ضعف سرمایه اجتماعی و چالش بوروکراسی‌هراسی در ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشجو

10.22059/jscm.2024.373991.2494

چکیده

استهلاک سرمایه اجتماعی در میان شهروندان و میان شهروندان و دولت‌ها می‌تواند نگرش منفی نسبت به دولت را در شهروندان ایجاد کند، در حالی که این نگرش به عملکرد دولت مربوط نباشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بوروکراسی‌هراسی و سرمایه اجتماعی است. پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به روش روش توصیفی- همبستگی انجام گرفته است. در پژوهش حاضر با پیمایش شهروندان از طریق پرسشنامه، وجود پدیده بوروکراسی‌هراسی و سطح سرمایه اجتماعی مطالعه شد. سپس، رابطه این دو متغیر بررسی شد. جامعه پژوهش همه شهروندان 18 تا 70 ساله‎ای بودند که در یک سال گذشته حداقل یک‌‌بار برای دریافت خدمات به یکی از سازمان‌های بخش دولتی مراجعه کرده‌اند. نمونه‌ای از این افراد به روش در دسترس انتخاب شد و پرسشنامه در اختیار آنان قرار گرفت. ابزار پژوهش پرسشنامه بوروکراسی‌هراسی مولوی و همکاران (1396) و شاخص‌های سرمایه اجتماعی اونیکس و بولن (2000) بود که روایی محتوایی و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ بررسی شد. از میان این افراد 394 نفر پرسشنامه پژوهش را کامل کردند که با توجه به نامحدودبودن حجم جامعه و بر اساس جدول مورگان این میزان کفایت لازم را دارد. داده‌ها با ترسیم جدول توافقی و آزمون خی‌دو تجزیه‌ و تحلیل شد. نتایج نشان داد 21/21 درصد پاسخگویان بورو‌کراسی‌هراس هستند. همچنین، 95/44 درصد سرمایه اجتماعی ضعیف داشتند. در نهایت، نتایج نشان داد بین سرمایه اجتماعی و بوروکراسی‌هراسی رابطه منفی معنادار وجود دارد. بنابراین، می‌توان گفت هرچه سرمایه اجتماعی کاهش یابد، تصویر منفی که حاصل عملکرد دولت نیست (بوروکراسی‌هراسی)، افزایش می‌‎یابد که دلالت‌هایی برای مسئولین و دست‌اندرکاران دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات