فهم سرمایة اجتماعی بین‌سازمانی در دستگاه‌های اجرایی با رویکرد داده‌بنیاد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکدة علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

2 استادیار گروه مدیریت، دانشکدة مدیریت و علوم اجتماعی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه مدیریت، دانشکدة علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف طراحی الگوی سرمایة اجتماعی بین‌سازمانی در دستگاه‌های اجرایی با استفاده از روش کیفی و استراتژی داده‌بنیاد بر اساس رهیافت گلیزر انجام شد. در این تحقیق، که یک پژوهش بنیادی از نوع توصیفی‌ـ اکتشافی است، ابزار اصلی پژوهش مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با افراد آگاه و متخصص در حیطة موضوع پژوهش بود و نمونه‌گیری به صورت گلوله‌برفی از میان مدیران دستگاه‌های اجرایی و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه، که ویژگی‌های مورد نظر را داشتند، انجام شد. پس از 17 مصاحبه و جمع‌آوری اطلاعات، کدهای به‌دست‌آمده در بخش‌های مختلف تجزیه‌وتحلیل شدند و در مراحل سه‌گانة کدگذاری باز و محوری و انتخابی برخی مفاهیم و مقوله‌ها و فرامقوله‌های رویش‌یافته از درون داده‌ها تا رسیدن به اشباع شناسایی شدند. در نهایت، الگوی سرمایة اجتماعی بین‌سازمانی در 5 طبقة اصلی با مقولات اعتماد بین‌سازمانی، وفاق و همدلی، مشارکت بین‌سازمانی، تعلق حاکمیتی به عنوان مشخصه‌های سرمایة اجتماعی بین‌سازمانی؛ عوامل تقویتی با فرامقوله‌های عوامل سازمانی، عوامل آموزشی، عوامل ایدئولوژیک، عوامل فرهنگی؛ طبقة پیشایندها شامل ویژگی‌های فردی، ویژگی‌های سازمانی، اهداف مشترک، ارتباطات فراگیر بین‌سازمانی؛ طبقة پیامدها شامل پیامدها در سطح سازمانی و ملی؛ طبقة موانع شکل‌گیری شامل موانع درون‌سازمانی و موانع برون‌سازمانی به دست آمد. با استفاده از الگوی ارائه‌شده می‌توان سرمایة اجتماعی را در دستگاه‌های اجرایی ایجاد و تقویت کرد و از پیامدهای آن بهره گرفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. آذر، عادل؛ بهروز زارعی؛ عظیم زارعی (1384). «ارائة یک روش برای شبیه‌سازی ارتباطات بین‌سازمانی دستگاه‌های دولت»، دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، د 3، ش 1،صص 19-36.
  2. استعلاجی، علی‌رضا؛ احمد حاج‌علی‌زاده؛ مسعود حیدروند (1396). «تقویت سرمایۀ اجتماعی برون‌گروهی در راستای استقرار مدیریت اجتماع‌محور در مناطق خشک»، مرتع و آبخیزداری، د 70، ش 3، صص 569 ـ 580.
  3. الوانی، مهدی (1398). مدیریت عمومی، تهران، نی.
  4. بیکر، واین (1382). مدیریت و سرمایة اجتماعی، مترجم: سید مهدی الوانی و محمدرضا ربیعی مندجین، تهران، سازمان مدیریت صنعتی.
  5. پاتنام، رابرت (1392). دموکراسی و سنت‏های مدنی؛ سرمایة اجتماعی و سنت‌های مدنی در ایتالیای مدرن، مترجم: محمدتقی دل‌فروز، تهران، جامعه‌شناسان.
  6. دانایی‌فرد، حسن؛ سید مهـدی الوانی؛ عـادل آذر (1398). روش‌شناسی پـژوهش کیفـی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران، صفار.
  7. رابینز، استیفن؛ سید مهدی الوانی؛ حسن دانایی‌فرد (1399). تئوری سازمان، تهران، صفار.
  8. زارعی‌متین، حسن؛ بهزاد محمدیان؛ سعید مدرسی (1395). مدیریت سرمایة اجتماعی، تهران، مؤسسة کتاب مهربان.
  9. زرافشانی، کیومرث؛ حسین حیدری؛ خدیجه مرادی (1394). «ﻣﺪل ﮐﯿﻔﯽ ﮐﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎیة اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮسعة روﺳﺘﺎﯾﯽ (ﻣﻮرد: روﺳﺘﺎی ﻓﺎرﺳﯿﻨﺞ در اﺳﺘﺎن ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه)»، فضا و توسعة روستایی، س 4، ش 1، صص 131 ـ 146.
  10. کلمن، جیمز (1390). بنیادهای نظریة اجتماعی، مترجم: منوچهر صبوری کاشانی، تهران، نی.
  11. مقدم، ابوالفضل؛ امین‌رضا کمالیان؛ بدرالدین اورعی یزدانی؛ باقر کرد؛ سید علی‌قلی روشن (1395). «تبیین و طراحی الگوی مدیریت منابع انسانی کارآفرینانه: رویکرد داده‌بنیاد»، بهبود مدیریت، د 10، ش 4، صص 123 ـ 157.
  12. محجوب‌روش، شبنم؛ کرم‌الله دانش‌فرد؛ ناصر میرسپاسی (1400). «طراحی الگوی نقش دولت در ارتقای سرمایة اجتماعی با رویکرد خلق ارزش عمومی در سازمان‌های دولتی ایران»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 8، ش 2، صص 209 ـ 233.
  13. مؤذن‌جمشیدی، میرهادی؛ روشنک روحی (1400). «سرمایة اجتماعی و جهش تولید در کسب‌وکارهای دانش‌بنیان: یک مطالعه با رویکرد آمیخته (کیفی‌ـ کمّی)»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 8، ش 2، صص 285 ـ 301.
  14. موسوی میرکلایی، سید زمان (1399). «بررسی رابطة بین سرمایة اجتماعی و کارآفرینی سازمانی (مطالعة موردی: ادارة پست استان مازندران)»، رهیافتی در مدیریت بازرگانی، د 1، ش 1، صص 66 ـ 83.
  15. نوابخش، مهرداد؛ حسین بشیری گیوی (1400). «تبیین جامعه‌شناختی نقش نهادهای مدنی بر سرمایة اجتماعی شهروندان»، صیانت فرهنگی و سرمایة اجتماعی، د 1، ش 1، شمارة پیاپی 1، صص 91 ـ 248.

References

  1. Alvani, S. M. (2019). public Management, Tehran, Ney Publishers. (in Persian)
  2. Azar, A., Zarei, B., & Zarei, A. (2020). “Developing a Methodology for Simulation of Inter-Organizational Relationship in Public Organizations”, Commercial Strategies, 3 (1), pp. 19-36. (in Persian)
  3. Baker, W. (2003). Management and Social capital, Translated by Seyed Mehdi Alwani and Mohammadreza Rabee Mondajin, Tehran, Industrial Management Organization. (in Persian)
  4. Carrión, C. H., Izquierdo, C. C., & Cillán, J. G. (2020). “The internal mechanisms of entrepreneurs’social capital: A multi-network analysis”, Business Research Quarterly, 23, pp. 1-19.
  5. Coleman, J.S. (2011). Foundations of Social Theory, Translated by Manochehr Sabori Kashani, Tehran, Ney Publishers. (in Persian)
  6. Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basic of Qualitative Reasearch, 3ed, Basic of qualitative research, Techniques and procedures for developing grounded theory, Thousand oask, USA: sage.
  7. Danaee-Fard, H., Alavani, S. M., & Azar, A. (2019). Qualitative research methodology in comprehensive management, Tehran, Saffar Publishers. (in Persian)
  8. Downing, S. M. (2004). “Reliability: on the reproducibility of assessment data”, Medical Education, 38 (9), pp. 1006-1012.
  9. Estelaji, A., Hajalizadeh, A., & heydarvand, M. (2017). “Increasing of Bridging social capital for establishment of community- based management in Arid regions”, Journal of Range and Watershed Managment, 70 (3), pp. 569-580. (in Persian)
  10. Glaser, B. G. (1992). Theoretical sensitivity: Advances in the methodology of grounded theory, Sociology Press, San francisco, University of California.
  11. Gharbi, M. (2020). “Les Dimensions du capital social et l’intention entrepreneuriale des étudiants”, Creating global competitive economies: 2020 vision planning & implementation, pp. 590-601.
  12. Heydari, H., Zarafshani, Q., & Moradi, K. (2015). “Qualitative model pertaining to interaction between social capital and rural development process - Case Farsinj village in Kermanshah”, Serd, 4 (11), pp. 131-146. (in Persian)
  13. Lin, S. & Huang, Y. (2005). “The Role of Social Capital In The Relationship between human capital and career Mobility”, Journal of Intellectual Capital, Vol. 6, No. 2, pp. 189-199.
  14. Lewicki, R. J. & Bunker, B. B. (1995). “Trust in relationships”, Administrative Science Quarterly, 5 (1), pp. 583-601.
  15. Mahjoob-Ravesh, S., Daneshfard, K., & Mirsepassi, N. (2021). “Designing a Model for the Role of Government in Promoting Social Capital via a Public Value Creation Approach in the Governmental Organizations of Iran”, Social Capital Management, 8 (2), pp. 209-233. (in Persian)
  16. Meier, J. (1995). “The importance of relationship management in establishing successful inter organizational systems”, Journal of strategic information systems, 4, pp. 135-148.
  17. Min, S., Kim, S. K., and Chen, H., (2008). "Developing social identity and social capital for supply chain management, " Journal of business logistics, vol. 29, pp 304-283.
  18. Mosavi Mirkalaee, S. Z. (2020). “Investigating the Relationship between Social Capital and Organizational Entrepreneurship (Case Study of Mazandaran Post Office)”, An Approach to Business Management, 1 (1), pp. 66-83. (in Persian)
  19. Moazen-Jamshidi, M. & Roohi, R. (2021). “Social Capital and Production Leap in Knowledge Enterprises: A Mixed-Methods Approach (Qualitative-Quantitative)”, Social Capital Management, 8 (2), pp. 285-321. (in Persian)
  20. Moghadam, A., Kamalian, A., Oraei Yazadni, B., Kord, B., & Roshan, S. (2017). “Explaining and Designing an Entrepreneurial Human Resource Management Model: Grounded Theory Approach (A study power Industry, Iran Transfo Corporation)”, Journal of Management Improvement, 10 (4), pp. 123-157. (in Persian)
  21. Nava-Bakhsh, M. & Bashiri Guivi, H. (2021). “Sociological explanation of the role of civic institutions on the social capital of citizens”, Psychological Protection and Social Capital, 1 (1), pp. 91-248. (in Persian)
  22. Ortiz, B., Donate, M. J., & Guadamillas, F. (2021). “Intra-Organizational Social Capital and Product Innovation: The Mediating Role of Realized Absorptive Capacity”, Frontiers in Psychology, Published online 2021 Jan 13. doi: 10.3389/fpsyg.2020.624189.
  23. Powell, R. (1999). “Recent trends in research: a methodological essay”, Library and InformationScience Research, Vol. 21, No. 1, pp. 91-119.
  24. Putnam, D. R. (2013). Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy, Translated by MohammadTaghi Delforoz, Tehran, Jemeshenasan Publishers. (in Persian)
  25. Sockalingam, S. & Panteli, N. (2005). “Trust and conflict within virtual interorganizational alliances: a framework for facilitating knowledge sharing”, Decision Support Systems, 39, pp. 599-617.
  26. Robbins, S. (2020). Organization Theory, Translated by Seyyed Mehdi Alavani & Hasan Danaee-Fard, Tehran, Saffar Publishers. (in Persian)
  27. Zarei-Matin, H., Mohammadian, B., & Modarresi, S. (2016). Social Capital Management, Tehran, Mehraban Publishers. (in Persian)