بررسی نقش دینداری در اعتماد و مشارکت اجتماعی دانشجویان دانشگاه لرستان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکدة علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 دانشیار، دانشکدة علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

3 دانشجوی دکتری، دانشکدة علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

4 دانشجوی کارشناسی‌ارشد، دانشکدة علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش دینداری در اعتماد و مشارکت اجتماعی است. پژوهش به لحاظ هدف، کاربرد و به لحاظ شیوة اجرای پژوهش در زمرة تحقیقات توصیفی - همبستگی است. جامعة آماری همة دانشجویان دانشگاه لرستان در سال تحصیلی 1396- 1397 است که با به‌کارگیری فرمول کوکران، 253 نفر از آن‌ها به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامة استاندارد بود، که روایی پرسشنامه‌ها با به‌کارگیری روش اعتبار محتوا و پایایی آن‌ها با محاسبة آلفای کرونباخ تأیید شد. در این پژوهش برای آزمون فرضیه‌ها، مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزارAmos18  به‌کار گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در سطح اطمینان 95 درصد دینداری تأثیر مثبت و معناداری بر اعتماد و مشارکت اجتماعی دانشجویان دانشگاه لرستان دارد. از طرف دیگر، نتایج پژوهش نشان داد  اعتماد اجتماعی تأثیر مثبت و معناداری بر مشارکت اجتماعی دانشجویان می‌گذارد. از این رو، می‌توان بیان کرد افرادی که نسبت به انجام‌‌دادن اعمال دینی خود مصمم‌ترند، از اعتماد بیشتری در روابط اجتماعی خود نسبت به سایر افراد برخوردارند. همچنین، افرادی که بیشتر پایبند به امور دینی باشند، خود را موظف خواهند دانست که در فعالیت‌های اجتماعی مشارکت فعال داشته باشند. زیرا از نگاه دینی، فرد در مقابل خدایش، خودش و جامعه‌اش موظف است نسبت به سرنوشت خود حساس باشد و در صحنة اجتماع مشارکت فعال داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ارجمند، پرهام، و شعبان‌پور حقیقی، احسان (1389). بررسی سرمایة اجتماعی با دینداری و تأثیر آن بر کارآفرینی اجتماعی. همایش ملی همت مضاعف و کار مضاعف، جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی جهرم.
افشانی، سید علیرضا، و جنتی‌فر، اکرم (1395). مقایسة میزان مشارکت اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بین دانش‌آموزان دبیرستان‌های دولتی و غیرانتفاعی شهر یزد. جامعه‌شناسی کاربردی، سال 27، شمارة 3، صفحات 96-73.
افشانی، سید علیرضا (1385). تبیین جامعه‌شناختی گرایش به خرافات در ایران. پایان‌نامة دکتری، دانشگاه اصفهان.
امیرکافی، مهدی (1380). اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
انوری، حمیدرضا (1373). پژوهش راجع به تقدیرگرایی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.
اوفه، کلاس (1384). چگونه می‌توانیم به شهروندان اعتماد کنیم در سرمایة اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه. به کوشش کیان تاج‌بخش، ترجمة افشین خاکباز، تهران: نشر شیرازه.
اینگلهارت، رونالد (1373). تحول فرهنگی در جامعة پیشرفتة صنعتی. ترجمة مریم وتر، تهران: نشر کویر.
باقریانی، فریده (1393). رابطة دینداری با اعتماد اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بهبهان. رفاهاجتماعی، سال 14، شمارة 55، صفحات 109-79.
پارسامهر، مهربان، و اسکندری‌فرد، امیرمختار (1392). اعتماد اجتماعی و رابطة آن با مشارکت اجتماعی. فصل‌نامة علوم اجتماعی، شمارة 62، صفحات 286-253.
جمشیدی‌ها، غلامرضا، پروایی هره‌دشت، شیوا، پیری، صدیقه، و ادیب حاج‌باقری، ثریا (1393). بررسی نقش احساس تعلّق محله‌ای در افزایش مشارکت اجتماعی. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، سال 4، شماره12، صفحات 24-1.
حسینی، علی‌اصغر (1389). بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد اجتماعی (مطالعة موردی: شهر بابل). مجلة معرفت، سال 19، شمارة 4، صفحات 31-42.
حشمت یغمایی، محمدتقی (1380). دینداری نوجوانان و عوامل مؤثر بر آن. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.
خادمیان، طلیعه، و کریم‌سرا، رضا (1391). بررسی تأثیر ابعاد اعتماد اجتماعی بر ابعاد مشارکت اجتماعی. مطالعات علوم اجتماعی ایران، شمارة 33، صفحات 114-89.
خسروآبادی، طاهره، و بنی‌مهد، بهمن (1394). پیش‌بینی بی­اخلاقی و فساد مالی با توجه به اعتماد اجتماعی در حرفة حسابرسی. فصل‌نامةاخلاقدرعلومو فناوری، سال 10، شمارة 4، صفحات 53-45.
