اندازه‌گیری و بررسی مقایسه‌ای سرمایۀ اجتماعی به تفکیک استان‌های کشور

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 استادیار، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

3 استاد، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

سرمایة اجتماعی تأثیر اقتصادی مؤلفه‌های فرهنگی یک سیستم اجتماعی است. پس با سرمایة اقتصادی، فیزیکی و انسانی در ارتباط است و این ارتباط اهمیت آن را دوبرابر می‌کند. سرمایة اجتماعی بستر مناسبی برای افزایش بهره‌وری سایر سرمایه‌ها و راهی برای نیل به موفقیت قلمداد می‌شود. همگام با توسعة این مفهوم از سرمایه، روش‌های سنجش و اندازه‌گیری آن نیز مورد توجه گسترده‌ای قرار گرفته است. با توجه به فقدان آمار مربوط به سرمایة اجتماعی، در مطالعة حاضر، اندازه‌گیری سرمایة اجتماعی در سطح استان‌های کشور در بازة زمانی سال‌های 1392-1385 مدنظر قرار گرفته است. براساس رهیافت پاتنام و کلمن برای اندازه‌گیری این شاخص، سه سطح مشارکت، اعتماد و انسجام در نظر گرفته شده است. به‌منظور ترکیب شاخص‌های به‌کارگرفته‌شده در این مطالعه روش تحلیل عاملی بهره گرفته شد و برمبنای نتایج تحلیل عاملی استان‌های مختلف از نظر سطح سرمایة اجتماعی سطح‌بندی شد. نتایج نشان داد استان زنجان بالاترین سطح سرمایة اجتماعی و استان‌های تهران و ایلام کم‌ترین سطح سرمایة اجتماعی در بازة مورد بررسی می‌باشند. در مقیاس کشوری نیز می‌توان یک روند به‌نسبت ثابت در میزان سرمایة اجتماعی کشور ملاحظه کرد. با توجه به نقش این نوع سرمایه در بهره‌گیری از ظرفیت سایر سرمایه‌های موجود در کشور، پیشنهاد می‌‌شود برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری مناسبی برای افزایش سطح سرمایة اجتماعی کشور را به‌عنوان هدف عالی انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1.  ازکیا، مصطفی، و غفاری، غلامرضا (1386). توسعة روستایی با تأکید بر جامعة روستایی ایران. چاپ دوم، تهران: نشر نی.
  2.  اکبری، امین (1383). نقش سرمایة اجتماعی در مشارکت: بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر مشارکت سیاسی، اجتماعی (مطالعة موردی روستای فارسنج از توابع سقّز). پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
  3. باستانی، علیرضا، و رزمی، محمدجواد (1394). رتبه‌بندی غیرمستقیم استان‌های ایران بر حسب سرمایة اجتماعی. فصل‌نامة رفاه اجتماعی، دورة 14، شمارة 15، صفحات 77-45.
  4.  پاتنام، رابرت (1384). سرمایةاجتماعی،اعتماد،دموکراسیوتوسعه.گردآورنده کیان تاجبخش، ترجمة افشین خاکباز و حسن پویان،تهران: انتشارات شیرازه.
  5.  سعادت، رحمان (1385). تخمین سطح و توزیع سرمایة اجتماعی استان‌ها. فصل‌نامة رفاه اجتماعی، دورة 6، شمارة 23، صفحات 195-173.
  6.  فوکویاما، فرانسیس (1379). پایان ‌نظم و حفظ آن. ترجمة غلام‌عباس توسلی، چاپ اول، تهران: انتشارات جامعة ایرانیان.
  7. فیروزآبادی، امین (1384). بررسی سرمایة اجتماعی و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری آن در شهر تهران. پایان‌نامة دکتری، دانشکدة علوم اجتماعی تهران.
  8. فیلد، جان (1384). مقدمه‌ای بر سرمایة اجتماعی. ترجمة جلال متقی، تهران: مؤسسة عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
  9. صادقی شاهدانی، مهدی، و مقصودی، حمیدرضا (1390). سنجش سرمایة اجتماعی استان‌های کشور با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، دانشسیاسی، سال 6، شمارة 2، صفحات 176-139.
  10. علمی، زهرا، شارع پور، محمود، و حسینی، امیرحسین (1384). سرمایة اجتماعی و چگونگی تأثیر آن بر اقتصاد. مجلةتحقیقاتاقتصادی، شمارة 71، صفحات 296-239.
  11. مهرگان، نادر، دلیری، حسین، و شهانواز، سارا (1391). برآورد روند سرمایة اجتماعی در استان‌های ایران. فصل‌نامة پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، دورة 20، شمارة 64، صفحات 24-5.
  12. موسوی، میرطاهر (1385). مشکلات اجتماعی، یکی از مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی. فصل‌نامة علمی و پژوهشی رفاه اجتماعی، دورة 6، شمارة 23، صفحات 92-67.

13. Andrews, R. (2016). Organizational size and social capital in the public sector does decentralization matter?. Review of Public Personnel Administration, 15, 18-47.

14. Baker, W. E. (1990). Market networks and corporate behavior, Am. J., Social, 96, 589-625.

15. Bartolini, S., & Sarracino, F. (2015). The dark side of Chinese growth: Declining social capital and well-being in times of economic boom. World Development, 74, 333-351.

  1. Cerny, B. A., & Kaiser, H. F. (1977). A study of a measure of sampling adequacy for factor-analytic correlation matrices. Multivar Behav Research, 12(1), 43-47.
  2. De Vaus, D. A. (1995). Surveys in social research. 4th ed., London: Rutledge.

18. Dodd, D., Melissa, B., & Hazletonc, V. (2015). A social capital approach: An examination of punams civic engagement and public relations roles. Public Relation Review, 41, 472-479.

19. Flora, B. C. (1999). Building social capital, north central regional center for rural development, Iowa state university. Available at http://www.ncrcrd.iastate.edu

20. Kawachi, I., Kennedy, B. P., Lochner, K., & Prothrow-Stith, D. (1997). Social capital, income inequality, and mortality. American Journal of Public Health, 87, 1491-1498.

21. Sabatini, F. (2007). The role of social capital in economic development. Available at: www.socialcapitalgateway.org/

22. Sangnier, M. (2011). The co-evolution of social capital and financial development, Economics Bulletin, 14, 1-23.

23. Stone, W. (2001). Measuring social capital. Towards a theoretically informed measurement framework for researching social capital in family and community life. Research Paper, No. 24, Australian Institute of Family Studies, Melbourne

24. Vilhelmsdóttir, S. (2012). Three dimensions of social capital and government performance. Economics Bulletin, 27, 19-44.

25. Wim, G., Van den Brink, H., & Van Parrag, B. M. S. (2007). The compensating income variation of social capital. IZA Discussion Paper, No. 2529; CESifo Working Paper Series, No.1889, 1-17.

26. Yeon Ahn, S., & Hyung Kim, S. (2017). What makes firms innovative? The role of social capital in corporate innovation. Sustainability, 9, 1-13.