تأثیر سرمایة اجتماعی بر کارآفرینی و رفتار شهروندی سازمانی (بررسی نقش تعدیل‌گری هوش هیجانی کارکنان)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد، دانشکدة مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 کارشنا‌س‌ارشد، دانشکدة اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، ایران

3 استادیار، دانشکدة مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سرمایة اجتماعی مفهومی است که در حوزه­های گوناگون مطرح شده­ است. اهمیت سرمایة اجتماعی این است که سبب اجتماع افراد می‌شود و انجام‌دادن موفقیت‌آمیز فعالیت­ها را ممکن می­کند. هوش هیجانی نیز نقشی اساسی در محیط کار دارد. با توجه به وابسته‌بودن سرمایة اجتماعی به روابط بین افراد و تأثیر هوش هیجانی بر روابط بین‌فردی، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با توجه به نقش تعدیلگر هوش هیجانی است. برای نیل به این هدف، فضای نمونه 184 نفری از کارمندان دانشگاه یزد است که با  فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه است که روایی آن با نظر استادان تأیید شد. پس از تکمیل نمونة اولیه، پایایی پرسشنامه با محاسبة آلفای کرونباخ تأیید شد. داده­های جمع­آوری‌شده با نرم­افزارهای  SPSSو SmartPLS2 تحلیل شد. نتایج نشان داد سرمایة اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی و رفتار شهروندی اثر مثبت و معنادار دارد. همچنین، متغیر هوش هیجانی علاوه بر نقش تعدیل­گر، اثر مستقیم و معنادار بر کارآفرینی و رفتار شهروندی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. احمدی کافشانی، عبداله؛ ناظمی، علی (1393). «بررسی ارتباط هوش هیجانی با قصد کارآفرینانه، مورد مطالعه: دانشجویان کارشناسی تربیت بدنی دانشگاه تهران». نشریة مدیریت ورزشی، دورة ششم، شمارة سوم، صفحات 441-421.
  2. چاوشی، فرزانه (1387). مدیریتوسرمایةاجتماعی،سرمایة اجتماعی درمقایسهباسایرسرمایه­ها. مجمع تشخیص مصلحت نظام، پژوهشکدة تحقیقات استراتژیک، گروه پژوهش­های فرهنگی و اجتماعی.
  3. دهقانی، محمد؛ مصطفای،داوود؛ حیوی حقیقی، محمدحسین؛ استبصاری، فاطمه؛ رفعتی، شیده؛ خرمی، فرید (1394). «بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی در بین کارکنان بیمارستان­های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان». مجلة اطلاع‌رسانی پزشکی نوین، سال اول،شمارة اول، صفحات 32-24.
  4. زارع، حمید (1383). «نقش رفتار شهروندی سازمانی در عملکرد سازمان».فرهنگمدیریت، سال دوم، شمارة اول، صفحات 169- 151.
  5. عباس‌پور اسفدن، قنبر؛ چراغعلی، محمدحسن؛ رحمانی، محمد (1389). «شناخت و مطالعة رابطة هوش هیجانی و کارآفرینی مدیران صنایع لاستیک و پلاستیک شهر تهران». پژوهش‌نامة اقتصاد و کسب‌وکار، سال اول، شمارة دوم، صفحات 34-27.
  6. عبدالهی، بیژن؛ فرحی ده‌سرخی، حاتم؛ حیات، علی‌اصغر؛ کهولت، نعیمه (1391). «بررسی رابطة هوش هیجانی با سرمایة اجتماعی سازمانی، مطالعة موردی: دانشگاه شیراز». تحقیقات مدیریت آموزشی، سال چهارم، شمارة دوم، پیاپی 14، صفحات 89-77.
  7. فرازی، کمال؛ واعظی، مظفرالدین؛ جبلی سینکی، عبدالله (1391). «رابطة سرمایة اجتماعی با گرایش به رفتار شهروندی سازمانی در دفتر مرکزی یک شرکت بیمه در شهر تهران». پژوهش‌نامة بیمه (صنعت بیمة سابق)، سال 27، شمارة دوم، پیاپی اول و ششم، صفحات 171-1591.
