عوامل محیطی یکی از چالشهای مخرب، تهدیدکننده، و تأثیرگذار بر ارکان و عملکرد سازمانهای دولتی به شمار میرود که از آن به جریانهای شکافندة سازمانی تعبیر میشود. سازمانها برای مواجهه با این پدیده میتوانند از مفاهیم شفافیت سازمانی و سرمایة اجتماعی استفاده کنند. پژوهش حاضر با هدف مدیریت جریانهای شکافندة سازمانی با تأکید بر متغیرهای سرمایة اجتماعی و شفافیت سازمانی انجام شد که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفیـ همبستگی است. جامعة آماری پژوهش را تعدادی از کارکنان سازمانهای دولتی استان مازندران تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای تعداد 191 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه بود که پایایی و روایی آنها با محاسبة آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی و توسط استادان و خبرگان آشنا به موضوع تأیید شد. تجزیهوتحلیل دادهها نیز به وسیلة آزمون همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری به وسیلة نرمافزارهای SPSS و PLS انجام گرفت. یافتههای مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد همة مسیرها از سرمایة اجتماعی و شفافیت سازمانی بر مدیریت جریانهای شکافندة سازمانی و همچنین از مسیر سرمایة اجتماعی از طریق متغیر میانجی شفافیت سازمانی بر مدیریت جریانهای شکافندة سازمانی معنادار است و روابط بین آنها تأیید میشود و میتوان نتیجه گرفت سرمایهگذاری بر سرمایة اجتماعی در کنار شفافیت سازمانی میتواند به مدیریت جریانهای شکافندة سازمانی کمک کند.
آبیاغی اصفهانی، سعید؛ مهدی سبکرو؛ مهین برزگرلو؛ محمدمهدی واعظمی (1396). «تأثیر سرمایة اجتماعی بر سلامت سازمانی در سازمانهای دولتی»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 4، ش 2، صص 199 ـ 220.
آذر، عادل؛ رسول غلامزاده؛ مهدی قنواتی (1391). مدلسازی مسیری ساختاری در مدیریت، تهران، نگاه دانش.
پناهی، بلال (1398). «ارزیابی نقش شفافیت سازمانی بر تعارضات سازمانی با میانجیگری ارتباطات سازمانی اثربخش (مورد مطالعه: سازمان آب منطقهای آذربایجان شرقی)»، مدیریت سازمانهای دولتی، د 7، ش 4، صص 25 ـ 38.
پوررستمی، حامد (1399). «نظریة سرمایة اجتماعی امامتمحور با تکیه بر آموزههای شیعه»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 7، ش 3، صص 272 ـ 296.
توکلی، عبدالله؛ فاطمه معتمدی گلوگاهی (1399). «تأثیر سرمایة اجتماعی بر نوآوری راهبردی با توجه به نقش تعدیلگر جوّ سازمانی نوآورانه»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 7، ش 1، صص 87 ـ 109.
دیهیمپور، مهدی (1398). «تأثیر شفافیت سازمانی بر مدیریت جنجالـ نتیجه با میانجیگری سرمایة اجتماعی»، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، ش 94، صص 39 ـ 62.
دیهیمپور، مهدی؛ کمال میانداری؛ رضا نجاری؛ حسن عابدی جعفری (1397). «تأثیر شفافیت سازمانی بر مدیریت ترومای سازمانی با میانجیگری سرمایة اجتماعی»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 4، ش 2، صص 283 ـ 307.
سرلک، محمدعلی؛ پیرحسین کولیوند (1394). «تأثیرات ترومای سازمانی بر مهارتهای کارکنان در یک بیمارستان خصوصی در ایران»، شفای، د 4، ش 1، صص 45 ـ 54.
سرلک، محمدعلی؛ رضا رسولی؛ حشمت خلیفهسلطانی؛ محمدحسین نوریانی (1396). «تحلیل و رتبهبندی عوامل مؤثر در ایجاد جریانهای شکافندة سازمانی»، پژوهشهای مدیریت عمومی، س 10، ش 37، صص 59 ـ 82.
