تحلیلی بر جایگاه و سطح تحقق مسئولیت پذیری اجتماعی در صنعت گردشگری (مورد مطالعه: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 استادیار، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران

چکیده

اهمیت مسئولیت اجتماعی در حال افزایش است و جایگاه مهمی در صنعت گردشگری یافته است. یکی از دلایل آن، توسعة روز‌افزون صنعت گردشگری در جوامع مختلف، اهمیت این صنعت در اقتصاد جهانی است. پس تخصیص منابع در این زمینه هزینه محسوب نمی‌شود، بلکه سرمایه‌گذاری برای کسب مزیت رقابتی است. هدف این مقاله بررسی سطح و میزان اهمیت مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمان گردشگری و میراث فرهنگی یزد به‌عنوان نهاد دولتی در بخش گردشگری است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه است. در این پژوهش 300 پرسشنامه بین فعالان و کارشناسان گردشگری یزد توزیع شد. روایی محتوایی پرسشنامه تأیید شده و با محاسبة آلفای کرونباخ، پایایی پرسشنامه تأیید شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و  از نظر نحوة گردآوری داده‌ها توصیفی- همبستگی است. داده‌ها با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری بر پایة روش حداقل مربعات جزئی با نرم‌افزار PLS و SPSS تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد به‌کارگیری مفهوم مسئولیت اجتماعی در صنعت گردشگری می‌تواند روند رشد این صنعت را تسریع بخشد. با وجود این، مسئولیت اجتماعی در سازمان یادشده به‌عنوان راهبرد معرفی و شناخته نشده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. الوانی، مهدی، و قاسمی، احمد (1377). مدیریت و مسئولیت‌های اجتماعی سازمان. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  2. سازمان بین‌المللی استاندارد (2010). استاندارد ایزو 26000 استاندارد مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمان‌ها. ترجمة علیرضا امیدوار، تهران: نشر گندمان.
  3. فرزین‌فر، زهره، سعیدا‌اردکانی، سعید، و نادری‌بنی، محمود (1393). تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر وفاداری مشتریان با توجه به نقش میانجی اعتماد و رضایت. فصل‌نامة مطالعات گردشگری، سال 11، شمارة 33، صفحات 83-63.
  4. کرمانی، محمد (1393). کاربرد چرخة PDCAدر عملیاتی‌سازی مسئولیت اجتماعی بنگاه (مسئولیت اجتماعی بنگاه در عمل: کاربرد چرخة (PDCA). مجموعة مقالات اولین همایش مسئولیت اجتماعی شرکت (پتروشیمی).
  5. گوهریان، محمدابراهیم، و کتابچی، محمدمهدی (1384). گردشگری بین‌المللی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  6. مجتهدزاده، ویدا، و طبقیان، فرناز (1389). مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در کاهش فقر: شاخص‌های عملکرد اجتماعی و نقش انگیزه در به‌کارگیری آن‌ها. فصل‌نامة بورس اوراق بهادار، سال 4، شمارة 14، صفحات 236-221.
  7. نوری ‌یوشانلویی، جعفر، و جوهر، سعید (1393). مفهوم‌شناسی مسئولیت اجتماعی شرکت‌های تجاری در حقوق آلمان، فرانسه، انگلستان و ایران با رویکرد تطبیقی. مطالعات حقوق تطبیقی، دورة 5، شمارة 2، صفحات 627-603.
    1. Caroll, A. B. (1991). The pyramid of corporate social responsibility: Toward the moral management of organizational stakeholders. Business Horizons, 34(4), 39-48.
    2. Carroll, A. B. (1999). Corporate Social responsibility – evolution of a definitional construct. Business and Social, 38(3), 21-34.

10. Coles, T., Fenclova, E., & Dinan, C. (2013). Tourism and corporate social responsibility: a critical review and research agenda. Tourism Management Perspectives, 6, 122-141.

11. Conesa, M. I., Acosta, S. P., & Manzano, M. P. (2016). Corporate social responsibility and its effect on innovation and firm performance: An empirical research in SMEs. Journal of Cleaner Production, 142, 2374-2383.

12. Fatma, M., Rahman, Z., & Khan, I. (2016). Measuring consumer perception of CSR in tourism industry: Scale development and validation. Journal of Hospitality and Tourism Management, 28, 39-48.

13. Geva, A. (2008). Three Models of Corporate Social Responsibility: Interrelationships between theory, research, and practice. Business andSociety Review, 113, 1-41.

14. Golja, T., & Krstinić Nižić, M. (2010). Corporate social responsibility in tourism. Management, 15, 107-121.

  1. Gond, J., & Servayre, A. (2004). Les fondements théoriques de la responsabilité sociétale de l’entreprise. La Revue des Sciences de Gestion, 205, 5-15.
  2. Kim H. L., Rhou, Y., Uysal, M., & Kwon, N. (2017). An examination of the links between corporate social responsibility (CSR) and its internal consequences. International Journal of Hospitality Management, 61, 26-34.

17. Lindgreen, A., & Swaen, V. (2010). Corporate social responsibility. International Journal of Management, 12(1), 1-7.

18. McKinley, A. (2008). The drivers and performance of corporate environmental and social responsibility in the Canadian mining industry. Master Thesis Geography, Department and Center for Environment University of Toronto. Geography department.

19. Su, L., Pan, Y., & Chen, X. (2017). Corporate social responsibility: Findings from the Chinese hospitality industry. Journal of Retailing and Consumer Services, 34, 240–247.

20. Trang, T. T. (2011). Corporate social responsibility reporting in large listed Vietnamese companies. Doktora Tezi. Lahti University of Applied Science, Helsinki.

21. United Nations Environment Programme (2011) Corporate social responsibility and regional trade and investment agreements. United Nations Environment Programme.

22. Wells, V. K., Manika, D., Gregory-Smith, D., Taheri, B., & McCowlen, C. (2015). Heritage tourism, CSR and the role of employee environmental behavior. Tourism Management, 48, 399-413.

23. Zarocostas, J. (2010). Social responsibility standard draws mixed reviews. Just-Style News. Retrieved on November 10th 2014.