤسسة غیرانتفاعی طلوع مهر قم، قم، ایران
ze_molavi@yahoo.com
آرزو
سهرابی
zemolavi@gmail.com
دانشجوی دکتری مدیریت رفتار سازمانی، رئیس آموزش، توسعه و تعالی منابع انسانی، شرکت راهاندازی و بهرهبرداری صنایع نفت، تهران، ایران
zemolavi@gmail.com
10.22059/jscm.2021.323722.2159
<span lang="FA" style="font-family: 'B Mitra';">در بیشتر پژوهشها در زمینة سرمایة اجتماعی به جنبههای مثبت و مزایای آن پرداخته شده است؛ حال آنکه روابط غیررسمی و شبکههای مبتنی بر اعتماد حاصل از سرمایة اجتماعی دسترسی به اطلاعات و اطمینان و اعتماد را میان افراد تقویت میکند و امکان بروز فساد را افزایش میدهد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش سرمایة اجتماعی در تمایل به فساد اداری بود. پژوهش به روش توصیفیـ همبستگی اجرا شد. جامعة آماری همة کارکنان سازمانهای دولتی بود که نمونهای به حجم 391 نفر به روش در دسترس از میان آنها انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه بود که از پرسشنامههای ناهاپیت و گوشال برای بررسی وضعیت سرمایة اجتماعی و از پرسشنامة گارسیرا و همکارانش (2018) برای بررسی انگیزانندههای فساد و تمایل به فساد استفاده شد. نتایج نشان داد وجود سرمایة اجتماعی میان کارکنان بخش دولتی شدت تأثیر انگیزانندههای فساد بر تمایل به فساد را افزایش میدهد و چنانچه افراد و گروهها سرمایة اجتماعی بالایی داشته باشند احتمال اینکه انگیزانندههای فساد در آنها منجر به فساد اداری شود به طور قابل توجهی افزایش مییابد.</span>
انگیزانندههای فساد,تمایل به فساد,سرمایة اجتماعی,فساد اداری
https://jscm.ut.ac.ir/article_83302.html
https://jscm.ut.ac.ir/article_83302_c5f12332b99454b9c2171837c72835ff.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی"
2423-6071
2423-608X
8
3
2021
09
23
فهم سرمایة اجتماعی بینسازمانی در دستگاههای اجرایی با رویکرد دادهبنیاد
451
476
FA
سیدمهدی
قریشی
دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکدة علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران
ma.ghorashi@gmail.com
سیدمحمود
هاشمی
استادیار گروه مدیریت، دانشکدة مدیریت و علوم اجتماعی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
hashemi_2986@yahoo.com
زین العابدین
امینی سابق
دانشیار گروه مدیریت، دانشکدة علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران
drsajadamini@yahoo.com
احسان
ساده
دانشیار گروه مدیریت، دانشکدة علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران
e.sadeh@yahoo.com
10.22059/jscm.2021.324226.2161
این پژوهش با هدف طراحی الگوی سرمایة اجتماعی بینسازمانی در دستگاههای اجرایی با استفاده از روش کیفی و استراتژی دادهبنیاد بر اساس رهیافت گلیزر انجام شد. در این تحقیق، که یک پژوهش بنیادی از نوع توصیفیـ اکتشافی است، ابزار اصلی پژوهش مصاحبههای نیمهساختاریافته با افراد آگاه و متخصص در حیطة موضوع پژوهش بود و نمونهگیری به صورت گلولهبرفی از میان مدیران دستگاههای اجرایی و اعضای هیئتعلمی دانشگاه، که ویژگیهای مورد نظر را داشتند، انجام شد. پس از 17 مصاحبه و جمعآوری اطلاعات، کدهای بهدستآمده در بخشهای مختلف تجزیهوتحلیل شدند و در مراحل سهگانة کدگذاری باز و محوری و انتخابی برخی مفاهیم و مقولهها و فرامقولههای رویشیافته از درون دادهها تا رسیدن به اشباع شناسایی شدند. در نهایت، الگوی سرمایة اجتماعی بینسازمانی در 5 طبقة اصلی با مقولات اعتماد بینسازمانی، وفاق و همدلی، مشارکت بینسازمانی، تعلق حاکمیتی به عنوان مشخصههای سرمایة اجتماعی بینسازمانی؛ عوامل تقویتی با فرامقولههای عوامل سازمانی، عوامل آموزشی، عوامل ایدئولوژیک، عوامل فرهنگی؛ طبقة پیشایندها شامل ویژگیهای فردی، ویژگیهای سازمانی، اهداف مشترک، ارتباطات فراگیر بینسازمانی؛ طبقة پیامدها شامل پیامدها در سطح سازمانی و ملی؛ طبقة موانع شکلگیری شامل موانع درونسازمانی و موانع برونسازمانی به دست آمد. با استفاده از الگوی ارائهشده میتوان سرمایة اجتماعی را در دستگاههای اجرایی ایجاد و تقویت کرد و از پیامدهای آن بهره گرفت.
ارتباطات سازمانی,اعتماد,دادهبنیاد,سرمایة اجتماعی,سرمایة اجتماعی بینسازمانی
https://jscm.ut.ac.ir/article_82639.html
https://jscm.ut.ac.ir/article_82639_4a6625eab5f2b6f114639a8d1f1ed176.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی"
2423-6071
2423-608X
8
3
2021
09
23
مدلیابی عوامل ساخت سرمایة اجتماعی قبل و بعد ازفراگیری بیماری کووید-19 با تأکید بر عامل قومیت در استان خوزستان
477
500
FA
بهرام
نیکبخش
0000-0002-5861-5281
استادیار گروه جامعهشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
nikbakhsh.b@gmail.com
10.22059/jscm.2021.327001.2188
هدف از تحقیق حاضر مدلیابی عوامل ساخت سرمایة اجتماعی قبل و بعد از فراگیری بیماری کووید-19 با تأکید بر عامل قومیت در استان خوزستان بود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی است. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامة ساختارمند بود. جهت سنجش روایی پرسشنامه از شاخص روایی ملاک به منظور تحلیل عاملی مدل تحقیق استفاده شد. جامعة آماری شهروندان استان خوزستان بودند که در یک نمونة آماری 1536 نفری شهرستانهای بالای 150000 نفر با روش تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. برای آنالیز دادهها از آزمونهایی نظیر تحلیل تشخیصی، رگرسیون لجستیک، واریانس و کواریانس چندمتغیره، و تحلیل معادلات ساختاری با استفاده از نرمافرارهای SPSS-24 و PLS-SAMART-3 استفاده شد. یافتههای پژوهش حاکی از این بود که عوامل چهارگانة سرمایة اجتماعیـ نظیر عوامل نهادی، عوامل طبیعی، عوامل خودجوش، عوامل بیرونیـ بر حسب متغیر وابستة «قومیت» در «دوران قبل و بعد از شیوع کرونا» کاملاً متفاوت و متغیر بودهاند؛ به گونهای که کل عوامل سرمایه اجتماعی«قبل و بعد از شیوع کرونا» نسبت به متغیر وابسته قومیت، بیشترین همبستگی و در حالت« قبل از شیوع کرونا»کمترین همبستگی را در مدل تابع تشخیصی داشته اند همچنین عوامل نهادی سرمایة اجتماعی از طریق تحلیل معادلات ساختاری به صورت میانگین بیشترین تفاوت را با عامل «قومیت» داشتند.
استان خوزستان,سرمایة اجتماعی,قومیت,ویروس کرونا
https://jscm.ut.ac.ir/article_83002.html
https://jscm.ut.ac.ir/article_83002_3c350f189ff639ae40d216a411236d18.pdf