بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر مؤلفه‌های سرمایه فکری (مورد مطالعه: اداره کل امور مالیاتی استان قم)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران

چکیده

با پیشرفت روزافزون علم نقش کارکنان و ارتباطات انسانی (سرمایه­های انسانی) در پیشرفت سازمان و جامعه بیش از پیش آشکار شده است. در دو دهه اخیر به سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری توجه شده است و نقش سازنده آن‌ها در پیشرفت و عملکرد برتر سازمانی تأیید شده است. تحقیق حاضر نقش سرمایه اجتماعی بر مؤلفه­های سرمایه فکری در اداره کل امور مالیاتی استان قم بررسی کرده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی، و از نظر روش توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری این تحقی 142 نفر کارکنان این سازمان بوده است، که تعداد 104 نفر به‌طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد است. ارزیابی و تجزیه­و­تحلیل داده‌ها با مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم­افزار Smart-PLS انجام گرفته است. نتایج حاکی از معنی­داری اثر سرمایه اجتماعی بر مؤلفه‌های سرمایه فکری شامل سرمایه ساختاری، انسانی و رابطه­ای است. در پایان، جهت بهبود سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های سرمایه فکری در سازمان پیشنهادهایی مطرح گردید. 

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اخترمحققی، مهدی (1385). سرمایه اجتماعی. تهران، مهدی اختر محققی.
  2. ازﮐﯿﺎ، مصطفی؛ ﻏﻔﺎری، غلامرضا (1383). ﺗﻮﺳـﻌﻪ روﺳـﺘﺎﯾﯽ ﺑـﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑـﺮ ﺟﺎﻣﻌـﻪ روﺳـﺘﺎﯾﯽ اﯾـﺮان. ﺗﻬـﺮان، ﻧﺸـﺮ ﻧـﯽ.
  3. اکبری، امین (1383). نقش سرمایه اجتماعی در مشارکت: تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی و اجتماعی (مطالعه موردی روستای فارسنجاز توابع سنقر). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
  4. الوانی، سیدمهدی؛ سیدنقوی، میرعلی (1381). «سرمایه اجتماعی؛ مفاهیم و نظریه‌ها». فصل‌نامه مطالعات مدیریت، شماره‌های 33 و 34، صفحات 26-3.
  5. امانیان، ابوالفضل؛ اسدی، پریسا (1390). «نقش سرمایه اجتماعی در انتشار دانش و تولید سرمایه فکری». نشریه اقتصاد، راهبرد توسعه، شماره 28، صفحات 162-142.
  6. چاوش­باشی، فرزانه (1387). «سرمایه اجتماعی در مقایسه با سایر سرمایه‌ها». پژوهش‌نامه مدیریت و سرمایه اجتماعی، شماره 29، صفحات 126-87.
  7. خیرخواه، هوشیار (1390). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری (مطالعه موردی ادارات آموزش و پرورش استان کردستان). پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.
  8. رابینز، استیفن (1383). رفتار سازمانی، مفاهیم، نظریه‌ها و کاربردها. ترجمه علی پارسیان و سیدمحمد اعرابی، تهران، نشر دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  9. علوی، سیدبابک (1380). «نقش سرمایه اجتماعی در توسعه». ماهنامه تدبیر، شماره 116، صفحات 40-34.

10. فقیهی، ابوالفضل؛ فیضی، طاهره (1384). «سرمایه اجتماعی در سازمان». پیک نور، شماره 11، صفحات 21-11.

11. قلیچ‌لی، بهروز؛ مشبکی، اصغر (1385). «نقش سرمایه اجتماعی در ایجاد سرمایه فکری سازمان (مطالعه در دو شرکت خودروساز ایرانی)». دانش مدیریت، شماره 75، صفحات 147-125.

12. نیکومرام، هاشم؛ اصفهانی، مینا (1387). «سرمایه اجتماعی و بازتولید آن در قلمرو مدیریت اسلامی». نشریه پژوهشنامه، شماره 29، صفحات 47-25.

13. محسنی­فرد، غلامعلی؛ رضایی، غلامرضا؛ حسینی­راد، سیدعلی (1392). «رابطه سرمایه اجتماعی با سرمایه فکری (مطالعه موردی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان)». فصل‌نامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، شماره 15، صفحات 154-139.

14. نیازی، محسن؛ کارکنان نصرآبادی، محمد (1388). «توانمندسازی بر اساس راهبرد سرمایه اجتماعی». ماهنامه تدبیر، شماره 203، صفحات 26-21

