بررسی مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی اسلامی در نص و احادیث در رهگذر رابطۀ علم و دین

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران

2 استاد، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران

چکیده

سرمایة اجتماعی منبعی است که ممکن است افراد، گروه‌ها و جوامع برای نیل به نتایج مطلوب آن را به‌کار گیرند، و مفهومی است که در بسیاری موارد توسط تحلیلگران اجتماعی برای توصیف طیف وسیعی از فرایندهای اجتماعی به‌کار گرفته می‌شود و به درک اینکه چرا برخی افراد، گروه‌ها و طبقات اجتماعی به نتایج سیاسی، اقتصادی، یا اجتماعی مثبت‌تری نسبت به دیگران نایل می‌شوند، کمک می‌کند. در زمینة شکل‌گیری و تکوین سرمایة اجتماعی، بررسی دین و فرهنگ دینی بیش از هر مورد دیگری لازم است. دین به عنوان نظامی ماورایی می‌تواند به عنوان یکی از اساسی‌ترین عوامل در شکل‌گیری سرمایة اجتماعی در جهانی که بار دیگر به نقش‌آفرینی دین در این عرصه اقرار کرده است، تأثیرگذار است. این مقاله در توجه به رابطة فسلفی دین و علم، به دنبال تبیین علمی و رهیافت عقلی - نقلی مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی اسلامی در نص و احادیث است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. 1.       افشانی، سیدعلیرضا (1381). بررسی چگگونگی تساهل سیاسی در شکلهای دانشجویی. پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
  2. ایوانز، تی دیوید (1380). «بررسی مجدد رابطة دین و جرم». روش شناسی علوم انسانی، شمارة 23، صفحات 178-142.
  3. الوانی، سیدمهدی؛ پورعزت، علی‌اصغر (1382). «عدالت اجتماعی شالودة توسعة پایدار». کمال مدیریت، شماره‌های دوم و سوم، صفحات 28 – 17.
  4. باستانی، سوسن؛ صالحی هیکویی، مریم (1386). «سرمایة اجتماعی شبکه و جنسیت؛ بررسی ویژگی‌های ساختی و تعاملی و کارکردهای شبکة اجتماعی زنان و مردان در تهران». نامة علوم اجتماعی، شمارة 30، صفحات 95-63.
  5. باستانی، سوسن؛ کماتلی، افسانه؛ صالحی هیکویی، مریم (1387). «سرمایة اجتماعی شبکه و روابط متقابل شخصی». مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، سال 16، شمارة 61، صفحات 80-41.
  6. بهروان، حسین؛ بهروان، ندا (1392). «تحلیل محتوای مفهوم سرمایة اجتماعی در احادیث امام رضا (ع) ». فصل‌نامة تحقیقات فرهنگی ایران، دورة ششم، شمارة سوم، صفحات 149 – 115.
  7. پاک‌سرشت، سلیمان (1393). «ملاحظات و راهبردهای ارتقای سرمایة اجتماعی». راهبرد فرهنگ،  دورة دوم، شمارة 25، صفحات 104-71.
  8. حسن‌زاده ثمرین، تورج؛ سیدمحمد، مقیمی (1389). «اثر سرمایة اجتماعی بر تعالی سازمانی». فصل‌نامة مطالعات مدیریت راهبردی، سال اول، شمارة سوم، صفحات 143-123.
  9. حکمت، ناهید (1392). «درآمدی بر رویکرد روش‌شناختی پیر بوردیو به مفهوم سرمایة فرهنگی». فصل‌نامة جامعه‌پژوهی فرهنگی، دورة چهارم، شمارة اول،صفحات 178-155.
  10. رستگار خالد، امیر؛ کاوه، مهدی؛ محمدی، مهدی (1393).«سرمایة اجتماعی و بیگانگی از کار (مطالعة موردی معلمان آموزش‌وپرورش مقطع ابتدایی شهر تهران)».. دورة ششم، شمارة 19، صفحات 251-203.  
  11. زمردیان، غلامرضا؛ رستمی، علی (1389). «استقرار نظام مدیریت دانش مبتنی بر سرمایة اجتماعی (مطالعة موردی: واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقة 8)». حسابداریمدیریت، سال سوم، شمارة پنجم، صفحات 63-45.
  12. سرلک، محمدعلی؛ اسلامی، طاهره (1390). «تسهیم دانش در دانشگاه صنعتی شریف: رویکرد سرمایة اجتماعی». فصل‌نامةمدیریتدولتی، سال سوم، شمارة هشتم، صفحات 18-1.
  13. شجاعی زند، علی (1384). «مدلی برای سنجش دینداری». مجلة جامعه‌شناسی ایران، دورة ششم، شمارة 34، صفحات 66-34.
  14. ضیایی، محمدصادق؛ منوریان، عباس؛ کاظمی کفرانی، ابراهیم (1390). «بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و میزان آمادگی سازمانی برای استقرار مدیریت دانش (مطالعة شرکت فولادساز ایرانی(».فصل‌نامةمدیریتدولتی، سال سوم، شمارة هشتم، صفحات 198-179.
  15. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1386). تفسیر المیزان. ترجمة سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
  16. عبدللهی، محمد؛ موسوی، میرطاهر (1386). «سرمایة اجتماعی در ایران، وضعیت موجود و دورنمای آینده و امکان‌شناسی گذار». فصل‌نامة علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شمارة 25، صفحات 234-195.
  17. عابدی، منیره؛ نوروزی، رضاعلی؛ بختیاری نصرآبادی، حسنعلی (1390). «تربیت اجتماعی از دیدگاه فردگرایان و نقد آن بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی». پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال 19، دورةجدید، صفحات 63– 39.
  18. عباس‌زاده، محمد؛ نورآذر، مهرناز؛ محمدپور، نیر (1390). «بررسی جامعه‌شناختی مفهوم سرمایة اجتماعی در سورة بقره». مطالعات قدرت نرم، سال اول، شمارة چهارم، صفحات 24-7.
  19. فاضلی، محمد؛ اشتیاقی، معصومه (1391). وضعیت سرمایة اجتماعی در ایران. تهران، مرکز مطالعات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
