بررسی کارآمدی آموزش معنویت در ایجاد سرمایۀ اجتماعی با تأکید بر آموزه‌های دین مبین اسلام (مورد مطالعه: کارکنان سازمان‌های دولتی شهر سنندج)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

استادیار مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسیکارآمدی آموزش معنویت با تأکید بر آموزه‌های دین مبین اسلام در ایجاد سرمایة اجتماعی کارکنان سازمان‌های دولتی شهر سنندج انجام گرفته است. از منظر دین مبین اسلام معنویت در ارتباط با وجود خالق معنا می‌یابد، در فرامحسوس‌ها ریشه دارد، در تحول و هدایت زندگی فرد معنوی تأثیرگذار بوده، و دستیابی به معنویت از طریق راهنمایی‌های دین میسر است. تحقیق حاضر درصدد است بررسی کند تا چه اندازه بین مشارکت یا عدم مشارکت کارکنان در دوره‌های آموزش معنویت و میزان سرمایة اجتماعی آنان رابطة معنا‌دار وجود دارد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و براساس شیوة گردآوری داده‌ها، نیمه‌آزمایشی و طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل است. برای انجام‌دادن این تحقیق 60 نفر از کارکنان پنج دستگاه دولتی به شیوة داوطلبانه و به روش تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل، (هر گروه 30 نفر) به‌عنوان نمونة آماری انتخاب شدند. سپس، گروه آزمایش 10 جلسه تحت تأثیر آموزش‌های معنویت قرار گرفت. با به‌کارگیری تحلیل کوواریانس معنا‌داری تفاوت میانگین سرمایة اجتماعی در دو مرحله پیش و پس‌آزمون برای دو گروه آزمایش و کنترل محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد تفاوت میانگین پس‌آزمون و پیش‌آزمون سرمایة اجتماعی و ابعاد آن دربارة گروه آزمایش بیش از گروه کنترل بوده است؛ بدین معنا که آموزش‌های معنویت براساس آموزه‌های دینی بر تقویت سرمایة اجتماعی کارکنان مؤثر بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. احمدی، علی‌اکبر، و فیض‌آبادی، حوریه (1390). بررسی ارتقای سرمایة اجتماعی بر بهبود عملکرد سازمان نمونۀ موردی: سازمان‌های ستادی شهرداری تهران. فصل‌‎نامةمدیریتدولتی، سال 3، شمارۀ 6، صفحات 35-5.
  2. ازکیا، مصطفی، و غفاری، غلامرضا (1380). بررسی رابطة بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در نواحی روستایی شهر کاشان. نامةعلوماجتماعی، شمارة 17، صفحات 31-3.
  3. اشعری، زهرا (1387). بررسی مفهوم، اصول و روش‌های تربیت معنوی از دیدگاه علامه طباطبائی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشکدة علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تهران.
  4. الوانی، سید مهدی، و دانایی‌فرد، حسن (1380). مدیریت دولتی و اعتماد عمومی. فصل‌نامةدانشمدیریت، سال 14، شمارة 55، صفحات 28-5.
  5. الیاس‌پوریان، محمدکریم، پورسعید، علیرضا، و اشراقی سامانی، رؤیا (1393). بررسی تأثیر آموزش‌های تخصصی با تأکید بر توانمندی شغلی منابع انسانی، مورد مطالعه در سطح سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام. فصل‌نامةعلومترویجوآموزشکشاورزی، سال 10، شمارة 1، صفحات 50-37.
  6. امامقلی، فاطمه (1390). نقش سرمایة اجتماعی در عملکرد سازمانی، مطالعة موردی: مدیریت شعب بانک تجارت استان قزوین. فصل‌نامةمدیریتتوسعهوتحول، سال 3، شمارة 7، صفحات 67-59.
  7. باغگلی، حسین (1392). مطالعه انتقادی تربیت معنوی در دنیای معاصر، مقایسة معنویت‌های دینی و نوپدید در عرصة تربیت. رسالة دکتری، دانشکدة علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  8. ترابی، پردیس، حیدری، علیقلی، و قلی‌نیا، محمدجواد (1391). بررسی میزان تأثیر مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی در عملکرد شرکت‌های تعاونی، مطالعه موردی: تعاونی‌های، دام و طیور در شهرستان مشهد. مجلة تعاون، سال 21، شمارة 2، صفحات 20-1.
  9. حسین‌پور، داوود، و آذر، مهدی (1390). بررسی رابطة سرمایة فکری و اجتماعی با عملکرد سازمانی از نظر مدیران و کارکنان. فصل‌نامة مدیریتتوسعهوتحول، سال 3، شمارة 7، صفحات 29-19.
  10. خوبرو، محمدتقی، سعیدی، حبیب‌الله، صفری، علی، و سیدجوادین سید رضا (1395). رهبری معنوی، سرمایة اجتماعی و تعلق ‌خاطر کاری، مطالعه‌ای با کاربست تأثیر مؤلفه‌های اسلامی. فصل‌نامة مدیریت اسلامی، سال 24، شمارة 4، صفحات 136-109.
  11. داوری، علی، و رضازاده، آرش (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  12. صفرزاده، حسین، تدین، اعظم، و حرمحمدی، مریم (1391). بررسی تأثیر استراتژی‌های مدیریت دانش بر نوآوری و عملکرد سازمانی، مطالعۀ موردی: مراکز آموزشی و درمانی شمال فارس. فصل‌نامةعلمی- پژوهشیدانشکدةبهداشتیزد، سال 11، شمارة 1، صفحات 86-76.
  13. قلاوندی، حسن، سلطان‌زاده، وحید، و بهشتی‌راد، رقیه (1392). الگوی علی روابط میان رهبری خدمتگزار، معنویت در محیط کار و سرمایة اجتماعی. پژوهش‌نامة مدیریت اجرایی، سال 5، شمارة 9، صفحات 129-107.
  14. قلیچ لی، بهروز، و مشبکی، اصغر (1385). نقش سرمایة اجتماعی در ایجاد سرمایة فکری سازمان، مطالعه دو شرکت خودروساز ایران. فصل‌نامة دانشمدیریت، سال 19، شمارة 75، صفحات 147-125.
  15. مطهری، مرتضی (بی‌تا). مجموعة آثار. جلد 23، کتابخانۀ الکترونیکی.
  16. معمارزاده، غلامرضا، عطایی، محمد، و اکبری، احمد (1388). بررسی نقش سرمایة اجتماعی بر بهبود عملکرد کارکنان، فصل‌نامةمدیریت توسعه و تحول، سال 1، شمارة 3، صفحات 15-9.
  17. مقیمی، سید محمد، امامی، فرزانه، و کاظمی، معصومه (1390). ارزیابی و اولویت‌بندی شاخصه‌های سرمایة اجتماعی و تأثیر آن بر عملکرد سازمانی در نظام دانشگاهی. فصل‌نامةمدیریتفرهنگ ‌سازمانی، سال 9، شمارة 2، صفحات 60-29.
  18. نوری‌پور، مهدی، و نوری، مرتضی (1391). تحلیل نقش سرمایة اجتماعی در مشارکت آب بران شبکة آبیاری و زهکش دشت لیشتر. فصل‌نامة علومترویجوآموزشکشاورزیایران، دورة 8، شمارة 1، صفحات 70-53.

 

  1. Ashmos D. P., & Duchon, D. (2000). Spirituality at work: a conceptualization and measure. Journal of Management Inquiry, 9(2), 134- 145.
  2. Bosch, L.(2009). The inevitable role of spirituality in the workplace. Business Intelligence Journal, 2(1), 139-157.
  3. Ellinger, A., Findley Musgrove, C., Ellinger, A., Bachrach, D., Elmadağ Baş, A., & Wang, Y. (2013). Influences of organizational investments in social capital on service employee commitment and performance. Journal of Business Research, 66(8), 1124-1133.
  4. Hair, J., Black, C., Babin, J., & Anderson, E. (2010). Multivariate data analysis. United States: Prentice Hall Publisher.
  5. Hoffman, J., Hoelscher, M., & Sherif, K. (2005). Social capital, Knowledge management, and Sustained superior performance. Journal of Knowledge Management, 9(3), 93-100.
  6. Jurkiewicz, C. L., & Giacalone, R. A. A. (2004). Values framework for measuring the impact of workplace spirituality on organizational performance. Journal of Business Ethics, 49(2), 129-142.
  7. Kale, H. S., & Shrivastava, S. (2003). The anagram system for enhancing workplace spirituality. Journal of Management Development, 22(4), 308-328.
  8. Leana, C. R., & Pil, F. K. (2006). Social capital and organizational performance: Evidence from urban public schools, University Of Pittsburgh. Organization Science, 17(3), 353-366.
  9. Lesser, E. L., & Storck, J. (2001). Communities of practice and organizational performance. IBM Systems Journal, 40(4), 830-844.
  10. Marques, J. F. (2006). The spiritual worker. Journal of Management Development, 25(9), 884-895.
  11. Milliman, J., Czapleweski, A. J., & Feruson, J. (2003).Workplace spirituality and employee work attitude an exploratory empirical assessment. Journal of Organization Change Management, 16(4), 426-447.
  12. Mitroff, I., & Denton, E. (1999). A Spiritual audit of corporate America: A hard look at spirituality, religion, and values in the workplace. San Francisco: Jossey-Bass.
  13. Nahapiet, J., & S. Ghoshal (1998). Social capital, intellectual capital and the organizational advantage. Academy of Management Review, 232, 242-266.
  14. Neal, J., & Biberman, J. (2003). Introduction: the leading edge in research on spirituality and organizations. Journal of Organizational Change Management, 16(4), 363-366.
  15. Ofori, D., & Sackey, J. (2010). Assessing social capital for organizational performance: Initial exploratory insights from Ghana. Journal Organizations and Markets in Emerging Economies, 1(2), 71- 91.
  16. Paswan, A. (2009). Confirmatory factor analysis and structural equations modeling: An introduction. Research Report, COB, University of North Texas, United States.
  17. Perreault, C., Brenner, G., Menzies, T., Filion, L., & Ramangalahy, C. (2007). Social capital and business performance. International Journal of Business and Globalization, 1(2), 145-160.
  18. Schumacker, R., & Lomax, R. (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling. 3th Edition, London: Routledge.
  19. Shah, R., Kulhara, P., Grover, S., Kumar, S., Malhotra, R., & Tyagi, S. (2011). Relationship between spirituality/religiousness and coping in patients with residual schizophrenia. Qual Life Res, 20(7), 1053-60.
  20. Tishlet, L., Biberman J., & Mckeage R. (2002). Linking emotional intelligence, spirituality and their workplace. Journal of Managerial Psychology, 17(3), 203-218.
  21. Twigg, N., Wyld, D., & Brown, G. (2001). Quest for fire: a redefinition and reconceptualization of spirituality at work. Insights to a Changing World Journal, Available at: http://spiritatwork.com/.
  22. Wambugu, S., Okello, J., & Nyikal, R. (2010). Effect of social capital on performance of smallholder farmer organizations in Western Kenya. Journal of Agricultural Science and Technology, 4(6), 10-19.
مجله علمی
دوره 4، شماره 1
فروردین 1396
صفحه 137-158

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار