بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر تحلیل‌رفتگی با توجه به نقش تعدیلگر متغیرهای جمعیت‌شناختی و سازمانی (مورد مطالعه: مربیان نخبۀ فدراسیون‌های ورزشی)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه تربیت بدنی، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکدة علوم ورزشی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

3 دانشجوی دکتری، دانشکدة علوم ورزشی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

اهمیت منابع انسانی در رشد و توسعه و بقای سازمان‌ها بسیار روشن است. مربیان فدراسیون‌های ورزشی در مقام مهم‌ترین سرمایة انسانی نقش کلیدی و محوری در توسعه و ارتقای رشته‌های ورزشی دارند. هدف این تحقیق بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی، به مثابة وسیله‌ای برای افزایش کیفیت زندگی، بر فرسودگی شغلی، با در نظر گرفتن نقش تعدیلگر متغیرهای دموگرافیک، در مربیان فدراسیون‌ها بود. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش را مربیان نخبة فدراسیون‌های شنا و تکواندو و بدمینتون به تعداد 223 نفر تشکیل دادند که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده با استفاده از جدول مورگان انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از آزمون کی‌ام‌اُ اسپیرمن با کمک نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس 25 و معادلات ساختاری با نرم‌افزار پی‌ال‌اس 3،2،8 استفاده شد. نتایج نشان داد به‌رغم اینکه متغیرهای تعدیلگر جنسیت، تأهل، تحصیلات، و تجربه اثر معناداری بر تحلیل‌رفتگی شـغلی ندارند، متغیر سن اثر منفی و معنادار تعدیلگر بر رابطة بین سرمایة اجتماعی و تحلیل‌رفتگی شغلی دارد. همچنین مدل از برازش مناسبی برخوردار بود. فرسودگی شغلی هزینه‌های کلانی برای سازمان‌ها از نظر نیروی انسانی در بر دارد که موجب ضرر و زیان مالی و جسمی و روانی در سازمان‌ها می‌شود. بر اساس یافته‌های مطالعه، پیشنهاد می‌شود فدراسیون‌های ورزشی با ایجاد بستر  افزایش سرمایه اجتماعی زمینه کاهش تحلیل رفتگی مربیان نخبه را فراهم آورند ، بعلاوه به دلیل تایید نقش تعدیلگر سن در مدل تحقیق، فدراسیون‌های منتخب شرایط را برای بازنشستگی مربیان خود در سنین پایین‌تر مهیا کنند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ارقند، محمدرضا؛ اسمعیلی، محمدرضا ؛ خداداد کاشی، شعله (1393). «بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و تحلیل‌رفتگی شغلی معلمان تربیت بدنی استان گیلان»، مدیریت ورزشی، ش 3(22)، ص 443 ـ 458.
اسکندرنژاد، مهتا؛ عابدینی، مهری (1393). «مقایسة میزان فرسودگی شغلی در بین مربیان رشته‌های کراته و شنا»، مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 11(22)، ص 85 ـ 94.
اسمعیلی، محمدرضا؛ جوادی‌پور، محمد؛ طالب‌پور، مهدی (1393). «مدل معادلات ساختاری عدالت سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی، و سرمایة اجتماعی کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان رضوی»، پژوهش‌های معاصر در مدیریت ورزشی، 4(8)، ص 1 ـ 13.
باستانی، سوسن؛ افسانه کمالی؛ مریم صالحی هیکویی (1387). «سرمایة اجتماعی شبکه و اعتماد متقابل شخصی»، علوم اجتماعی، 5(18)، ص 41 ـ 81.
بهلولی، زیناب؛ علوی متین،  (1389). «بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز»، فراسوی مدیریت، 4(14)، ص 73 ـ 108.
جشوقانی، مصطفی (1392). «رابطة بین اعتماد درون‌سازمانی و تعهد شغلی مدیران دبیرستان‌های شهر اصفهان»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران.
چالشگر کرد آسیایی، مشرفه؛ یزدانی چراتی، جمشید؛ عیوضپور، محبوبه؛ رمضانی، آتنا؛ حسینزاده، کبری (1399). «بررسی سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه علوک پزشکی مازندران»، مجله سلامت و بهداشت، 11(2)، ص 195.
چاوشی، سید محمدحسین (1386). «بررسی و مطالعة رابطة هوش عاطفی مدیران و میزان اعتماد زیردستان به آنان»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران.