  8. فیضی، طاهره؛ عابدینی، سعید (1389). «بررسی رابطة هوش هیجانی و سرمایة اجتماعی (مطالعة موردی)» پژوهش‌نامة اقتصاد و کسب‌وکار، شمارة اول، صفحات 58- 43.
  9. کمالیان، امین؛ رضاغ فاضل، امیر (1390). «بررسی رابطة هوش هیجانی و میزان کارآفرینی دانشجویان (مطالعة موردی: دانشگاه سیستان‌وبلوچستان)». فصل‌نامة توسعة کارآفرینی، سال سوم، شمارة یازدهم، صفحات 146-127.
  10. مشبکی، اصغر؛ تباربائی، محمدعلی؛ شایگان‌فر، زهرا (1391). «بررسی رابطة مؤلفه‌های هوش هیجانی و کارآفرینی در بین دانشجویان». فصل‌نامة اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، سال هفتم، شمارة دوم، پیاپی 26، صفحات 17-7.
  11. هادیزاده مقدم، اکرم؛ رامین‌مهر، حمید؛ حسینی، سجاد (1388). «هوش هیجانی با گرایش کارآفرینانه، مطالعة موردی :سازمان­های وابسته به شرکت نفت». توسعة کارآفرینی، شمارة چهارم، صفحات 162-139.
    1. یداللهی فارسی، جهانگیر؛ عزیزی زیارت، امید؛ خواستار، حمزه (1388). «بررسی رابطة بین ساختار و کارآفرینی سازمانی (مطالعة موردی: بانک‌های خصوصی سطح شهر تهران)». توسعةکارآفرینی، سال دوم، شمارة پنجم، صفحات 80- 55.
  12. Aktan, B.; Bulut, C. (2008). "Financial performance impacts of corporate entrepreneurship in emerging markets: A case of Turkey". European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 12, 69-79.
  13. Alegre, J.; Chiva, R. (2009). Entrepreneurial orientation, organizational learning capability and performance in the ceramic tiles industry. (No. 2009-08). Instituto Valenciano de Investigaciones Económicas, SA (Ivie).
  14. Appelbaum, S.; Bartolomucci, N.; Beaumier, E.; Boulanger, J.; Corrigan, R.; Dore, I.; Girard, C.; Serroni, C. (2004). "Organizational citizenship behavior: a case study of culture". leadership and trust management decision, 42(1), 13-40.
  15. Ariani, D. W. (2012). "The relationship between social capital, organizational citizenship behaviors, and individual performance: An empirical study from banking industry in Indonesia". Journal of Management Research, 4(2), 226-241.
  16. Bolino, Mark C.; Turnley, William H.; Blood good, James M. (2002). ”Citizenship behavior and the creation of social capital in organizations". Academy of management review, 27(4), 505-522.
  17. Brooks, K.; Muyia Nafukho, F. (2006). "Human resource development, social capital, emotional intelligence: Any link to productivity?". Journal of European Industrial Training, 30(2), 117-128.
  18. Brundin, E.; Patzelt, H.; Shepherd, D. A. (2008). "Managers' emotional displays and employees' willingness to act entrepreneurially". Journal of Business Venturing, 23(2), 221-243.
  19.  Carlo, K. L. E. I. N. (2011). Social capital or social cohesion: what matters for subjective well-being (SWB)? (No. 2011-36). CEPS/INSTEAD.
  20. Casson, D. P. Nisar, T. M. (2007). "Entrepreneurship And Organizational desighn: investor specialization". Management decision, 45(5), 883-896.
  21. Cheah, Yeh. Ying; Shirley, Ken. Tzu Ting. (2013). "The effects of emotional Intelligence on counterproductive work behaviors and organizational citizenship behaviors". International Journal of Accounting and Management (IJABM), 1(1), 185-196.
  22. Chehrazi, S.; Hoseinishakib, M.; Askariazad, M. H. (2014). "A study on the relationship between emotional intelligence, organizational commitment and organizational citizenship behavior". Management science letters, 4, 1103-1106.
  23. Chen, S. X.; Carey, T. P. (2009). "Assessing citizenship behavior in education contexts the role of personality, motivation, and culture". Journal of Psycho educational Assessment, 27(2), 125-137.
  24. Chen, Y.; Tang, G.; Jin, J.; Xie, Q.; Li, J. (2014). "CEOs’ Transformational Leadership and Product Innovation Performance: The Roles of Corporate Entrepreneurship and Technology Orientation". Journal of Product Innovation Management, 31(S1), 2-17.
