رابطه سرمایه اجتماعی و مشارکت زنان در فعالیت‌های ورزشی (مورد مطالعه: زنان شهر گرگان)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری،ساری، ایران

2 استادیار گروه تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائم‌شهر، قائم‌شهر، ایران

3 استادیار گروه علوم اجتماعی و سیاسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

چکیده

هدف اصلی این تحقیق بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و مشارکت زنان در فعالیت­های ورزشی است. نوع تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است، جامعه آماری پژوهش زنان 18 سال به بالای ساکن شهر گرگانندکه تعداد آن‌ها 164535 نفر بوده است. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 415 نفر تعیین شد و نمونه‌ها با نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. روش جمع­آوری داده‌ها، میدانی و ابزار سنجش آن، پرسشنامه محقق‌ساخته بوده است. یافته­ها نشان داد همه ابعاد سرمایه اجتماعی (عضویت رسمی، مشارکت رسمی، اعتماد نهادی و مشارکت غیررسمی)، به‌جز بعد اعتماد بین‌شخصی با مشارکت ورزشی زنان رابطه معنی‌دار دارند. میانگین مشارکت زنان در فعالیت­های ورزشی با متغیرهای سن، وضعیت تأهل، تعداد فرزندان (دختر و پسر)، سطح تحصیلات والدین، منزلت شغلی پدر، مکان سکونت در شهر (ناحیه) و به‌کارگیری وسایل ارتباط جمعی (به غیر از تماشای تلویزیون داخلی) رابطه معنی­دار دارد، اما با وضعیت اشتغال، نوع شغل، میزان درآمد، نوع مسکن، شغل مادر و منطقه مسکونی تفاوت معنادار ندارد. طبق نتایج، در حالت کلی با افزایش سرمایه اجتماعی زنان مشارکت آنان نیز در فعالیت­های ورزشی افزایش می‌­یابد. 

کلیدواژه‌ها


  1. ازکیا، مصطفی؛ فیروزآبادی، سید‌احمد (1384). «سرمایه اجتماعی و نقش آن در تشکل‌های تولیدی: مطالعه‌ موردی حوزه‌ آبریز کرخه». مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره پنجم، شماره 4، صفحات 73-49.
  2. اسلامی­مرزنکلاته، محمدمهدی (1392). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و مشارکت زنان در فعالیت­های ورزشی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات مازندران.
  3. پارسامهر، مهربان (1388). جامعه‌شناسی ورزش. یزد، انتشارات دانشگاه یزد.
  4. توسلی، غلامعباس (1381). «سرمایه اجتماعی: ثروت نامرئی». مصاحبه با دکتر توسلی، دکتر ذکایی و دکتر شارع‌پور، مجله فرهنگ و پژوهش، شماره 100، صفحات 29-26.
  5. خوش‌فر، غلامرضا (1387). تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی (مطالعه موردی استان گلستان). پایان‌نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
  6. دوفرانس، ژاک (1385). جامعه‌شناسی ورزش. ترجمه عبدالحسین نیک‌گوهر، تهران، انتشارات توتیا.
  7. ذکایی، سعید (1381). «سرمایه اجتماعی: ثروت نامرئی». مصاحبه با دکتر توسلی، دکتر ذکایی و دکتر شارع‌پور، مجله فرهنگ وپژوهش، شماره100، صفحات 29-26.
  8. رحمتی، محمدمهدی (1388). جامعه­شناسی خشونت ورزشی. تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  9. سمیعی، زهره (1379). بررسی تأثیر سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی خانواده‌ بر موفقیت تحصیلی و شغلی فرزندان در تهران. پایان‌نامه‌ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه الزهرا.

10. شارع‌پور، محمود (1380). «فرسایش سرمایه اجتماعی و پیامدهای آن». نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران، شماره 3، صفحات 112-101.

11. شارع‌پور، محمود (1381). بررسی عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان دختر و پسر نسبت به ورزش در گذراندن اوقات فراغت. طرح پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پژوهشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی.

12. شارع‌پور، محمود (1385). سنجش سرمایه اجتماعی در استان مازندران (مناطق شهری و روستایی). مازندران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مازندران.