  20. فوکویاما، فرانسیس (1379). پایان نظم سرمایة اجتماعی و حفظ آن. ترجمة غلامعباس توسلی، چاپ اول، تهران، انتشارات جامعة ایرانیان.
  21. فیلد، جان (1388). سرمایة اجتماعی. ترجمة غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران، انتشارات کویر.
  22. کامران، فریدون؛ ارشادی، خدیجه (1387).«بررسی رابطة سرمایة اجتماعی شبکه و سلامت روان». فصل‌نامة پژوهش رفاه اجتماعی، سال دوم، شمارة سوم، صفحات 56-29.
  23. گیدنز، آنتونی (1384). جامعه‌شناسی. ترجمة حسن صبوری، تهران، نشر نی.
  24. محسنی تبریزی، علیرضا؛ آقامحسنی، مریم (1389).«بررسی نقش سرمایة اجتماعی در توسعة شهری، موردپژوهی: شهر محلات ». مدیریت شهری، دورة هشتم، شمارة 25، صفحات 162-147.
  25. محمدپور زرندی، حسین؛ طباطبایی مزدآبادی، سیدمحسن؛ کریمی، سمانه (1392). مدیریتمنابعانسانیدرشهرداری‌ها، تهران، انتشارات کوهسار.
  26. نوغانی، محسن؛ اضغرپور ماسوله، احمدرضا؛ صفا، شیما؛ کرمانی، مهدی (1387). «کیفیت زندگی شهروندان و رابطة آن با سرمایة اجتماعی در شهر مشهد». مجلة علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، دورة پنجم، شمارة اول، صفحات140-111.
  27. وولکاک، مایکل؛ نارایان، دیپا(1389). «سرمایة اجتماعی و تبعات آن برای نظریة توسعة پژوهش و سیاست». مجموعه مقالات سرمایة اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، گردآورنده  کیان تاجبخش، ترجمة افشین خاکباز و حسن پویان، تهران، نشر شیرازه.
  28. ویلم، ژان پل (1377). جامعه‌شناسیادیان. ترجمة عبدالرحیم گواهی، تهران، مؤسسة فرهنگی انتشاراتی تبیان.
  29. هرندی، عطاالله (1393). «تبیین نقش سرمایة اجتماعی و انتقال دانش در یادگیری سازمانی شرکت‌های دانش بنیان». فصل‌نامة مدیریت توسعة فناوری، سال اول، شمارة چهارم، صفحات 182-161.
    1. Akçomak, S. (2011). “Social Capital of Social Capital Researchers“. Review of Economics and Institutions, 2(2), 1-27
    2. Alguezaui, Salma; Filieri, Raffaele (2010). “Investigating the role of social capital ininnovation: sparse versus dense network”. Journal of Knowledge Management, 14(6), 891-909.
    3. Anderiani, L. (2013). Social Capital: A Road Map of Theoretical Frameworks and EmpiricalLimitaions, Department of Management – Birkbeck College University of London.
    4. Candland, Christophen (2000). Religion and Community in Southern Asia, Kluwer Academic Publishers, 33, 355-374.
    5. Chen, Jiun-Shiu; Lovvorn, Al. S. (2011). “The speed of knowledge transfer withinmultinational enterprises: the role of social capital”. International Journal of Commerceand Management, 21(1), 46-62.
    6. Illingworth, Patricia (2012). Ethics and social capital for global well-being, Springer, published online, 12 May 2012, DOI 10.1007/s12232-012-0160-2.
    7. Jansen, Rob J. G.; Curseu, Petru L.; Vermeulen, Patrick A. M.; Geurts, Jac L. A.; Gibcus, Petra (2013). “Information processing and strategic decision-making in smalland medium-sized enterprises: The role of human and social capital in attaining decision effectiveness”. International Small Business Journal, 31(2), 192-216.
    8. Jonker, Jan; Eskildsen, Jacob (2009). Management Models for the Future. Springer. Verlag Berlin Heidelberg
    9. Marques, A. I.; Rosa, M. J.; Soares, P.; Santos, R.; Mota, J.; Carvalho, J. (2011). “Evaluation of physical activity programmes for elderly people - a descriptivestudy using the EFQM’criteria”. BMC Public Health, 11(123), 1-16.
    10. Putnam, R. (2000). Bowlling ALONE: The collapse and Revival of American community. New York, Simon Schuster.
    11. Trevorhides, M. (2006). “Implementation Organizational Excellence Models Self-assessment in the UK Higher Education Sector-lessons Learned from Other Sectors”. TQM magazine, 16(3), 194-201.
    12. Turkina, Ekaterina; Thi, Mai; Thai, Thanh (2013). “Social capital, networks, trustand immigrant entrepreneurship: a cross-country analysis”. Journal of EnterprisingCommunities, 7(2), 108-124.
    13. Wald, K. D. (2003). Religion and Politics in the United State. Landan, MD, Rowman & Littlefield.
    14. Wickramasinghe, Vathsala; Weliwitigoda, Purnima (2011). “Benefits gained from dimensions of social capital: a study of software developers in Sri Lanka”. InformationTechnology & People, 24(4), 393-413.
    15. Yeung, Anne Birgitta (2004). “An Intricate TriangleReligiosity, Volunteering, and Social Capital: The European Perspective, the Case of Finland“. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 33(3), 401-422.

 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار