نقش سرمایۀ اجتماعی و رهبری تحول‌آفرین در ارتقای عملکرد نوآوری بنگاه

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکدة مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری، دانشکدة مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران

3 کارشناس‌ارشد، دانشکدة مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران

چکیده

امروزه شناسایی زیرساخت­های لازم برای ایجاد نوآوری در سازمان­ها اهمیت زیادی دارد. در پژوهش­های گذشته زیرساخت­ها را به‌طور مجزا مطالعه کرده‌اند اما در پژوهش حاضر تلاش شده است با مدلی جامع اثرات  مستقیم و غیرمستقیم سرمایة اجتماعی و رهبری تحول­آفرین بر عملکرد نوآوری، با توجه به نقش میانجی مدیریت دانش و یادگیری سازمانی بررسی شود. این ­مطالعه در نمونه­ای210 نفری از کارکنان شرکت شاتل شهر تهران با روش نمونه­گیری تصادفی ساده انجام گرفته است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها روش مدل‌سازی معادلات ساختاری توسط نرم‌افزار Lisrel8.8 به‌کار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد متغیرهای برون­زا (سرمایة اجتماعی و رهبری تحول­آفرین) بر مدیریت دانش تأثیر مثبت و مستقیم نمی‌گذارند، اما متغیرهای برون­زا بر یادگیری سازمانی و عملکرد نوآوری تأثیر مثبت و مستقیم می‌گذارند. همچنین، مدیریت دانش بر عملکرد نوآوری و یادگیری سازمانی تأثیر مثبت و مستقیم گذاشته و بالاخره یادگیری سازمانی بر عملکرد نوآوری تأثیر مثبت، مستقیم و معنادار گذاشته است.



