مشارکت سازمان‌های مردم ‌نهاد در فرآیند دادرسی کیفری به ‌منزلۀ سرمایۀ اجتماعی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکدة حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد حقوق جزا وجرم‌شناسی پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

امروزه میزان مشارکت سازمان­های مردم نهاد در اداره امور کشور یکی از شاخص­های توسعه­ یافتگی است و حضور سازمان­های مردم نهاد در جامعه از نظر دانش مدیریت، سرمایه اجتماعی به شمار می­رود و از نظر علم سیاست جنایی نشانه حاکمیت سیاست جنایی مشارکتی است. ازین‌رو مادة 66 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، به سازمان­های مردم نهادی که اساسنامه آن­ها جنبه حمایتی دارند اجازه مداخله در فرایند کیفری داده است. آنچه اینجا مطرح می‏شود این است که از یک سو سمن‏ها چگونه می‏توانند در فرایند دادرسی کیفری نقش‌آفرینی کنند و سرمایة اجتماعی خویش را در این مسیر به کار گیرند و از سوی دیگر چه راهکارهایی وجود دارد تا از آن طریق بتوان باعث تقویت سرمایة اجتماعی سمن‏ها در فرایند دادرسی کیفری شد؟ هدف این نوشتار از یک سو شناخت نقش سمن‏ها در فرایند کیفری و از سوی دیگر ارائة راهکارهای تقویت نقش این سازمان­ها در فرایند کیفری است. حمایت از بزه‌دیدگان، آگاه‌سازی آنان از حقوق خویش، معاضدت‏های حقوقی، از جمله نقش‌های سمن‏هاست که می‌توان با گسترش دامنة اختیارات سمن‏ها، افزایش میزان اعتماد مردم به سمن‏ها، و غیره باعث افزایش قدرت سمن‏ها به‌‌مثابة یک سرمایة اجتماعی در فرایند کیفری شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. اقبالی، مسعود و وفاعلی کمالیان (1390). «نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در توسعة پایدار»، مهندس کشاورز، ش 52، صص 3 ـ 27.
  2. امیری، آبتین (1388). «بررسی تأثیر سازمان­های غیردولتی بر توسعه اجتماعی در استان هرمزگان». گلپنگ، ش 15-16، صص 46-60.
  3. پیران، پرویز (1392). مبانی مفهومی و نظری سرمایة اجتماعی، تهران، علم.
  4. رابرت، پاتنام (1376). دموکراسی نشست‌های مدنی، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  5. رایجیان اصلی، مهرداد (1390). بزه‌دیده‌شناسی حمایتی، تهران، دادگستر.
  6. رمضانی قوام آبادی, محمد حسین. (1396). «حضور سازمان‌های مردم‌نهاد در فرآیند کیفری در پرتو قانون آیین دادرسی کیفری». مجله حقوقی دادگستری, 81(99), 139-167.
  7. زارعی‌متین، حسن و بهزاد محمدیان، سعید مدرسی (1395). مدیریت سرمایة اجتماعی، تهران، مؤسسة کتاب مهربان نشر.
  8. زینالی، حمزه (1382). «نوآوری‌های قانون حمایت از کودکان و نوجوانان و چالش‌های فراروی آن»، رفاه اجتماعی، ش 7، صص 59-92.
  9. ستوده، هدایت‌الله (1381). آسیب‌شناسی اجتماعی، تهران، آوانور.

10. سعیدی، محمدرضا (1382). درآمدی بر مشارکت مردمی سازمان‌های غیردولتی، تهران، سمت.

11. طهماسبی، جواد (1394). آیین دادرسی کیفری، جلد اول، تهران: بنیاد حقوقی میزان.

12. فوکویاما، فرانسیس (1379). پایان نظم، ترجمة غلام‌عباس توسلی، تهران، نشر جامع ایرانیان.

13. فیلد، جان (1392). سرمایه اجتماعی. ترجمه غلامرضا غفاری و حسین رمضانی. تهران: نشر کویر.

14. کلمن، جمیز (1377). بنیادهای نظریة احتمالی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران، نی.

15. گلشن‌پژوه، محمدرضا (1385). راهنمای سازمان‌های غیردولتی، تهران، مؤسسة فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.

16. لپز، ژرار و ژینیا فیلیزولا (1379). بزه‌دیده و بزه‌دیده‌شناسی، ترجمة روح‌الله کرد علیوند و احمد محمدی، تهران، مجد.

17. ناطق پور, محمد جواد, فیروز آبادی, سید احمد. (1384). «سرمایه اجتماعی و عوامل موثر بر شکل گیری آن در شهر تهران». مجله جامعه شناسی ایران, 6(4), 59-91.

18. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1372). «نقش مطالعات و یافته‌های جرم‌شناسی در تحولات حقوق کیفری و سیاست جنایی»، تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، ش 13 و 14.

19. Cario, R. (2005). L evolution de l aide aux victims en France. Petites Affiches.

20. Lopez, G. (2010). La victimologie. Dalloz, Paris.

21. Ryfman, P. (2009). Les ONG, la Decouverte, Paris.