تبیین جامعه‌شناختی تأثیرات سرمایة اجتماعی بر تعلقات سیاسی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد گرمسار، سمنان، ایران

چکیده

در پژوهش حاضر، نقش سرمایة اجتماعی در ابعاد شبکه‌ای و هنجاری بر تعلقات سیاسی (اصلاح‌طلبی، اعتدال‌گرایی، اصول‌گرایی) مورد سنجش قرار گرفت. هدف پژوهش تعیین قطب‌نمای گرایش‌سنجی سیاسی شهروندان استان خوزستان طی سه دورة انتخابات ریاست‌جمهوری (1376، 1384، 1392) بود. بدین منظور، از ابزار پرسشنامه و آزمون‌های رگرسیون ساده و چندگانه، آزمون تی، تحلیل واریانس، و ارائة معادلة ساختاری PLS به ترتیب در نرم‌افزارهای SPSS24 و SMART PLS3 استفاده شد. اطلاعات لازم با 1920 نمونة بالای هجده سال در سطح شهرستان‌های اهواز، آبادان، دزفول، ماهشهر، و اندیمشک با روش نمونه‏گیری چندمرحله‏ای طبقه‏ای جمع‌آوری شد. برای اطمینان از مناسب بودن داده‏ها، معیار CR و آزمون KMO منظور شد. یافته‌های تحقیق نشان داد بین سرمایة اجتماعی در همة ابعاد با گرایش به طیف‌های سیاسی اصلاح‌طلبی و اصول‌گرایی رابطة معنادار وجود دارد. ولی این رابطه در گرایش‌های سیاسی اعتدال‌گرایی تأیید نشد. همچنین، بر اساس قطب‌نمای گرایش‌های سیاسی بیشترین تعلقات سیاسی مربوط به طیف اصلاح‌طلبی و کمترین مربوط به طیف اعتدال‌گرایی بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. ابوالحسنی، سید رحیم (1392). «کارکردهای سیاسی سرمایة اجتماعی ـ سرمایة اجتماعی و سیاست»، سیاست جهانی، د 4، ش 2، صص 69 ـ 86.
  2. ــــــــــــــــــــــ (1384). «نگرش و گرایش‌های سیاسی مردم (اصلاح‌طلبی یا محافظه‌کاری)»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، ش 69، صص 1 ـ 24.
  3. احمدی، یعقوب و سالار مرادی (1397). «سرمایة اجتماعی و فرهنگ شهروندی»، علوم اجتماعی، د 27، ش 18، صص 101 ـ 129.
  4. بشیریه، حسین (1378). لیبرالیسم و محافظهکاری، تهران، نی.
  5. بوردیو، پی‌یر (1381). نظریة کنش، دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمة مرتضی مردیها، تهران، نی.
  6. پناهی، محمدحسین و غلام‌رضا خوش‌فر (1390). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر مشارکت سیاسی استان گلستان»، پژوهشنامة جامعه‌شناسی جوانان، د 2، ش 1، صص 61 ـ 82.
  7. پوتنام، رابرت (1380). دموکراسی و سنت‏های مدنی، ترجمة محمدتقی دل‌فروز، تهران، دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور.
  8. حسین‌زاده، علی‌حسین؛ الهه موالی‌زاده؛ کمال مرادیان (1393). «بررسی اینترنت بر گرایش سیاسی دانشجویان شهید چمران اهواز»، توسعة اجتماعی، د 2، ش 9، صص 42 ـ 62.
  9. خلفخانی، مهدی و مرجان حیدری (1394). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرکرد»، پژوهش‌های جامعه‌شناختی، د 1، ش 9، صص 48 ـ 78.

10. ذوالفقاری، ابوالفضل و جواد فعلی (1388). «بررسی تأثیر جایگاه جوانان تهران در فضای اجتماعی بر روی میزان گرایش به ارزش‌های دموکراتیک»، پژوهش اجتماعی، د 2، ش 5، صص 177 ـ 201.

11. رستگار خالد، امیر و هاجر عظیمی (1391). «بررسی رابطة سرمایة اجتماعی با شهروندی دموکراتیک (مطالعة موردی: دانشجویان دانشگاه تهران»، علوم اجتماعی، ش 59، صص 89 ـ 1322.

12. ریترز، جورج (1380). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، تهران، علمی.

13. شهریاری، حیدر (1393). «تحلیل تطبیقی گرایش سیاسی دانشجویان دانشگاه تهران»، دانش سیاسی، د 2، ش 20، صص 63 ـ 101.

14. صباغ‌پور، علی‌اصغر (1373). «بررسی نگرش سیاسی ـ مذهبی جوانان ذکور تهران»، پایاننامة کارشناسیارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.

15. صبوری، منوچهر (1381). جامعه‌شناسی سازمانها، تهران، شبتاب.

16. عالم، عبدالرحمن (1379). «بازبینی طیف گرایش‌های سیاسی»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، ش 48، صص 115 ـ 155.

17. عباسی سرمدی، مهدی؛ راضیه مهرابی‌کوشکی؛ محمودرضا رهبرقاضی (1393). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر مشارکت در انتخابات»، مسائل اجتماعی ایران، د 5، ش 2، صص 41 ـ 60.

18. عطار، سعید و رحیم ابوالحسنی (1391). «رویکرد سیاست شبکه‌ای: تعمیم اندیشة سرمایة اجتماعی به عرصة تحلیل دولت»، مطالعات توسعة اجتماعی ایران. ش 2.

19. فتحی، یوسف (1395). «مطالعة جامعه‌شناختی رابطة سبک زندگی و جمعیت جوان و تأثیر آن بر سرمایة اجتماعی با تأکید بر قرآن و حدیث»، جامعه‌شناسی سبک زندگی، د 2، ش 6، صص 101 ـ 133.

20. فوکویاما، فرانسیس (1385). امریکا بر سر تقاطع: دموکراسی، قدرت و میراث جریان نو محافظهکاری در امریکا، ترجمة مجتبی امیری‌وحید، تهران، نی.

21. فوکویاما، فرانسیس (1379). پایان نظم، ترجمة غلام‌عباس توسلی، تهران، جامعة ایران.

22. قاضی‌رهبر، محمود؛ سید جواد امام‌جمعه‌زاده؛ حسین هرسیج؛ عباس حاتمی (1393). «تحلیل رابطة بین سرمایة اجتماعی و مشارکت سیاسی (مطالعة موردی: دانشجویان دانشگاه‏های اصفهان، صنعتی اصفهان، هنر اصفهان و علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 1392 ـ 1393) ، پایان‌نامة دکتری رشتة علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان، دانشکدة علوم اداری گروه علوم سیاسی.

23. کلمن، جیمز (1377). بنیادهای نظریة اجتماعی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران، نی.

24. میرزایی، خلیل و فاطمه جعفری (1388). تأثیر عوامل اجتماعی و جمعیتی بر گرایش سیاسی دانش‌آموزان دبیرستان رودهن، پژوهش اجتماعی، د 2، ش 3، صص 161 ـ 177.

25. هابرماس، یورگن (1384). دگرگونی ساختاری حوزة عمومی، ترجمة جمال محمدی، تهران، افکار.

26. Almond, G. & Verba, S. (1993). Civic Culture, Priceton University Press

27. Baker, H., Farrelly, G, & Edelman, R. (2010). Factors Influencing on Dividend Policy of Nasdak firms. Financial Review. 38, pp. 19-38.

28. Bevelander, P. & Pendakur, R. (2009). Social capital and voting participation of immigrants and minorities in Canada. Ethnic and Racial Studies, 32, pp. 101-125.

29. Bourdieu, P. & Wacquant, l. (1992). An Invitation to Reflexive Sociology, Chicago. University of Chicago Press.

30. Bourdieu, P. (1986). The Forms of Capital. In John G. Richardson, ed. Handbook of Theory and Research of the Sociology of Education. New York, Greenwood Press.

31. Burt, R. (2000). The network structure of social capital. Research in Organ. 22, pp. 345-482.

32. Coleman, J. (1995). Achievement-Oriented School Design. In: Hallinan, M. T. Restructuring Schools: Promising Practices and Policies. Plenum, New York.