 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. آریانفر، مسعود (1393). بررسی تأثیر انگیزه­های فردی بر رفتار به‌اشتراک­گذاری دانش با توجه به نقش تعدیل­کنندگی ارزش‌ها (مورد مطالعه: جامعة مجازی ایدة شهر)، پایان­نامة کارشناسی ارشد، رشتة مدیریت، پردیس فارابی دانشگاه تهران.
  2. ابطحی، سیدحسین؛ صلواتی، عادل (1385). مدیریت دانش در سازمان. چاپ اول، تهران، انتشارات پیوند نو.
  3. الوانی، سیدمهدی؛ دانایی­فرد، حسن (1380). گفتارهایی در فلسفة تئوری­های سازمان دولتی. چاپ اول، تهران، انتشارات صفار.
  4. باورصاد، بلقیس؛ بیرانوند، طاهره؛ رحیمی، فرج­اله؛ جعفری­نیا، سعید (1393). «بررسی رابطة سرمایة اجتماعی با مدیریت دانش، یادگیری سازمانی و عملکرد مالی شرکت­های تولیدی در استان خوزستان». کنفرانس بین­المللی حسابداری، اقتصاد و مدیریت مالی، دورة پنجم، شمارة چهارم، صفحات 58-37.
  5. برومند، مجتبی؛ رنجبری، مریم (1388). «اقدامات راهبردی مدیریت منابع انسانی و عملکرد نوآوری؛ با تأکید بر نقش مدیریت دانش». دوماهنامة توسعة انسانی پلیس، دورة ششم، شمارة 24، صفحات 54-41.
  6. حمیدی­زاده، علی؛ شهید­زاده، فریبا؛ موحدی­فر؛ عرفان (1393). «بررسی تأثیر مؤلفه­های سرمایة اجتماعی بر نوآوری سازمانی (مورد مطالعه: ادارة کل مخابرات شهرستان قم)». فصل‌نامة مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة اول، شمارة دوم، 223-203.
  7. خورشید، صدیقه؛ پاشازاده، عاطفه (1393). «اثر سبک رهبری تحول­آفرین بر قابلیت یادگیری سازمانی با ملاحظة نقش میانجی هوش سازمانی». پژوهش­نامة مدیریت تحول، دورة ششم، شمارة سوم، صفحات 60-42.
  8. داورزنی، هدی؛ کاظم‌زاده، رضا؛ دگردی، سید سام­الدین (1389). « رائة مدلی برای بررسی تأثیرات قابلیت یادگیری سازمانی بر نوآوری». مهندسیصنایعومدیریتشریف، دوررة دوم، شمارة سوم، صفحات 45-27.
  9. زارعی متین، حسن؛ قنبری، علی­اکبر؛ قانع، مرضیه (1394). «بررسی رابطۀ هوش عاطفی و سرمایۀ اجتماعی در تشکل­های مردم نهاد (NGOs)». مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة دوم، شمارة اول، صفحات 22-1.
  10. سلطانی، مرتضی (1390). طراحی و تبیین مدلی میان‌سطحی برای تعهد سازمانی. رسالة دکتری، دانشگاه شهید بهشتی.
  11. عبداللهی، محمد؛ موسوی، میرطاهر (1386). «سرمایة اجتماعی در ایران؛ وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکان­شناسی­گذار». رفاه اجتماعی، دورة ششم، شمارة 25، صفحات 131-112.
  12. کزازی، ابوالفضل؛ شول، عباس (1392). «تأثیر مدیریت کیفیت فراگیر بر عملکرد نوآوری: اثر تعدیل‌کنندگی یادگیری سازمانی». مطالعاتمدیریت)بهبودوتحول)، دورة 23، شمارة هفتم، صفحات 17-1.
  13. گل‌محمدنژاد بهرامی، غلامرضا؛ مهدوی، مولود (1390). «بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و مدیریت دانش در دبیرستان­های دخترانة شهر تبریز». فصل‌نامة تحقیقات مدیریت آموزشی، دورة دوم، شمارة چهارم، صفحات 82-63.
  14. محمدی حسینی، سیداحمد؛ امین بیدبختی، علی­اکبر، جمشیدی؛ لاله (1392). «بررسی نقش یادگیری سازمانی در افزایش عملکرد نوآوری». دوفصل‌نامة نوآوری و ارزش­آفرینی، دورة دوم، شمارة پنجم، صفحات 32-15.
  15. میرزایی رابر، فاطمه؛ زعفریان، رضا؛ صفری، حسین (1392). «مدل‌سازی عوامل مؤثر بر عملکرد نوآوری بنگاه با استفاده از روش ترکیبی نگاشت علی و شبکه‌های بیزین در صنعت بیمه». چشم‌اندازمدیریتبازرگانی، شمارة 13، صفحات 78-61.
  16. میرکمالی، سیدمحمد؛ چوپانی، حیدر (1390). «رابطة بین رهبری تحول‌آفرین با گرایش به نوآوری سازمانی در یک شرکت بیمه ای». دورة 26، شمارة سوم، صفحات 181-155.
  17.   یزدانی، حمیدرضا؛ حمیدی­زاده، علی؛ کاملی، علی­رضا (1394). «بررسی تأثیر سبک­های رهبری و جو سازمانی بر مدیریت دانش از طریق ساختار سازمانی و تعامل اجتماعی». فصل‌نامة مدیریت فناوری اطلاعات،دورة هفتم، شمارة اول، صفحات 216-199.
    1. Alegre, J.; R. Chiva (2009). Entrepreneurial orientation, organizational learning capability and performance in the ceramic tiles industry. S.A., Instituto Valenciano de Investigaciones Economicas.
    2. Aragon-Correa, J. A.; Garcia - Morales, V. J.; Cordon - Pozo, E. (2007). ”Leadership and organizational learning's role on innovation and performance: lessons from Spain“. Industrial Marketing Management, 36(3), 349-359.
    3. Atwater, L.; Spangler, W. (2004). “Transformational leadership and team performance”. Journal of Organizational Change Management, 17(2), 177-193.
    4. Bass, B. M.; Riggio R. E. (2006). Transformational leadership, Lawerence Erbaum A ssociates.
    5. Bhatt, G. D. (2001). “Knowledge management in organization: Examining the interaction between technologies, techniques, and People”. Journal of Knowledge Management, Vol. 5(1) pp.68-75.
    6. Brockman, B. K.; Morgan R. M. (2003). “The Role of Existing Knowledge in New Product Innovativeness and Performance”. Decision Sciences, 34(2), 385-419.
    7. Chang. S. C.; Chu C. Y. (2006). “The Study of Social Capital, Organizational Learning, Innovativeness, Intellectual Capital, and Performance”. Journal of Business and Psychology, 64, 72-90.
    8. Cantner, U.; Joel, K.; Schmidt, T. (2011). “The effects of knowledge management on innovativesuc cess – an empirical analysis of German firms”. Research Policy, 40(10), 1453-1462.
    9. Carless, S. A.; Wearing, A. J.; Mann, L. (2000). “A short Measure of transformational leadership“. Journal of Business and Psychology, 14(3), 389-405.
    10. 28.              Duckett, H.; Macfarlane, E. (2003). “Emotional intelligence and transformational leadership in retailing“. Leadership and Organization Development, 15(3), 13-32.
    11. Fernandedz - Mesa, A.; Alegre - Vidal, J.; Chiva-Gómez.; R.; Gutiérrez-Gracia, A. (2012). “Design Management capability: Its mediating role between Olc and innovation Performance in SMES“. Paper to be presented at the DRUID Academy, University of Cambridge /The Moeller Centre.