  1. Abeysekara, I.; Guthrie, J. (2004). “Human Capital Reporting in a Developing Nation”. The British Accounting Review, 36 (3), 251-268.
  2. Akhavan, P.; Seyed-Naqavi, M.; Soltani-Nave, M.; Asadi-Karam, T. (2009). “Develop a comprehensive model of intellectual capital measurement; case study: a profit organizations”. Journal Industrial Management Studies, 6(15), 115-142.
  3. Bontis, N. (1998). Intellectual Capital: An Exploratory Study that Develops Measures and Models. Management Decision, 36(2), 63-76.
  4. Bueno, E.; Paz Salmador, M.; Rodríguez, Ó. (2004). “The role of social capital in today's economy: Empirical evidence and proposal of a new model of intellectual capital”. Journal of Intellectual Capital, 5(4), 556-574.
  5. Canibano, L.; Garcia-Ayuso, M.; Sanchez, P. (2000). “Accounting for intangibles: a literature review”. Journal of Accounting Literature, 19, 102-30.
  6. Chen, M.; Cheng, S.; Hwang, Y. (2005). “An Empirical Investigation of the Relationship between Intellectual Capital and Firms Market Value and Financial Performance”. Journal of Intellectual Capital. 6(2), 159-176.
  7. Chin, W. W. (1998). “Issues and opinion on structural equation modeling”. MIS Quarterly, 22 (1), **-**.
  8. Delgado-verde, M.; Salvado, J, A.; Decastro, G, M.; Navas-Lopez, J, E. (2014). “Green intellectual capital and environmental product innovation: the mediating role of green social capital”. Knowledge Management Research & Practice, 12(3), 1-15.
  9. Edvinsson, L.; Malone, M. (1997). Harper Business. Intellectual capital: Realizing your company’s true value by finding its hidden brainpower. New York, NY

10. Email, D. (2014). “Social capital and social justice”. Procedia Economics and Finance. 246-253.

11. Erdem, k. (2013). “The Impact of Social Capital on Managerial Reputation Erdem Kirkbesoglu”. Social and Behavioral Sciences, 99, 439–445.

12. Fornel, C.; Larcker, D. F. (1981). “Evaluting structural equations models with unobservable variables and measurement eror”. Marketing Research. 18(1), 39-50.

13. Fukuyama, F. (1999). “Social Capital and Civil Society”. From: external /pubs / ft / seminar / reformes /fukuyama, Htm, www. imf. org/

14. Grantham, C, E.; Nichols, L. D. (1997). “A Framework for the Management of Intellectual Capital in theHealth Care Industry”. Journal of Health Care Finance, 2(3), 1–19.

15. Herremans, I.; Isaac, R. (2004). “The Intellectual Capital Realization Process:An Application of the Resource-Based View of the Firm”. Journal of Managerial Issues, 16(2), 217-223.

16. Jahannessen, J.; Olsen, J. (2005). “Intellectual Capital as A Holistic Management Philosophy: A Theoretical Perspective”. International Journal of Information Management, 25, 151-171.

17. Kannan, G.; Aulbur, Wilfried, G. (2004). “Intellectual capital: Measurement effectiveness”. Journal of Intellectual Capital, 5 (3), 389 – 413.

18. Leliaert, P. J. C.; Candries, W.; Tilmans, R. (2003). “Identifying and managing IC:A new classification”. Journal of Intellectual Capital, 4(2), 202-214.

19. Litschka, M.; Markom, A.; Schunder, S. (2006). “Measuring and analyzing intellectual assets: an integrative approach”. Journal of Intellectual Capital, 7 (2), 160-173.

20. Marr, B.; Gray, D.; Neely, A. D. (2003). “Why does Firms Measure Their Intellectual Capital?”. Journal of Intellectual Capital, 4(4), 441- 464.

21. Marr, B.; Moustaghfir, K. (2005). Defining Intellectual Capital: A Three- Dimensional Approach. Management Decision. 43 (9): 1114-1128.

22. Masoulas, V. (1998). “Organizational requirements definition for Intellectual Capital management”. International Journal of Technology Management, 16 (1–3), 126 – 139.

23. Miller, R.; Wurzburg, G. (1995). “Investing in Human Capital”. The OECD Observer, 193, 16–19.

24. Mouritsen, J. (2004). “Measuring and intervening: how do we theorise intellectual capital management”. Journal of Intellectual Capital, 5(2), 257-272.

25. Nahapiet, J.; Ghoshal, S. (1998). “Social capital, intellectual capital and the organizational advantage”. Academy of Management Review, 23 (2), 242-266.

26. Putnam, R. (1995). “Bowling alone: America’s declining social capital”. Journal of Democracy, 6 (10), 65-78.

27. Roos, J.; Roos, G.; Dragonetti, N. C.; Edvinsson, L. (1997). Intellectual capital: navigating the new business landscape, London, Macmillan Press.

28. Sackman, S.; Flamholz, E.; Bullen, M. (1989). “Human resource accounting: a State of the art review”. Journal of Accounting Literature, 8, 235–264.

29. Stewart, T. A. (1997). Intellectual capital: The new wealth of organizations. New York, Doubleday/ Currency.

30. Sveiby, K. E. (1997). The New OrganizationalWealth: Managing and Measuring Knowledge based Assets. Berrett Koehler. San Francisco, CA.

31. Swart, J. (2006). “Intellectual Capital: Disentangling an Enigmatic Concept”. Journal of Intellectual Capital, 7 (2), 136-159.

32. Tenenhaus, M.; Vinizi, V, E. Cgatelin, Y. M.; Lauro, C. (2005). “PLS path modeling”. Computational Statistics and Data Analysis, 48 (1), 159-205.

33. Ulrich, D. (1998). “Intellectual Capital = Competence Commitment”. Sloan Management Review, 39 (2), 15–26.

34. Vilanov, E. P..; Josa, R. T. (2003). “Social Capital as a managerial phenomenon”. Working paper, Department of industrial Engeneering and Management. Tampere university of Technology.

35. Wu, A. (2005). “The integration between balanced scorecardmand Intellectual capital”. Journal of Intellectual Capital, 6 (2), 267-284.

 

 

 

 

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار