ارتقای سرمایه اجتماعی و اعتماد سیاسی: راهبردی نوین در جهت تقویت حکمرانی مطلوب در نظام‌های سیاسی معاصر

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی

2 آموزش پرورش منطقه 1

10.22059/jscm.2025.392447.2582

چکیده

حکمرانی مطلوب، بستری ضروری برای دستیابی به توسعه پایدار و ارتقای رفاه اجتماعی، بر پایه سرمایه اجتماعی و اعتماد سیاسی است. نظام‌های سیاسی معاصر در جهان با چالش‌های فزاینده ناشی از کاهش سرمایه اجتماعی و بی‌اعتمادی به نهادهای سیاسی مواجه هستند که کارآمدی، اثربخشی و مشروعیت حکمرانی را به خطر می‌اندازد. این پژوهش باهدف بررسی این چالش‌ها، به دنبال پاسخ به این پرسش است که چگونه می‌توان با ارتقای سرمایه اجتماعی و اعتماد سیاسی، حکمرانی مطلوب را در جوامع اسلامی تقویت کرد. هدف اصلی، تبیین نقش محوری این ارتقا در تحکیم حکمرانی مطلوب و شناسایی راهکارهای عملی و سیاست‌های مؤثر است.

این تحقیق با استفاده از چارچوب نظری تلفیقی شامل نظریه‌های شبکه‌های اجتماعی، انتخاب عقلانی و نهادگرایی، به تحلیل موضوع می‌پردازد. روش‌شناسی پژوهش مبتنی بر تحلیل ثانویه داده‌های پیمایش‌های معتبر بین‌المللی و فراتحلیل نظام‌مند متون علمی مرتبط است.

یافته‌ها نشان می‌دهند که سرمایه اجتماعی بالا و اعتماد سیاسی قوی، پیش‌شرط‌های اساسی برای تحقق حکمرانی مطلوب، مشارکت فعال مردم، کاهش فساد و دستیابی به توسعه پایدار هستند. عوامل نهادی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری و تحول سرمایه اجتماعی و اعتماد سیاسی در جوامع مختلف ایفا می‌کنند.

این پژوهش با تأکید بر اهمیت روزافزون این دو عامل حیاتی، مجموعه‌ای از پیشنهادات را برای تقویت آن‌ها ارائه می‌دهد که شامل اصلاح نظام حکمرانی، ارتقای شفافیت و پاسخگویی، توسعه آموزش شهروندی، تقویت نهادهای مردمی، ترویج عدالت اجتماعی و اقتصادی، تقویت رسانه‌های ملی و توسعه حکمرانی الکترونیک است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات