بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر رفتار شهروندی با میانجی‌گری اهتمام شغلی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکدۀ مدیریت، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران

2 مدرس، دانشکدۀ مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد، لرستان، ایران

3 دانشجوی‌کارشناسی ارشد مدیریت، پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

امروزه بانک‌ها برای رقابت در عرصۀ بانکداری در جذب و حفظ مشتریان و افزایش سودآوری، باید به رفتار شهروندی سازمانی توجه کرده و زیرساخت‌های مناسب را فراهم کنند. یکی از زیرساخت‌های لازم برای رفتار شهروندی سازمانی، سرمایۀ اجتماعی است. بدین منظور، این پژوهش، ضمن بررسی تأثیرگذاری سرمایۀ اجتماعی بر رفتار شهروندی سازمانی، به ارزیابی نقش میانجی اهتمام شغلی در تأثیرگذاری سرمایۀ اجتماعی بر رفتار شهروندی سازمانی پرداخته است. جامعۀ آماری این پژوهش، تمامی کارکنان ستادی بانک پاسارگاد شهر تهران است. این مطالعه در نمونه‌ای 130نفری از کارکنان ستادی بانک پاسارگاد شهر تهران با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده صورت پذیرفته است. روش پژوهش، توصیفی از نوع هم‌بستگی است و برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامۀ محقق ساخته استفاده شده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به کمک روش مدل‌سازی معادلات در نرم‌افزار LISREL8.8 انجام گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد سرمایۀ اجتماعی و اهتمام شغلی تأثیر مثبت و معنی‌داری بر رفتار شهروندی دارد؛ اما سرمایۀ اجتماعی نتوانسته است بر اهتمام شغلی تأثیر بگذارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. احمدی، یعقوب؛ محمدی بلبان آبادی، اسعد. (1392). بررسی ارتباط ابعاد سرمایۀ اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعۀ موردی: کارکنان گمرک استان کردستان)، فصلنامۀ تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شمارۀ پیاپی (21)، 153-178
  2. الوانی، مهدی و سید نقوی، میر علی (1386)، سرمایۀ اجتماعی، مفاهیم و نظریه‌ها، فصلنامۀ مدیریت، تهران، شماره 33-34.
  3. الوانی، سیدمهدی؛ ناطق، تهمینه؛ فراحی، محمدمهدی. (1386)، نقش سرمایۀ اجتماعی در توسعۀ مدیریت دانش سازمانی، فصلنامۀ علوم مدیریت ایران، سال دوم، 5(4)، 35-70.
  4. برومند، زهرا؛ جلیلی، سودابه. (1387). بررسی تأثیر هوش عاطفی، سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ منابع انسانی بر بهره‌وری شرکت همشهری، پژوهشکدۀ تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، گروه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی، پژوهشنامۀ مدیریت و سرمایۀ اجتماعی.
  5. جان فیلد (1386). "سرمایۀ اجتماعی"، ترجمۀ رضا غفاری، حسین رمضانی، تهران، انتشارات آگاه.
  6. حاجی کریمی، عباسعلی؛ فرجیان، مرجان. (1387). مدیریت سرمایۀ انسانی، اجتماعی و عاطفی با رویکردی اثربخش در موفقیت شغلی: مطالعۀ موردی بانک ملت، نشریه مدیریت دولتی، 1(1)، 51-66.
  7. حسنی کاخکی، احمد و قلی پور، آرین. (1386). رفتار شهروندی سازمانی: گامی دیگر در جهت بهبود عملکرد سازمان در قبال مشتری، پژوهشنامۀ بازرگانی، شمارۀ 45، ص 145-115.
  8. دانایی‌فر، حسن؛ ابراهیمی بلوطبازه، عباس. (1387). رفتار شهروندی در سازمان‌های دولتی: تأملی بر مبانی و رویکردهای تئوریک، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، اولین کنفرانس ملی مدیریت رفتار شهروندی سازمانی.
  9. دهقانی، محمد؛ مصطفایی، داوود؛ حیوی حقیقی، محمد حسین؛ استبصاری، فاطمه؛ رفعتی، شیده؛ خرمی، فرید. (1393) بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی در بین کارکنان بیمارستان‌های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، مجلۀ اطلاع‌رسانی پزشکی نوین، سال اول، شمارۀ اول، صفحات 25-34.
  10. سبحانی‌نژاد، مهدی؛ شاطری، کریم؛ فرجی ده سرخی؛ حاتم، اکبری، معصومه (1389). تبیین رابطۀ رفتار شهروندی سازمانی و سرمایۀ اجتماعی بین کارشناسان دانشگاه تهران، ماهنامۀ علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، 45، 101-114
  11. صالحی امیری، سید رضا. (1387). درآمدی بر مفهوم سرمایۀ اجتماعی، پژوهشکدۀ تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، گروه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی، شمارۀ 29، 77-92
  12. صالحی هیکوئی، مریم. (1384). بررسی رابطۀ میان سرمایۀ اجتماعی شبکه و اعتماد بین‌شخصی و جنسیت، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه الزهراء (س)،
    1. Balain, S & Sparrow, P. (2009). "Engaged to Perform: A new perspective on employee engagement". Lancater: Lancaster University Management School.
    2. Castro, C, B., Armario, E & Ruiz, David's. (2004). " The influence of employee organizational citizenship behavior on customer loyalty ", international journal of Service industry management, 15(1), 276-282
