بررسی و تحلیل قابلیت‌های آموزۀ مهدویت در ایجاد سرمایۀ اجتماعی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

سرمایۀ اجتماعی از مهم‌ترین دارایی‌های یک جامعه است که افراد جامعه را در رسیدن به اهداف مشترک و حفظ جامعه و همبستگی کمک می‌کند. مهدی‌باوری با داشتن ظرفیت‌ها و قابلیت‌های گسترده و متنوع  می‌تواند در جامعة منتظران در حوزة هنجارها، ارزش‌ها و نیز ساختار شبکه‌های روابط میان افراد جامعه، سرمایه‌های اجتماعی را تولید، تحکیم و تقویت کند. از جمله می‌توان به نفوذ این اندیشه در جامعة شیعی، مثبت‌اندیشی و امیدآفرینی، تحرک‌زایی، ظلم‌ستیزی، ایجاد همبستگی اجتماعی و جز آن اشاره کرد. با توجه به ویژگی‌های عصر ظهور مانند تبعیض‌نگذاشتن اقتصادی، اجتماعی و قومی، امنیت و جز آن، الگوگیری از این خصوصیات در جامعة مهدی‌باور می‌تواند در ایجاد و تقویت سرمایه‌های اجتماعی در دوران غیبت تأثیرگذار باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- قرآن کریم.
1. آرون، ریمون (1370). مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی. ترجمة باقر پرهام، چاپ سوم، تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی.
2. احمدی، فریدون (1396). ناصر توره، بررسی کارآمدی آموزش معنویت در ایجاد سرمایۀ اجتماعی. مدیریت سرمایۀ اجتماعی، دورة 4، شمارة 1، صفحات 158-137.
3. احمدی، علی‌اکبر، و فیض‌آبادی، حوریه (1390). بررسی ارتقای سرمایۀ اجتماعی بر بهبود عملکرد سازمان؛ نمونة موردی: سازمان‌های ستادی شهرداری تهران. فصل‌نامة مدیریت دولتی، سال 3، شماره1390، 6.
4. اخلاقی، عبدالرحیم (1396). نگاهی به جامعه و سازمان‌های عصر ظهور: ویژگی‌ها و پیش‌فرض‌ها. قم: انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
5. اخوان کاظمی، بهرام (1387). نظریه‌های همگرایی و آموزة مهدویت. مشرق موعود، سال 2، شمارة 6، صفحات 76-46.
6. افخمی اردکانی، مهدی (1394). توسعة سرمایۀ اجتماعی در پرتو سبک زندگی اسلامی. مدیریت سرمایۀ اجتماعی، دورة 2، شمارة 4، صفحات 584-565.
7. الوانی، سید مهدی (1385). سرمایۀ اجتماعی، مفاهیم و نظریه‌ها و کاربردها. اصفهان: نشر مانی.
8. الوانی، سید مهدی، سید نقوی، میرعلی (1388). سرمایۀ اجتماعی، مفاهیم و نظریه‌ها. مطالعات مدیریت، دانشگاه علامه طباطبایی، بهار و تابستان، شماره 33و34.
9. الوانی، سید مهدی، دانایی‌فرد، حسن، مدیریت دولتی و اعتماد عمومی. فصل‌نامة دانش مدیریت، سال 14، شمارة 55، صفحات 28-5.
10. پاینده، ابوالقاسم (1382). نهج‌الفصاحه. تهران: دنیای دانش.
11. حر عاملی، محمد بن حسن (1403). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. جلد نهم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
12. حکیمی، محمدرضا (1380). الحیاه. ترجمة احمد آرام، جلدهای اول و چهارم، چاپ چهارم، چاپخانه دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
13. حیدری، محمدشریف (1392). جامعه‌پذیری دینی در ایران. قم: نشر پژوهشکدة باقرالعلوم (ع).
14. داوودپور، مرتضی، نقش انتظار در کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی. مجموعه مقالات چهارمین همایش بین‌المللی دکترین مهدویت، جلد چهارم، چاپ اول، قم: انتشارات بین‌المللی المصطفی.
15. ربانی خوراسگانی، محمدصادق (1388). بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر. چاپ اول، قم: مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی.
16. رفیع‌پور، فرامرز (1377). توسعه و تضاد، کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی آن. تهران: شرکت سهامی انتشار.
17. ری‌شهری، محمد (1380). منتخب میزان‌الحکمه. تلخیص سید حمید حسینی، جلد اول، قم: مرکز چاپ و انتشارات.
 18. ساروخانی، باقر (1370). درآمدی بر دایره‌المعارف علوم اجتماعی. تهران: مؤسسة کیهان.