  25. Cohen, D.; Prusak, L. (2001). In good company: How social capital makes organizations work. Harvard Business Press.
  26. 27.                Engelen, A.; Kaulfersch A.; Schmidt. S. (2015). "The contigent role of top management's social capital on the relationship between entrepreneurial orientation and performance". Journal of small business management, Available at http://onlinelibrary.wiley.com.
  27. 28.                Goyal, A.; Akhilesh, K. B. (2007). "Interplay among innovativeness, cognitive intelligence,emotional intelligence, and social capital of work teams". Team Performance Management, 13(7/8), 206-226.
  28. Grave, A.; Salaff. J. W. (2005). "Social net works and entrepreneurship". Entrepreneurship theory and practice, 28(1), 1-22.
  29. Hermann, F.; Manfred, L.; Christian, K. (2007). "The Significance of Personality in Business Start-up Intentions, Start-up Realization and Business Success". Entrepreneurship and Regional Development, 19(3), 227–251
  30. Hough, J.; Scheepers, R. (2008). Creating corporate entrepreneurship through strategic leadership.
  31. Hulland, J. (1999). "Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: a review of four recent studies". Strategic management journal, 20(2), 195-204.
  32. Hyo, Sun Jung; Hye, Hyun Yoon (2012). "The effects of emotional intelligence on counterproductive work behaviors and organizational citizen behaviors among food and beverage employees in a deluxe hotel". International Journal of Hospitality Management, 31, 369-378.
  33. Jack, S. L.; Hyman, J.; Osborne, F. (2006). "Small entrepreneurial venture culture, change and the impact on HRM: A critical review". Human resource management review, 16(4), 456-466.
  34. Jung, H. S. ; Yoon, H. H. (2012). "The effects of emotional intelligence on counterproductive work behaviors and organizational citizen behaviors among food and beverage employees in a deluxe hotel". International Journal of Hospitality Management, 31(2), pp.369-378.
  35. Kaasa, A.; Kaldaru, H.; Parts, E. (2007). Social capital and institutional quality as factors of innovation: evidence from Europe. University of Tartu Faculty of Economics and Business Administration Working Paper.
  36. Kale, P.; Singh, H.; Perlmutter, H. (2000). “Learning and protection of proprietary assets in strategic alliances: Building relational capital”. Strategic Management Journal, 21(3), 217-237.
  37. Kamalian A. R.; Fazel A. (2011). "The Relationship between Emotional Intelligence and Students’ Entrepreneurship: A case study of University of Sistan and Baluchestan". Entrepreneurship Development, 3(11), 127-46.
  38. Khasawneh, S. (2011). "Shared leadership and organizational citizenship behaviour in Jordanian public universities: Developing a global workforce for the 21st century". Educational ManagementAdministration and Leadership, 39(5), 621-634.
  39. Kim, S. (2006). "Public service motivation and organizational citizenship behavior in Korea".International journal of manpower, 27(8), 722-740.
  40. Kokobyo, A. K. (2009). "Operant competence, organizational social capital, organizational commitment and organizational citizenship behavior". Uganda Scholarly Digital Library.
  41. Order No. 292. pp. 44-56.
  42. Korte, R.; Lin, S. (2013). “Getting on board: Organizational socialization and the contribution of social capital”. Human relations, 66(3), 407-428.
  43. Lawson, B.; Tyler, B. B.; Cousins, P. D. (2008). "Antecedents and consequences of social capital on buyer performance improvement". Journal of Operations Management, 26(3), 446-460.
  44. 45.                Leana, Carrie R.; Van Buren, Harry J. (1999). "Organizational social capital and employment practices". The Academy of Management Review, 24(3), 538-555.
  45. Lewis, L. F.; SIU, W. S. (2015). "Corporate Entrepreneurship and Ethical Decision-Making of Marketing Managers". In Proceedings of the 1997 World Marketing Congress, 646-655.
  46. Mair, J. (2005). "Entrepreneurial Behaviour in a Large Traditional Firm: Exploring key Drivers". In Corporate Entrepreneurship and Ven-Turing, Springer, 49–72.
  47. McLaughlin, E. B. (2012). An emotional business: The role of emotional intelligence in entrepreneurial success. University of North Texas.