چگینی گودرزوند، مهرداد (1390). «تأثیر عدالت سازمانی بر سرمایة اجتماعی در صنعت بیمة ایران»، مهندسی مدیریت، 41(4)، ص 551 ـ 562.
خدابخشی، محمد؛ صمدزاده، مریم ؛ مبارکی، حسین (1398). «بررسی تأثیر ساختار سازمانی بر تحلیل‌رفتگی شغلی کارکنان حوزة ستادی وزارت بهداشت، درمان، و آموزش پزشکی»، ویژه‌نامة علوم انسانی سلامت، 28(1)، ص 48 ـ 57.
خضری، زهرا؛ محمد مظلوم، بهمنی؛ نوغانی دخت، محسن  (1398). «فراتحلیل مطالعات سرمایة اجتماعی و عملکرد شغلی»، دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 2(16)، ص 39 ـ 52.
رحیم‌آقایی، فلورا؛ هویدا، فاطمه؛ حاتمی‌پور، خدیجه (1396). «ارتباط سرمایة اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی با سلامت عمومی پرستاران در بیمارستان‌های دولتی غرب مازندران»، روان‌پرستاری، 5(4)، ص 1 ـ 7.
رنجبر، حمید؛ سایبانی، حمیدرضا؛ رنجبر‌ گلشواری، صالحه (1396). «بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و تحلیل‌رفتگی شغلی معلمان تربیت بدنی شهرستان میناب»، پژوهش‌های تربیت بدنی و علوم ورزشی، 1(1)، ص 31 ـ 48.
شاکری‌نیا، ایرج؛ محمدپور، مهری (1389). «رابطة استرس شغلی و تاب‌آوری با فرسودگی شغلی در پرستاران زن»، فصلنامة علمی‌ـ پژوهشی دانشگاه علوم پرشکی کرمانشاه، 14(2)، ص 161 ـ 169.
صفری‌گرایلی، مهدی؛ رضایی‌پیته‌نویی، یاسر (1399). «ارائة الگویی برای تبیین رابطة بین سرمایة اجتماعی و هزینة سرمایه»، حسابداری سلامت، 9(1)، ص 61 ـ 77.
طباطبایی، شهناز؛ خانیجزنی، رضا؛ قانع، سعید (1396). «نقش سن و سابقة کار در خستگی، سلامت و بهزیستی اجتماعی کارکنان، مطالعة موردی: کارکنان حمل‌ونقل ریلی ایران»، بهداشت کار و ارتقای سلامت، 1(1)، ص 19 ـ 32.
کوهی، کمال (1399). «تبیین تأثیر سرمایۀ اجتماعی، سرمایۀ روان‌شناختی، جوّ سازمانی و سابقۀ شغلی بر فرسودگی شغلی (مورد مطالعه: اعضای هیئت‌علمی دانشگاه تبریز)»، جامعه‌شناسی کاربردی، 31(2)، ص 77 ـ 94.
مرادی، محمدرضا؛ جعفری، اکرم؛ امیدی، علی‌رضا؛ علی‌دوست قهفرخی، ابراهیم (1392). «مدل‌یابی تأثیر رهبری تحول‌گرای عدالت سازمانی بر رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران»، مدیریت ورزشی، 5، ص 107 ـ 124.
مصطفوی، اسماعیل؛ قاسمی‌نژاد، محمدعلی (1391). «میزان فرسودگی شغلی و رابطة آن با سن و سابقة کار کتاب‌داران دانشگاه‌های دولتی شهر تهران»، مدیریت اطلاعات سلامت، 9(6)، ص 942 ـ 949.
مهاجران، بهناز؛ قلعه‌ای، علی‌رضا؛ اشرفی سلیم‌کندی، فرشید؛ درویشی، زین‌العابدین(2018). «بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و سلامت سازمانی با میانجیگری عزت‌نفس سازمانی»، جامعه‌شناسی کاربردی، 29(4)، ص 39 ـ 58.
نصراصفهانی، علی؛ فرخی، مجتبی؛ امیری، زینب (1395). «تأثیر سرمایة اجتماعی بر توانمندسازی کارکنان (مورد مطالعه: پرستاران بیمارستان شریعتی تهران)»، جامعه‌شناسی کاربردی، 27(2)، ص 111 ـ 126.
نعمتی، لیلا؛ نویدی، پرویز (1395). «تأثیر هوش سازمانی و هوش اخلاقی بر دلبستگی شغلی؛ با نقش میانجی سرمایة اجتماعی»، مدیریت فرهنگی، 10(31)، ص 43 ـ 55.