رضادوست، کریم، حسین‌زاده، علی‌حسین، و شعبانی، ناهید (1394). تأثیر دینداری بر سبک زندگی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز). فصل‌نامةجامعه‌شناسیسبکزندگی، دورة 1، شمارة 3، صفحات 132-103.
زارع شاه‌آبادی، اکبر و نوریان نجف، محمد (1391). بررسی رابطة اعتماد اجتماعی بر مشارکت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه یزد. دوفصل‌نامة جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، شمارة 1، صفحات 69-47.
زین‌آبادی، مرتضی (1387). بررسی وضعیت اعتماد در جامعة ایران و راه های بازسازی آن. پژوهش‌های اعتماد اجتماعی، تهران: انتشارات مرکز راهبردی تشخیص مصلحت نظام.
زتومکا، پیوتر (1386). اعتماد: نظریة جامعه‌شناختی. ترجمة غلامرضا غفاری، تهران: نشر شیرازه.
شجاعی زند، علیرضا (1384). مدلی برای سنجش دینداری در ایران. مجلة جامعه‌شناسی ایران، دورة 6، شمارة 1، صفحات 66-34.
صادقی، حسین، ملکی، بهروز، عصاری، عباس، و محمودی، وحید (1392). تحلیل فازی رابطة اعتماد اجتماعی با توسعة انسانی. پژوهش‌های رشد و توسعة اقتصادی، سال 3، شمارة 12، صفحات 20-9.
طالبی، ابوتراب، وحاجیلو، زینب (1392). تأثیر دینداری بر اعتماد (فراتحلیل پژوهش‌های ده سال اخیر در ایران). جامعه‌شناسی تاریخی، دورة 5، شمارة 1، صفحات 137-109.
ظهیری‌نیا، مصطفی، نیکخواه، هدایت‌الله، فلاحی شاه‌آباد، احمد، صادقی، سهیل، و عزیززاده، امید (1395). اعتماد اجتماعی و تأثیر آن بر مشارکت اجتماعی دانشجویان دانشگاه هرمزگان. پژوهش‌نامةفرهنگیهرمزگان، شمارة 11، صفحات 136-86.
عباس‌زاده، محمد، و میرزایی، مجتبی (1393). نقش دین در توسعۀ شبکۀ اعتماد اجتماعی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تبریز). فرهنگدردانشگاهاسلامی، سال 4، شمارة 2، صفحات 224-199.
قاسمی، وحید، عدلی‌پور، صمد، و میرمحمدتبار دیوکلائی، سید احمد (1392). رابطۀ هویت دینی و اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه مازندران. دینوارتباطات، سال 20، شمارة 2، صفحات 99-73.
کندوانی اصل، علیرضا، و تقی‌لو، فرامرز (1394). بررسی رابطة بین دینداری و اعتماد اجتماعی در میان دانشجویان کارشناسی‌ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. مطالعاتجامعه‌شناسی، سال 5، شمارة 20، صفحات 97-79.
گیدنز، آنتونی (1387). راه سوم. ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نشر شیرازه.
مطهری، مرتضی (1369). مجموعة آثار. جلد دوم، قم: انتشارات صدرا.
مهدوی، سید محمدصادق، و رحمانی خلیلی، احسان (1388). بررسی تأثیر دینداری بر مشارکت اجتماعی شهروندان تهرانی. پژوهش‌نامةعلوماجتماعی، سال 2، شمارة 4، صفحات 29-5.
موسوی، میرطاهر (1385). مشارکت اجتماعی یکی از مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی. فصل‌نامة رفاه اجتماعی، سال 6، شمارة 23، صفحات 92-67.
نوروزی، فیض‌اله، و بختیاری، مهناز (1390). مشارکت اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. راهبرد، دورة 18، شمارة 53، صفحات 269-249.
نیازی، محسن، بهرامی، ولی، سخایی، ایوب، و حسین‌زاده، سید سعید (1396). فراتحلیل تأثیر مشارکت اجتماعی بر میزان آگاهی از حقوق شهروندی. مشارکتوتوسعةاجتماعی، دورة 2، شمارة 4، صفحات 47-17.
ویلم، ژان پل (1387). جامعه‌شناسی ادیان. مترجم عبدالرحیم گواهی، تهران: انتشارات علم.
Erikson, E. (1965). Childhood and society. New York: Norton.
Gleave, E. (2010). Trust in Uzbekistan. International Political Science Review, 33(2), 39-57.
Glock, C. Y., & Stark, R. (1970). The dimensions of religiosity: Religion and society in tension.Chicago: Rand McNally.
Helly, D. (2001). Voluntary and social participation by peple of Immigrant origin. Overview of Canadian Research. Second National Metropolis conference, Immigrant and civic participation: Contermporary policy and Research Issues, Montreal.
Layon, F. (2000). Trust network and norms: the creation of social capital in agricultural economies in Ghana. World Development. 28(4), 663-689.
Zhang, L. (2008). Religious affiliation, religiosity, and male and female fertility. Demographic Research, 18(8), 87-109
Zulling, K. J., Ward, R. M., & Horn, T. (2006). The association between perceived spirituality, religiosity and life satisfaction: the mediating role of selfrated health. Social Indicators Research, 79, 28-42.