سرلک، محمدعلی؛ محمدحسین نوریانی (1395). «شناسایی عوامل مؤثر بر جریانهای شکافندة سازمانهای دولتی با استفاده از استراتژی نظریهپردازی دادهبنیاد»، مدیریت دولتی، د 8، ش 3، صص 553 ـ 570.
سرلک، محمد علی؛ محمد حسین نوریانی (1398). «رفتار حرفهای مدیران در مواجهه با جریانهای شکافندة سازمانی: مطالعهای دربارة استفاده از قدرت»، علوم مدیریت ایران، س 14، ش 54، صص 105 ـ 123.
سرلک، محمد علی؛ محمد حسین نوریانی (1399). «طراحی مدل رفتار حرفهای مدیران در مواجهه با جریانهای شکافندة سازمانی با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری»، مطالعات رفتار سازمانی، س 9، ش 1، صص 209 ـ 230.
ظهورپرونده، وجیهه؛ مهرداد شکرالهی (1396). «رابطة رفتار رهبری مدیران و بدبینی سازمانی با در نظر گرفتن نقش تعدیلگر عدالت سازمانی در آموزشوپرورش»، پژوهشهای رهبری و مدیریت آموزشی، س 3، ش 12، صص 111 ـ 148.
فرجوند، اسفندیار (1396). «از همافزایی تا همآفرینی»، مدیریت سازمانهای دولتی، د 6، ش 1، صص 51 ـ 62.
فلاح، محمدرضا (1398). «ارائة چارچوبی برای بازتولید سرمایة اجتماعی با استفاده از رویکرد فراترکیب»، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، س 28، ش 93، صص 161 ـ 203.
فلاحشمس، میرفیض؛ بهمن اسکندری؛ فرهاد عزیزی؛ محمد نوروزی (1399). «سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 7، ش 3، صص 297 ـ 317.
یوسفزاده، سعید؛ داود کیاکجوری (1394). «بررسی رابطة مهارتهای ارتباطی مدیران و سرمایة اجتماعی سازمان»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 2، ش 1، صص 95 ـ 116.
References
Abiaghi Esfehani, S., Sabkroo, M., Barzegarlu, M., & Vaezami, M. (2017). “The effect of social capital on organizational health in government organizations”, Social Capital Management Quarterly, Vol. 4, No. 2, pp. 199-220. (in Persian)
Adel, A., Gholamzadeh, R., Qanvati, M. (2012). Structural path modeling in management, Tehran, Negah Danesh. (in Persian)
Ahrne, G., Brunsson, N., & Seidl, D. (2016). “Resurrecting organization by going beyond organizations”, European Management Journal, 34(2), pp. 93-101.
Albu, O. B. & Flyverbom, M. (2019). “Organizational transparency: Conceptualizations, conditions, and consequences”, Business & Society, 58(2), pp. 268-297.
Burger, R. & Owens T. (2010). “Promoting Transparency in the NGO Sector: examining the availability and reliability of self-reported data, world development”, Business Economics and Management, 16(1), pp. 37-51.
Carrillo Álvarez, E. & Riera Romaní, J. (2017). “Measuring social capital: further insights”, Gaceta sanitaria, 31, pp. 57–61.
Carter, M. Z., Armenakis, A. A., Field, H. S., & Mossholder, K. W. (2013). “Transformational leadership, relationship quality and employee performance during continuous incremental organizational change”, Journal of Organizational Behavior, 34(7), pp. 942-958.
Cheng, C. A., Wang, J., Zhang, N., & Zhao, S. (2017). “Bowling Alone, Bowling Together: Is Social Capital Priced in Bank Loans?”, Journal of Accounting, Auditing & Finance, 32(4), pp. 449-479.
Cho, Y. J. & Lewis, G. B. (2012). “Turnover Intention and Turnover Behavior:Implications for Retaining Federal Employees”, Review of Public Personnel Administration, 32, pp. 4-23.