19. سید بن طاووس، ابوالقاسم علی بن موسی (1423). الملاحم و الفتن فی ظهور الغائب المنتظر، باب146، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
20. صدوق، ابو جعفر محمد بن علی (1384). کمال الدین و تمام النعمه. ترجمة منصور پهلوان، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری، جلد دوم، قم: انتشارات مسجد مقدس جمکران.
21. صمدی، قنبرعلی (1394). گفتمان جهانی مهدویت و آیندة بشر، قم: انتشارات مسجد مقدس جمکران.
22. طباطبائی، محمدحسین (1387). روابط اجتماعی در اسلام به ضمیمة چند رسالة دیگر.ترجمة محمدجواد حجتی کرمانی، قم: بوستان کتاب.
23. طبسی، نجم الدین (1389). نشانه‌هایی از دولت موعود. چاپ چهارم، قم: بوستان کتاب.
24. عابدی، حمید (1384). سرمایه‌های اجتماعی عصر ظهور، حدیث زندگی، بهمن و اسفند 1384، شمارة 27.
25. عبداللهی، محمدعلی (1395). سرمایۀ اجتماعی و عنایت الهی. مدیریت سرمایۀ اجتماعی، دورة 3، شمارة 4، صفحات 499-483.
26. عرفان، امیرمحسن (1393). نقش باورداشت آموزة مهدویت در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی.قم: نشر معارف.
27. عیاشی، محمدبن مسعود (1380). التفسیر. تصحیح هاشم رسولی، تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
28. فاین، بن (1385). سرمایۀ اجتماعی و نظریة اجتماعی- اقتصاد سیاسی و دانش اجتماعی در طلیعة هزارة سوم، ترجمة سید محمدکمال سروریان، تهران، پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
29. فتحی، یوسف (1390). سرمایۀ اجتماعی در اندیشة امام خمینی، استاد راهنما: رحیم عیوضی، دانشگاه معارف اسلامی.
30. فصیحی، امان‌الله (1386). دین و سرمایۀ اجتماعی. مجلة معرفت، سال 16، شمارة 123، صفحات 132-107.
31. فیلد، جان (1386). سرمایۀ اجتماعی. ترجمة غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران: انتشارات کویر.
32. قاسمی قمی، جواد (1388). تجلی حقوق بشر و کرامت انسان در پناه حکومت امام زمان (عج). مجموعه مقالات چهارمین همایش بین‌المللی دکترین مهدویت، قم: انتشارات بین‌المللی المصطفی، جلد دوم، چاپ اول، (صص 56-7).
33. مجلسی، محمدباقر (1403). بحارالانوار. جلد 52، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
34. مطهری، مرتضی (1374). مجموعه آثار. جلد دوم، تهران: صدرا.
35. مکارم شیرازی، ناصر (1380). تفسیر نمونه. جلد 14، چاپ 41، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
36. ملکی‌راد، محمود، چگونگى جامعه‌پذیری مهدویت، فصل‌نامة علمى ـ پژوهشى اسلام و مطالعات اجتماعی، سال 14، شمارة 2، صفحات 32-6.
37. کتابی، محمود و دیگران (1383). دین سرمایۀ اجتماعی و توسعة اجتماعی فرهنگی. مجلة علمی پژوهشی دانشگاه اصفهان، دورة 17، شماره‌های70 و 71، صفحات 218-185.
38. کلمن، جیمز (1377). بنیادهای نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: نشر نی.
39. کلینی، محمد بن یعقوب (1413). کافی. جلد دوم، تحقیق محمد جواد فقیه، بیروت: دار الأضواء.
40. کوئن، بروس (1372). مبانی جامعه‌شناسی. ترجمة غلامعباس توسلی و رضا فاضل، تهران: انتشارات سمت.
41. کوزر، لوئیس (1368). زندگی بزرگان جامعه‌شناسی. ترجمة محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
42. کوهکن، علیرضا (1388). مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی اسلامی. نشریة راهبرد یاس، شمارة 17، بهار.
43.  محسنی، منوچهر (1375). بررسی نگرش‌ها و رفتارها و آگاهی‌های اجتماعی و فرهنگی مردم ایران. تهران: معاونت پژوهشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
44. نعمانی، محمدبن ابراهیم (بی‌تا). الغیبه. تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران: مکتبه الصدوق.
45. یکتایی، محمدرضا (1388). مثبت‌گرایی در پرتو گرایی. مجموعه مقالات چهارمین همایش بین‌­المللی دکترین مهدویت، قم: انتشارات بین‌المللی المصطفی، جلد دوم، چاپ اول، (صص 200-191).
46. Bourdiue, P. (1985). The forms of capital. In handbook of theory and researchfor the sociology of education, Ed. J. G. Richardson, New York: Greenwood.
47. Fukuyama, F. (1995). Trust: The social virtues and the creation of prosperity. New York: Free Press,