    12. Fornel, C.; Larcker, D. F. (1981). “Evaluting structural equations models with unobservable variables and measurement error”. Marketing Research. 18(1), 39-50.
    13. Gloet, M.; Terziovski, M. (2004). “Exploring the relationship between knowledge managementpractices and innovation performance”. Journal of Manufacturing Technology Management, 15(5), 402–409.
    14. Guan,J. & N. Ma (2003), Innovation capability and export performance of Chinese firms, Technovation, 23(9), 737-747.
    15. 33.              Hales, S. (2001), Dimensions Knowledge and its management, Sloan Management Review, 10(1), 92-115.
    16. Jimenez, J. D.; Cegarra, N. J. (2008). “Fostering innovation: the role of market orientation and organizational learning”. European Journal of Innovation Management, 11(3), 389-412.
    17. Johnnessen, Jon - Arild; Olsen, Bjorn; Lumpkin, G. T. (2001). “Innovation newness: what is new, how new, and new to whom?”. European Journal of Innovation Management, 4(1), 20-31.
    18. Kenter, R. M. (2007). The change Masters: Innovation for productivity in the American carpratoon, Historical Reasearch Reference in Entrepreneurship. University of Illinoi.
    19. Krause, D. E. (2004). “Influence - based leadership as a determinant of the inclination to innovative and of innovate – related behavior: An Empirical Investigation, The Leadership Quarterly”. Journal of Innovation Management, 15(1), 79-102.
    20. Lopez, S. P.; Peon J. M. M.; Ordás C. J. V. (2005). “Organizational learning as a determining factor in business performance”. Learning Organization, 12(3), 227-245
    21. Montalvo, C. (2004). “What Triggers Change and Innovation?”. Technovation, 1-12.
    22. Nahapiet, J.; Ghoshal S. (1998). “Social capital, intellectual capital and the organizational Advantage“. Academy of Managemen Review, 23(2), 242-266.
    23. Ojasalo, J. (2008). “Management innovation networks: a case study of different approaches”. European Journal of Innovation Management, 11(1), 51-86.
    24. Petrra C. De Weerd - Nederhof, Bernice J. Pacitti, Jorge F. Da Silva Gomes and Alan W. Pearson, (2002). Tools for improvement of organizational learning processes in innovation”. Journal of Workplace Learning, 14(8), 320-331.
    25. Putnam, R. D.; K. A. Goss (2002). Inrtoduction, in Putnam, democracies in flux. The Evolution of Social Capital in Contemporary Society, Oxford University.
    26. Rafferty, A. E.; Griffin, M. A. (2004). “Dimensions of transformational leadership: conceptual and empirical extensions“. The Leadership Quarterly, 15(3), 329-354.
    27. Slater, S. F.; Narver, J. C. (1995). “Market orientation and the learning organization“. Journal of Marketing, 59(3), 63-74.
    28. Subramaniam, M.; Youndt, M. (2005). “The influence of intellectual capital on the types of innovative capabilities”. Academy of Management Journal, 48(3), 450-463.
    29. Taatila, Vesa P. et al,. (2006). “Framework tostudy the social innovation network”. European Journal of Innovation Management, 9(3), 312-326.
    30. Tamaschke, L. (2003). The role of social capital in regional technological innovation: seeing both the wood and the trees. University of Queensland, Australia.
    31. Tasi Y. Y.; Jhang J. R. (2010). A study of the Relationship Between Knowledge- based resources, Organizational Learning and dynamic capabilities- the case of solar energy and biotechnology National Dong. Hwa University, Taiwan, 03-8633023, Northeast Decision Sciences Institue Proceedings, pp.99- 104.
    32. Weerawardena, J.; O’Cass, A. Julian, C. (2006). “Does industry matter? Examining the role of industry structure and organizational learning in innovation and brand performance”. Journal of Business Research, 59(1), 37-45.
    33. Wick, C. W.; Leon, L. S. (1995). “From ideas to action: creating a learning organization“. Human Resource Management, 34(2), 299-311.
    34. Wu, C. M.; Ay, C. R; Lien, B. Y. H. (2009). “The role of social capital and organizational learning in promoting innovation performance“. Information Systems and Change Management, 4(2), 171-186.
    35. Yukl, G. (2009). “Leading organizational learning: Reflections on theory and research”. The Leadership Quarterly, 20(1), 49-53.
    36. Yu Yuan, H.; Bella, R.; Lien, Y.; Yang, B.; Wud, C.; Kuo, Y. (2009). “Impact of TQM and Organizational learning on Innovation Performance in the light-Tech Industry”. International Business Review, 20, 213-225..
    37. Zaied A. N. H.; Hossein G. S.; Hassan M. M. (2012). “The Role of Knowledge Management in Enhancing Organizational Performance”. International Journal of Information Engineering and Electronic Business (IJIEEB), 4(5), 27-35.
    38. Zheng, W. (2008). “A social capital perspective of innovation from individuals to nations: where is empirical literature directing us?”. International Journal of Management Reviews, 10 (4), 1-39.

10.    سلطانی، مرتضی؛ ابراهیمی، الهام؛ فتحی، محمدرضا (1394). «تحلیل روابط متقابل میان شاخص‌های سرمایۀ اجتماعی با استفاده از تکنیک فازی دیمتل». مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة دوم، شمارة دوم، صفحات 220-199.