Christensen, L. T. & Cornelissen, J. (2015). “Organizational transparency as myth and metaphor”, European Journal of Social Theory, 18(2), pp. 132-149.
Clark, N. A., Ardron, J. A., & Pendleton, L. H. (2015). “Evaluating the basic elements of transparency of regional fisheries management organizations”, Marine Policy, 57, pp. 158-166.
Dihimpour, M. (2019). “The Impact of Organizational Transparency on Controversy Management - Outcome Mediated by Social Capital”, Management Studies (Improvement and Transformation), Vol. 94, pp. 39-62. (in Persian)
Dihimpour, M., Miandari, K., Najjari, R., & Abedi Jafari, H. (2018). “The effect of organizational transparency on the management of organizational trauma through the mediation of social capital”, Social Capital Management, Vol. 4, No. 2, pp. 283-307. (in Persian)
Elmose-sterlund, K. & Van der Roest, J-W. (2017). “Understanding social capital in sports clubs: Participation, duration and social trust”, European Journal for Sport and Society, 14(4), pp. 366–386.
English, L. (2003). Emasculating public accountability in the name of competition, Transformation of state audit in Victoria, Critical Perspectives on Accounting, 14(1), pp. 51-76.
Fallah-Shams, M.F., Eskandari, B., Azizi, F., & Norouzi, M. (2020). “Social Capital and Asymmetric Behavior of Costs”, Social Capital Management, Vol. 7, No. 3, pp. 297-317. (in Persian)
Fallah, M.R. (2019). “Providing a Framework for the Reproduction of Social Capital Using a Hypertext Approach”, Management Studies (Improvement and Transformation), Vol. 28, No. 93, pp. 161-203. (in Persian)
Farajvand, E. (2017). “From synergy to co-creation”, Management of Government Organizations, 6(1), pp. 51-62. (in Persian)
Flyverbom, M. (2016). “Transparency: Mediation and the Management of Visibilities”, International Journal of Communication, 10(1), pp. 110-122.
Forsell, T. E. (2013). An Exploratory Study of the Nature of Social Capital in Local Area Leisure Clubs, Victoria University.
Forsell, T., Tower, J., & Polman, R. (2018). “Development of a scale to measure social Capital in Recreation and Sport Clubs”, Leisure Sciences, pp. 106-122.
Hahn, V. (2008). “Committees, sequential voting and transparency”, Mathematical Social Sciences, 56, Issue 3, pp. 366–385.
Holland, D., Krause, A., & Provencher, J. (2018). Transparency tested: The influence of message features on publicperceptions of organizational transparency, Trent SeltzerTexas Tech University, College of Media & Communication, Lubbock, TX 79409, United States.
Jang, Y. J., Zheng, T., & Bosselman, R. (2017). “Top managers’ environmental values, leadership, and stakeholder engagement in promoting environmental sustainability inthe restaurant industry”, International Journal of Hospitality Management, 63, pp. 101-111.
Jha, A. & Chen, Y. (2015). “Audit fees and social capital”, Account, Rev, 90(2), pp. 611–639.
Lang, T. & Ramírez, R. (2017). “Building new social capital with cenario planning”, Technological Forecasting and Social Change, 124, pp. 51-65.
Laužikas, M. & Dailydaitė, S. (2015). “Impacts of social capital on transformation from efficiency to innovation-driven business”, Journal of Business Economics and Management, 16(1), pp. 37-51.
Lindstedt, C. & Naurin, D. (2008). “Transparency against corruption, A cross-Country Analysis”, Management Journal of Business Ethics, 95, pp. 487-506.46.
Nishtar, S. & Ralston, J. (2013). “Can human resources for health in the context of noncommunicable disease control be a lever for health system changes?”, Bulletin of the World Health Organization, 91(11), pp. 895-896.
Oge, K. (2016). “Which transparency matters? Compliance with anti-corruption efforts in extractive industries”, Resources Policy, 49, pp. 41-50.
Panahi, B. (2019). “Assessing the Role of Organizational Transparency in Organizational Conflicts Mediated by Effective Organizational Communications (Case Study: East Azerbaijan Regional Water Organization)”, Management of Governmental Organizations, Vol. 7, No. 4, pp. 25-38. (in Persian)
Peng, B., Tu, Y., & Wei, G. (2018). “Governance of electronic waste recycling based on social capital embeddedness theory”, Journal of Cleaner Production, 187, pp. 29-36.
PoorRostami, H. (2020). “Theory of Imamate-based social capital based on Shiite teachings”, Social Capital Management, Vol. 7, No. 3, pp. 272-296. (in Persian)
Rawlings, B. (2008). “Measuring the relationship between organizational transparency & trust”, The Measurement Standard, 8, pp. 425-439.
Rodrigo-Alarcón, J., García-Villaverde, P. M., Ruiz-Ortega, M. J., & Parra-Requena, G. (2018). “From social capital to entrepreneurialorientation: Themediating role of dynamic capabilities”, European Management Journal, 36(2), pp. 195-209.
Sarlak, M.A. & Kolivand, P.H. (2015). “Effects of Organizational Trauma on Staff Skills in a Private Hospital in Iran”, Shafaee, Vol. 4, No. 1, pp. 45-54. (in Persian)
Sarlak, M.A. & Nouriani, M.H. (2015). “Identifying the factors affecting the disruptive currents of government organizations using the data theorizing strategy of the Foundation”, Public Management, Vol. 8, No. 3, pp. 553-570. (in Persian)
Sarlak, M.A. & Nouriani, M.H. (2019). “Professional Behavior of Managers in Facing Organizational Breakthrough Currents: A Study of the Use of Power”, Iranian Management Sciences, Vol. 14, No. 54, pp. 105-123. (in Persian)
Sarlak, M.A. & Nouriani, M.H. (2020). “Designing a Professional Behavior Model for Managers in the Face of Organizational Breakthrough Currents Using Interpretive Structural Modeling”, Organizational Behavior Studies, Vol. 9, No. 1, pp. 209-230. (in Persian)
Sarlak, M.A., Rasooli, R., Khalifa-Soltani, H., & Nouriani, M.H (2017). “Analysis and ranking of effective factors in creating organizational disruptive flows”, Public Management Research, Vol. 10, No. 37, pp. 59-82. (in Persian)
Schnackenberg, A. K. & Tomlinson, E. C. (2014). “Organizational Transparency: A New Perspective on Managing Trust in Organization - Stakeholder Relationships”, Journal of Management, 40(1), pp. 1-27.
Seunghwan, M. & Hyungjun, S. (2016). “Which type of social capital matters for building trust in government? Looking for a new type of social capital in the governance era”, Journal of Sustainability, 8(322), pp. 1-15.
Stasavage, D. (2003). “Transparency, democratic accountability, andthe economic consequences of monetary institutions”, American Journal of Political Science, 47, pp. 389-402.
Tavakoli, A. & Motamedi Gulogahi, F. (2020). “The effect of social capital on strategic innovation according to the moderating role of innovative organizational climate”, Social Capital Management, Vol. 7, No. 1, pp. 87-109. (in Persian)
Vogelgesng, G. B. & Lester, P. B. (2009). “How leader canget results by laying it on the line”, Organizational Dynamics, 38(4), pp. 252-260.
Yeşil, S. & Doğan, I. F. (2019). “Exploring the relationship between social capital”, Innovation capability and innovation. Innovation, 21(4), pp. 506-532.
Yousefzadeh, S. & Kia-Kojori, D. (2015). “Study of the relationship between managers' communication skills and the organization's social capital”, Social Capital Management, Vol. 2, No. 1, pp. 95-116. (in Persian)
Zohorparvandeh, V. & SHokrollahi, M. (2019). “The Relationship between Managerial Leadership Behavior and Organizational Pessimism by Considering the Modifying Role of Organizational Justice in Educational Education”, Quarterly Journal of Leadership Research and Educational Management, Vol. 3, No. 12, pp. 148-111. (in Persian)