13. شارع­پور، محمود (1388). بررسی سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های آن در بین خانواده‌های شهدای استان مازندران. مازندان، معاونت پژوهشی و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران مازندران.

14. شارع‌پور، محمود؛ حسینی‌راد، علی (1387). «بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و مشارکت ورزشی (مطالعه موردی: شهروندان 29-15 ساله بابل». فصل‌نامه حرکت، شماره 37، صفحات 153-131.

15. عریضی، فروغ؛ وحیدا، فریدون؛ پارسامهر، مهربان (1385). «بررسی تأثیر حمایت اجتماعی بر مشارکت زنان در فعالیت‌های ورزشی (مطالعه موردی: زنان استان مازندران)».، دوفصل‌نامه علوم حرکتی و ورزشی، شماره 7، صفحات 62-53.

16. فتحی، سروش (1388). «تبیین جامعه‌شناختی مشارکت ورزشی دانشجویان». پژوهشنامه علوم اجتماعی گرمسار، شماره 4، صفحات 174-145.

17. فیلد، جان (1386). سرمایه اجتماعی. ترجمه غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران، انتشارات کویر.

18. قاسمی، وحید؛ ذولاکتاف، وحید؛ نورعلی‌وند، علی (1388). جامعه‌شناسی ورزش (وندالیسم و اوباشیگری در ورزش فوتبال). تهران، انتشارات جامعه شناسان.

19. محسنی، منوچهر (1375). بررسی آگاهی‌ها، رفتارهای اجتماعی و فرهنگی در ایران. تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

20. میرغفوری، سیدحبیب‌الله؛ صیادی تورانلو، حسین (1388). «بررسی و تحلیل مسائل و مشکلات مؤثر بر مشارکت زنان در فعالیت‌های ورزشی (مطالعه موردی: دختران دانشجوی یزد)». نشریه مدیریت ورزشی، شماره اول، صفحات 188-83.

21. نادریان جهرمی، مسعود؛ ذولاکتاف، وحید (1388). «موانع مشارکت ورزشی زنان و ارتباط آن‌ها با انگیزه». دوفصل‌نامه علوم حرکتی و ورزش، شماره 13، صفحات 156-145.

22. نادریان جهرمی، مسعود؛ هاشمی، هاجر (1388). «عوامل بازدارنده مشارکت ورزشی زنان کارمند شهر اصفهان». فصل‌نامه پژوهش در علوم ورزشی، شماره 23، صفحات 150-137.

23. نقدی، اسدالله؛ بلالی، اسماعیل (1390). «موانع فرهنگی – اجتماعی مشارکت زنان در فعالیت‌های ورزشی». مجله زن در توسعه و سیاست، دوره 9، شماره اول، صفحات 163-147.

24. Besser, T. L. (2009). “Changes in small town social capital and civic engagement”. Journal of Rural Studies, 25, 185–193.

25. Bourdieu, P (1986). The forms of capital. In J. Richardson (Ed.) Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, New York, Greenwood Press.

26. Coleman, J. S. (1988). “Social capital in the creation of human capital” American Journal of Sociology, 94, 95-120.

27. Coleman, J. S. (1990). Foundations of social theory. Cambridge, Mass, Harvard University Press.

28. Fukuyama, F. (1995). Trust: The social virtues and the creation of prosperity. New York, Free Press.

29. Giddens, A. (1990). The consequences of modernity. Stanford, Calif., Stanford University Press.

30. Putnam, R. (2000). Bowling alone- The collapse and revival of American community, New York, Simon & Schuster.

31. Putnam, R. D. (1993). Making democracy work: Civic traditions in modern Italy. Princeton, N. J., Princeton University Press.

32. Putnam, R. D. (1995). “Bowling alone: America's declining social capital”. Journal of Democracy, 6, 65-78.

33. Righi (2013). “Measuring social capital: official statistics initiatives in Italy”. Social and Behavioral Sciences, 72, 4 – 22

Wong, S. (2013). “From economic meltdown to social crunch: Lessons about social capital and economic crises”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 72, 107 – 119