    3. Chiristian, M., Garza, A & Salaughter, J. (2011). "Work engagement: A quantitative review and test of its relations with task and contextual performance". Personnel Psychology Magazine. Vol. 64, pp. 89-136.
    4. Danchev, A. (2006). Social Capital sustainable behavior of the firm. Industrial Management&Data System,106(7), PP: 953-965
    5. Eslami, hasan & Sayar, abolghasem. (2008), "Organizational citizenship behavior", ofogh journal, 37, 27-43
    6. Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C & Paris, A, H. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational research, 74, PP: 59-109
    7. Gautam, T. Dick, R. V. Wagner, U. Upadhyay, N. Davis, A. J. (2006). “Organizational citizenship behavior and organzational commitment in Nepal”. Asian journal of social psychology. 8(3), 305-320.
    8. Hulkko, K., & Sart, D., Hakonen, A & Sweins, C. (2012). Total rewards perception and work engagement in elder-care organization. Studies of Mgt & Org Magazine. Vol. 42, NO.1,PP: 24-49
    9. Kahan, S. (2010). "Getting Change Right: How Leaders Transform Organizations from the Inside Out". San Francisco: Jossey-Bass.
    10. Knox, S & Freeman, C. (2006). Measuring and managing employer brand image in the service industry. Journal of Marketing Management، 22 (8-7).PP: 695-716.
    11. Krishnan, R., IdaRosnita, I, s., Rachel S & Kasturi, K. (2013). “The Mediating Role of Work Engagement in the Relationship between Job Autonomy and Citizenship Performance Krishnan, Ismail, Samuel & Kanchymalay.” 3(3).PP:120–31.
    12. Kwantes, C, T. (2003). Organizational Citizenship and Withdrawal Behaviors in USA and India. International Journal of Cross Cultural Management, 3(1), pp.5-26.
    13. Lanphear, S. (2004). Are Your Employees Highly Engaged? Credit Union Executive News letter, 19, PP:1-2.
    14. Macey, W. H & Schneider, B. (2008). The meaning of employee engagement. Industrial and Organizational Paychology. Vol. 1, pp. 3-20.
    15. MacLeod, D & Clarke, N. (2009). Engaging for Success: Enhancing performance through Employee Engagement. London: Department for Business Innovation and Skills.
    16. Maslach, C., Schaufelli, W.B. and Leiter, M.P. (2001), Job burnout‖, Annual Review of Psychology, 52, 397-422.
    17. Nadeem, A., Rasheed, A., Jehanzeb, K, H. )2012(. “An Exploration of Predictors of Organizational Citizenship Behaviour and Its Significant Link to Employee Engagement.” 2(4), 99–106.
    18. Organ, D,W. (1998). “Organization citizenship behavior: the good soldier syndrome Lexington (MA)”: Lexington Books
    19. Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., Paine, J. B., & Bachrach, D. G. (2000). Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of The Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research. Journal of Management, 26(3), pp.513–563.
    20. Richman, A. (2006). Everyone wants an engaged workforce how can you create it?, Workspan, 49, pp: 36-39.
    21. Saks A, M., Gruman J, A. (2010). Organization Socialization and Newcomer Engagement. Handbook of Employee Engagement: Perspective issues, research and practice. Edward Elgar Publishing Limited,UK.
    22. Salanova, M., Agut, S & Peiro, J. M. (2005). "Linking organizational resources and work engagement to employee performance and customer loyalty: the mediation of service climate". Journal of Applied Psychology. Vol. 90, No. 6, pp. 1217-1227.
    23. Schaufeli, W, B., Salanova, M, Gonzalez-Roma,v & Bakker. (2002). The measurement of burnot and engagement: Aconfirmatory factory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies 3, pp:71-92.
    24. Sheema, A., Dastgeer, G. (2014). “Role of Perceived P-O Fit on Employee Commitment, Employee Engagement and OCB. The Moderating Role of Organizational Socialization.” 3(6). PP:274–86.
    25. Shuck, M, B., Rocco, T, S., Albornoz, C, A. (2011). Exploring employee engagement from the employee perspective: implications for HRD. Journal of European Industrial Training 35,4, PP:300-325
    26. Truss, C., Soane, E., Edwards, C., Wisdom, K., Croll, A & Burnett, J. (2006). "Wor5king Life: Employee attitudes and engagement". London: CIPD.
    27. Wahyu, A, D. )2013(. “The Relationship between Employee Engagement, Organizational Citizenship Behavior, and Counterproductive Work Behavior.” 4(2),PP:46–56.