References
Arqand, MR., Ismaili, MR., & Khodadad Kashi, Sh. (2014). “Investigating the relationship between social capital and job burnout of physical education teachers in Guilan province”, Sport Management, 3(22), pp. 443-458. (in Persian)
Barron, A., Pereda, A., & Stacey, S. (2019). “Exploring the performance of government affairs subsidiaries: A study of organization design and the social capital of European government affairs managers at Toyota Motor Europe and Hyundai Motor Company in Brussels”, Journal of World Business, 52(2), pp. 186-196.
Bastani, S., Kamali, A., & Salehi Hikouei, M. (2008). “Social network capital and personal mutual trust”, Journal of Social Sciences, 5(18), pp. 41-81. (in Persian)
Bohloli, Z., Alavi, M., Yaghoub Derakhshan, Y., & Mehrabani, A. (2010). “The effect of organizational justice on the organizational citizenship behavior of the staff of the Islamic Azad University, Tabriz Branch”, Beyond Management, 4(14), pp. 73-108. (in Persian)
Chaleshgar Kordasiabi, M., Yazdani Cherati, J., Avazpour, M., Ramezani, A., & Hosseinzadeh, K. (2020). “Investigation of Social Capital among Mazandaran University of Medical Sciences Students”, Journal of Health, 11(2), pp. 194-202.
Chavoshi, SMH. (2007). “Investigating the relationship between managers' emotional intelligence and the level of trust of subordinates in them”, Master Thesis, Faculty of Management, University of Tehran. (in Persian)
Chegini Goodarzvand, M. (2011). “The Impact of Organizational Justice on Social Capital in Iran Insurance Industry”, Management Engineering, 41(4), pp. 551-562.
Dai, W. D., Mao, Z. E., Zhao, X. R., & Mattila, A. S. (2014). “How does social capital influence the hospitality firm's financial performance? The moderating role of entrepreneurial activities”, International Journal of Hospitality Management, 41, pp. 42-44.hejkxmsdxgtcdshdnmxcmhdyt
Davis, L., Stenling, A., Gustafsson, H., Appleby, R., & Davis, P. (2019). “Reducing the risk of athlete burnout: Psychosocial, sociocultural, and individual considerations for coaches”, International Journal of Sports Science & Coaching, 4(14), pp. 444-452.
Eskandernejad, M. & Abedini, M. (2015). “Comparison of burnout among karate and swimming trainers”, Journal of Sport Management and Motor Behavior, 11(22), pp. 85-94. doi: 10.22080/jsmb.2015.993. (in Persian)
Ferris, S. P., Javakhadze, D., & Rajkovic, T. (2017). “The international effect of managerial social capital on the cost of equity”, Journal of Banking & Finance, 74, pp. 84-93.
Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics, In: Sage Publications Sage CA: Los Angeles, CA.
Geisser Stone (1975). “The Predictive Sample Reuse Method With Applications”, Journal of the American statistical Association, 70(350), pp. 320-328.
Guangling, W. (2011). “The Study on Relationship between Employees’ Sense of Organizational Justice and Organizational Citizenship Behavior in Private Enterprises”, Energy Procedia, 5, pp. 2030–2034.
Hassmén, P., Kenttä, G., Hjälm, S., Lundkvist, E., & Gustafsson, H. (2019). “Burnout symptoms and recovery processes in eight elite soccer coaches over 10 years”, International Journal of Spufjuvm jcjcjvn3y3h327efjfkgj0iuidudsyudf5tq9iAsxsduqshvbfg6gberikzxjkghkjjorts Science & Coaching, 4(14), pp. 431-443.
Huang, J., Wang, Y., Wu, G., & You, X. (2016a). “Crossover of Burnout from Leaders to Followers: A Longitudinal Study”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 25(6), pp. 846–861. doi:10.1080/1359432X.2016.1167682.
Ismaili, MR., Javadipour, M., & Talibpour, M. (2014). “Structural Equation Model of Organizational Justice, Organizational Citizenship Behavior and Social Capital of Sports and Youth Departments of Khorasan Razavi”, Contemporary Research in Sports Management, 4(8), pp. 1-13. (in Persian)
Joshoughani, M. (2013). “The relationship between intra-organizational trust and job commitment of high school principals in Isfahan”, Master Thesis, Faculty of Management, University of Tehran. (in Persian)
Kallus, K. W. (2016b). “Stress and recovery: an overview,” in The Recovery-Stress Questionnaires: User manual, eds. K. W. Kallus and M. Kellmann (Frankfurt am Main: Pearson), pp. 27–48.