33. Coleman, j. (1990). Foundations of Social Theory, Cambridge, Massachusetts. Belknap Press of Harvard University Press.

34. Conway. M. (2000). Political participation in the United States. Washington, D. C: CQ Press.

35. Fukuyama, F. (2002). Our Posthuman Future: Consequences of the Biotechnology Revolution. Publisher: Picador USA.

36. Fukuyama, F. (1997). Social capital and the modern capitalist economy: creating a high trust workplace. Stern Bus. Mag. 4 (1), pp. 211-225.

37. Fukuyama, F. (2001). Social capital, civil society and development. Third World Quarterly 22 (1), pp. 7–20.

38. Gerber, A., Green, S., & Christopher, W. (2008). Social Pressure and Voter Turnout: Evidence from a Large-Scale Field Experiment. American Political Science Review, 102.

39. Glynn, C., Huge, M., & Lunney, C. (2009). The influence of perceived social normson college students’ intention to vote. Political Communication, 26, pp. 121-139.

40. Granovetter, M. (1985). Economic action and social structure: The problem of embededness. American Journal of Sociology, 91.

41. Henseler, J., Ringle, C., & Sinkovics, R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing. New Challenges to International Marketing. Vol. 20, pp. 277-320.

42. Iyengar, S. & Westwood, S. (2015). Fear and loathing across party lines: new evidence on group polarization. Am. J. Polit. Sci. 59 (3), pp. 690–707.

43. Jacoby, W. (2014). Is there a culture war? Conflicting value structures in American public opinion. Am. Polit. Sci. Rev. 108 (04), pp. 754–771.

44. Jha, A. & Chen, Y. (2015). Audit fees and social capital. Account. Rev. 90 (2), pp. 611–639.

45. Jha, A. (2017). Financial reports and social capital. J. Bus. Ethics

46. Jha, A., Boudreauxb, C., & Banerjee, V. (2018). Political leanings and social capital. Journal of Behavioral and Experimental Economics, 72, pp 95–105.

47. Jottier, D. & Heyndels, B. (2012). Social capital and government Disentangling the Process at work. In: Marc Hooghe (ed.), Social Cohesion contemporary theoretical perspectives on the study of social cohesion and social capital, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor.

48. Klesner, j. & Kenyon Colleg (2007). social capital and political participation in latin America. Latin American Research Review. 42, pp. 21-32.

49. Knack, S. (2002). Social capital and the quality of government: evidence from the states. Am. J. Polit. Sci. 46 (4), 772–785.

50. Lake, L. & Huckfeldt, R. (1998). Social capital, social networks and political participation. Political Psychology, 19(3), 567-584 .

51. Lipset, S. & Rokkan, S. (1968). Cleavage Structures, Party Systems and Voter Alignments. Introduction. In Party Systems and Voter Alignments: Cross- National Perspectives , ed. by Seymour M. Lipset and Stein Rokkan. New York:The Free Press.

52. Paxton, p. (2002). Social Capital and Democracy: An Inter-dependent Relationship. American Sociological Review, 67.

53. Putnam, R. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. New York: Simon and Schuster.

54. Putnam, R. (2002). Democracies in Flux: The Evolution of Social Capital in Contemporary Society. New York: Oxford University Press.

55. Rupasingha, A. & Goetz, S. (2008). US County-Level Social Capital Data. In, University. Journal of Behavioral and Experimental Economics.

56. Smith, E. (2002). The Effects of Investments in the Social Capital of Youth on Political and Civic Behavior in Young Adulthood: A Longitudinal Analysis. Political Psychology, 20, pp. 34-42.

57. Seligson, Mitchell, A. (2005). Can Social Capital be Constructed? Decentralization and Social Capital Formationin Latin America. In Developing Cultures: Essays on Cultural Change, edited by Lawrence Harrison and Jerome Kegan. New York, Routledge.

58. Verba, S., Schlozman, K., & Brady, H. (1995). Voice and equality: Civic voluntarism in American politics. Cambridge, MA: Harvard University Press.

59. Whiteley, P. & Seyd, P. (1996). Rationality and Party Activism: Encompassing tests of Alternative Models of Political Participation. European Journal of Political Research, 29. pp. 102-145