  48. Modassir, A.; Singh, T. (2008). "Relationship of emotional intelligence with transformational leadership and organizational citizenship behavior". International journal of leadership studies, 4(1), 3-21.
  49. Mortan, R. A.; Ripoll, P.; Carvalho, C.; Bernal, M. C. (2014). "Effects of emotional intelligence on entrepreneurial intention and self-efficacy". Revista de Psicología del Trabajo y de las Organizaciones, 30(3), 97-104.
  50. 51.                Nahapiet, J.; Ghoshal, S. (1998). "Social Capital, Intellectual capital & the organizational advantage". Academy of management Review ,23(2), 242-260.
  51. Oz, H., Demirezen, M.; Pourfeiz, J. (2015). "Emotional Intelligence and Attitudes Towards Foreign Language Learning: Pursuit of Relevance and Implications". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 186, pp.416-423.
  52. Paine, J. B.; Organ, D. W. (2004). "The cultural matrix of organizational citizenship behavior: Some preliminary conceptual and empirical observations". Human resource management review, 10(1), 45-59.
  53. Podsakoff, P. M.; Mackenzie, S. B.; Paine, J. B.; Bachrach, D. G. (2000). "Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research". Journal of Management, 6(3), 513-563.
  54. Polat, S. (2009). "Organizational citizenship behavior display levels of the teachers at secondary schools according to the perceptions of the school". Journal of procedia social and behavioral sciences, 1,1591-1596.
  55. Richard, H. (2010). "Organisational citizenship behaviour, emotional intelligence and spirituality: What’s the relationship?". Australian Catholic University, St Patrick’s Campus,Victoria  Fitzroy Victoria 3065 Australia.
  56. Salarzehi, H.; Yaghoubi, N. M.; Naroei, M.; Sin, L. G. (2011). "A Survey Of Relationship Between Emotional Intelligence And Organizational Citizenship Behavior In Iran". International Business And Management, 3(1), 130-135.
  57. Salovey, P.; Mayer, J. D. (1990). "Emotional intelligence". Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185-211.
  58. Scheepers, M. J.; Hough, J.; Bloom, J. Z. (2008). "Nurturing the corporate entrepreneurship capability". Southern African Business Review, 12(3), pp.50-75.
  59. Stone W. (2001). "Measuring social capital: Towards a theoretically informed measurement framework for researching social capital in family and community life". Australian Institute of Family Studies Melbourne. Szeman, I.; Kaposy, T. (2010). Cultural theory: an anthology. John Wiley & Sons.
  60. Unni, A. S. V. (2014). "A study of relationship between social capital andorganizational citizenship behavior". International journal of managerial studies and research, 2(4), 76-81.
  61. Utami, A. F.; Bangun, Y. R.; Lantu, D. C. (2014). "Understanding the Role of Emotional Intelligence and Trust to the Relationship between Organizational Politics and Organizational Commitment". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 115, 378-386.
  62. Wagstaff, C.; Fletcher, D.; Hanton, S. (2012). "Exploring Emotion Abilities and Regulation Strategies in Sport Organizations". Sport, Exercise, and Performance Psychology. (4), 268-282.
  63. Wang, Y.; Zhang, X. (2008). "Operationalization of corporate entrepreneurship and its performance implications in China: an empirical study". Journal of Chinese Entrepreneurship, 1(1), 8-20.
  64. Wiedmer, R.; Boyer, K. (2015). "A Dyadic Investigation of Collaborative Competence, Social Capital, and Performance in Buyer–Supplier Relationships". Journal of Supply Chain Management, 51(2), 3-21.
  65. 66.                Xin, H. (2009). "The study of relationship between OCB and social capital based on different culture”. The British Psychology Society.
  66. Yaghoubi, E.; Ahmadzadeh, S.; Abdullah, H. (2011). "An Analysis of Correlation between Organizational Citizenship Behavior (OCB) and Emotional Intelligence (EI) ". Modern Applied Science, (5), 25-37.
  67. 68.                Yazdanpanah, R.; Pordal, A. (2014). "The Relationship between Social Capital and Organizational Citizenship Behaviour (Case Study: Yasouj Education and Training)". Indian Journal of Fundamental and Applied Life, 4(S4),2092-2099.