Karriker, J. H. & Williams, M. (2009). “Organizational justice and organizational citizenship behavior: Mediated multifocal model”, Journal of Management, 35(1), pp. 112–125.
Kelley, B.C., Eklund, R.C., & Ritter Taylor, M. (1999). “Stress and burnout among collegiate tines coaches”, Journal of sport and Exercise Psychology, 21, pp. 113-130.
Khezri, Z., Khorasani, M., Bahmani, M., & Noghani Dokht, M. (2019). “Meta-analysis of social capital studies and job performance”, Journal of New Achievements in Humanities Studies, 2(16), pp. 39-52. (in Persian)
Khudabakhshi, M., Samadzadeh, M., & Mubaraki, H. (2019). “Investigating the effect of organizational structure on job burnout of staff of the Ministry of Health and Medical Education”, Special issue of health humanities, 28(1), pp. 48-57. (in Persian)
Koohi, K. (2020). “Explaining the effect of social capital, psychological capital, organizational climate and job history on burnout studied: Faculty members of Tabriz University”, Applied Sociology, 31(2), pp. 77-94.
Maslach, C. & Jackson, S. (1986). Maslach burnout inventory, 2nd ed., Palo Alto, consulting psychology press, pp. 118-127.
Maslach, C., Jackson, S., & Leiter, M. (1996). The maslach Burnout Inventory (Brded), Mountain view, CA: consul binge psychologists press.
Mohajeran, B., Qalei, A., Ashrafi Salim, F., & Darwish, A. (2018). “Investigating the Relationship between Social Capital and Organizational Health Mediated by Organizational Self-Esteem”, Applied Sociology, 29(4), pp. 39-58. (in Persian)
Mohammadzadeh, H., Ebrahimi, S., & sami, S. (2012). “The Evaluation Of Relationship Between Perfectionism, Stress And Burnout Among Male And Female Swimming Instructors”, Journal of Sport and learning, No. 9, pp. 129-139.
Moradi, MR., Jafari, A., Omidi, A., & Alidoost Ghahfarkhi, E. (2013). “Modeling the effect of transformational leadership of organizational justice on organizational citizenship behaviors of employees of the Ministry of Sports and Youth of the Islamic Republic of Iran”, Sports Management, 5, pp. 107-124. (in Persian)
Mustafavi, I. & Ghasemi Nejad, MA. (2012). “The rate of burnout and its relationship with age and work experience of librarians of public universities in Tehran”, Health Information Management, 9(6), pp. 942-949.
Esfahani, N., Farokhi, M., & Amiri, Z. (2016). “The Impact of Social Capital on Employee Empowerment (Case study: Shariati Hospital Nurses)”, Journal of Applied Sociology, 27(2), pp. 111-126. doi: 10.22108/jas.2016.20494. (in Persian)
Nemati, L. & Navidi, P. (2016). “The Effect of Organizational Intelligence and Moral Intelligence on Job Involvement; With the Mediator Role of Social Capital”, Journal of Cultural Management, 10(31), pp. 43-55. (in Persian)
Rahim Aghaei, F., Hoveyda, F., & Hatamipour, Kh. (2017). “The relationship between social capital and organizational citizenship behavior with general health of nurses in public hospitals in West Mazandaran”, Journal of Psychiatric Nursing, 5(4), pp. 1-7. (in Persian)
Ranjbar, H., Saibani, H., & Ranjbar Golshawari, S. (2017). “Investigating the relationship between social capital and job burnout of physical education teachers in Minab city”, Physical Education and Sports Science Research, 1(1), pp. 31-48. (in Persian)
Safaria Graili, M. & Rezaei Pitahnooi, Y. (2020). “Providing a model for explaining the relationship between social capital and the cost of capital”, Health Accounting, 9(1), pp. 61-77. (in Persian)
Shakeri Nia, I. & Mohammadpour, M. (2020). “The Relationship between Job Stress and Resilience with Job Burnout in Female Nurses”, Quarterly Journal of Kermanshah University of Medical Sciences, 14(2), pp. 161-169. (in Persian)
Tabatabai, Sh., Rezakhani, J., & Ghane, S. (2017). “The Role of Age and Work Experience in Fatigue, Employees' Health and Social Welfare, Case Study: Iranian Rail Transportation Employees”, Occupational Health and Health Promotion, 1(1), pp. 19-32. (in Persian)
Wetzels, M., Odekkerken-Schroder, G., & Van Oppen, C. (2009). “Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustration”, MIS Quarterly, 33(1), p. 177.