بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر فرهنگ سازمانی کارمندان ادارۀ آموزش‌وپرورش شهر کرمان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

2 کارشناس‌ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، کرمان، ایران

چکیده

با توجه به کاهش میزان اعتماد، مشارکت و کیفیت شبکة سازمانی در بسیاری از اداره‌های دولتی، این مقاله با هدف بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر ارتقای فرهنگ سازمانی کارمندان ادارة آموزش‌وپرورش شهرستان کرمان انجام گرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوة گردآوری داده‌ها توصیفی و از نوع همبستگی  است. ابزار به‌کار گرفته‌شده پرسشنامة  ااستاندارد است. پایایی  پرسشنامه با محاسبة ضریب آلفای کرونباخ (معادل 79/0) تأیید شد. جامعة آماری پژوهش شامل 9000 کارمند شاغل در ادارة کل سازمان آموزش‌وپرورش شهر کرمان است که براساس فرمول کوکران، 370 نفر به روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب، و سنجش شدند. نتایج پژوهش نشان می­دهد، 50 درصد از تغییراتی که موجب ارتقای فرهنگ سازمانی آموزش‌وپرورش می­شود، تابع میزان سرمایة اجتماعی کارمندان این اداره است. از میان مؤلفه­های سرمایة اجتماعی، «اعتماد نهادی» و «کیفیت شبکة سازمان» بیشترین اثربخشی را بر ارتقای فرهنگ سازمانی مورد پژوهش داشتند.



 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. الوانی، سیدمهدی (1378) .مدیریتعمومی. تهران، نشر نی.
  2. 2.      بوردیو، پیر (۱۳۸۴). شکل­های سرمایه. گردآورنده کیان تاجبخش، ترجمة افشین خاکباز و حسن پویان، تهران، انتشارات شیرازه.
  3. پاتنام، رابرت (۱۳۸۰). دموکراسی و سنت­های مدنی، ترجمة محمدتقی دلفروز، تهران، انتشارات روزنامة سلام.
  4. پورکاظمی، محمدحسین؛ شاکری نوائی، غلامرضا (1388). «بررسی فرهنگ سازمانی دانشکده­های مدیریت دانشگاه­های تهران و نقش آن در بهره­وری دانشکده­ها». فصل‌نامةمدرٍّس،ویژه‌نامةمدیریت، صفحات 63-37.
  5. تاجبخش، کیان (1384). سرمایة اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه. تهران، نشر شیرازه.
  6. جاهد، حسینعلی (1384). «سلامت سازمانی». ماهنامة تدبیر، شمارة 159، صفحات 17-11.
  7. دواس، دی. ای (۱۳۸۳). پیمایش در تحقیقاتمی، است؟درگیر  مثبت و معنی اجتماعی. ترجمZ هوشنگ نایبی، تهران، نشر نی.
  8. دیویس، استنلی (1373). مدیریت فرهنگ سازمانی. ترجمۀ ناصر میرسپاسی، چاپ اول.
  9. رحیم­نیا، فریبرز؛ علیزاده، مسعود (1387). «بررسی ابعاد فرهنگ سازمانی بر اساس مدل دنیسون از نظر اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد». فصل‌نامة مطالعاتتربیتیوروان‌شناسیدانشگاهفردوسی، دورة دهم، شمارة اول، صفحات 170-146.
  10. زارعی متین، حسن (1372). فرهنگ و عملکرد سازمان. مجلة دانش مدیریت، شمارة 23، صفحات 51-38.
  11. زاهدی، محمدجواد؛ شیانی، ملیحه؛ علی­پور، پروین (1388). «رابطة سرمایة اجتماعی با رفاه اجتماعی». فصل‌نامة رفاه اجتماعی، دورة نهم، شمارة 32، صفحات 105-90.
  12. سرگزی، حسینعلی؛ خوشفر، غلامرضا؛ کریم، موسوی (1391). «تأثیر سرمایة اجتماعی در فرهنگ سازمانی در مراکز آموزش عالی دولتی و غیردولتی ایران، مورد استان گلستان». فصل‌نامة جامعه­پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگ، سال دوم، شمارة اول، صفحات 78-51.
  13. سلطانی، محمدرضا (1391). »تحلیل وضعیت و طراحی الگوی مطلوب فرهنگ سازمانی یکی از سازمان­های نیروهای مسلح مبتنی بر مبانی دینی و ارزش­های انقلاب اسلامی«. دوفصل‌نامة علمی- پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 20، شمارة بیستم، صفحات 122-99.
  14. شاین، ادگار (1383). فرهنگ سازمانی. ترجمة محمد براهیم محجوب، تهران، انتشارات فرا.
  15. عباس­پور، عباس (1382). «واکاوی مفهوم ساختار و نقش و اهمیت آن در حل مسائل آموزش‌وپرورش». فصل‌نامة مدیریت در آموزش‌وپرورش، شماره‌های 34 – 33، صفحات 19-3.
  16. فداکار داورانی، محمدمهدی (1388). «قنات و سرمایة اجتماعی». مجله برنامه‌ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، دورة اول، شمارة اول، صفحات 179-149.
  17. فیض، داوود؛ اکبرزاده صفوئی، مرتضی؛ زنگیان، سمیه (1393). «طراحی مدل تعاملی فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی و تأثیر آن بر اثربخشی سازمانی با میانجی‌گری مدیریت دانش». فصل‌نامة مدیریت فرهنگ سازمانی، دورة 13، شمارة اول، صفحات 66-47.
  18. کرلینجر، فرد. ان (۱۳۷۴). مبانی پژوهش در علوم رفتاری. ترجمة حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند، جلدهای اول و دوم، تهران، انتشارات آوای نور.
  19. کلمن، جیمز (۱۳۷۷). بنیادهای نظریة اجتماعی. ترجمة منوچهر صبوری، تهران، نشر نی.
  20. مشبکی، اصغر؛ خلیلی شجاعی، وهاب (1389). «بررسی رابطة فرهنگ سازمانی و مسئولیت اجتماعی سازمان­ها». مجلة جامعه‌شناسی کاربردی، سال 27، شمارة چهارم، صفحات 56-37.
  21. منوریان، عباس؛ بختایی، امیر (1386). «شناخت فرهنگ سازمانی بر اساس مدل دنیسون (مورد مطالعه، سازمان مدیریت صنعتی)». چهارمین کنفرانس بینالمللی مدیریت، تهران صفحات 15-1.
  22. مؤذن جمشیدی، میرهادی؛ حق‌پرست کنارسری، نرجس (1394). «سنجش میزان تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر خلاقیت کارکنان: مورد مطالعه شرکت­های تولیدی لوازم خانگی الکتریکی و الکترونیکی در ایران». فصل‌نامة مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة دوم، شمارة اول، صفحات 74-49.
  23. ناظم، فتاح؛ صادقی، ام‌البنین (1394). «ارائة الگوی ساختاری بهره‌وری بر اساس سرمایة اجتماعی و سرمایة فکری در آموزش‌وپرورش». فصل‌نامة علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دورة ششم، شمارة 22، صفحات 164-147.
  24. Agrifoglio, R.; Metallo, C. (2011). Virtual Environment and Collaborative Work: The Role of Relationship Quality in Facilitating Individual Creativity, In Information Technology and Innovation Trends in Organizations, Heidelberg, Germany, Physica- Verlag HD, pp. 389-397.

 

  1. Beugelsdijk, Sjoerd; Smulders, Sjak (2003). Bridging and bonding social capital، which type is good for economic growth?. ERSA.

 

  1. Cadima, R.; Ojeda, J.; Monguet, J. M. (2012). “Social networks and performance in distributed learning communities”. Educational Technology & Society, 15(4), 296-304.
  2. Denison, D. (1997). Corporate Culture، Organizational Effectiveness. New York,John Wiley & Sons.
  3. Denison, D.; Cho, H. J.; Young, J. (2000). “Diagnosing organizational culture، a model and method“. Working paper, International for management development.
  4. Grieves, Jim (2000). “Introduction، the origins of organizational development”. The Journal of Management Development, 19(5), 345-447.
  5. Johnson, G.; Scholes, K. (1999). Exploring Corporate Strategy. (5th ed). Prentice Hall. Martins, E.C. (2000). The influence of organizational culture on creativity and innovation in a university library. MLnf dissertation, University of South Africa, Pretoria.
  6. Kilman, Ralph H. (1989) “Beyoned the quick fix, moneymen five tracks to organizational success. Franc Co. Josses Buss CA.
  7. Korte, R.; Chermack, T. (2007). “Changing organizational culture with scenario planning“. Journal of Futures, 39(6), 645- 656.
  8. Lin, Nan (2001). Social Capital. Theory of Social Capital and action. Cambridge, Cambridge University Press.
  9. Martins, E. C. (2000). The influence of organizational culture on creativity and innovation in a university library. MLnf dissertation, University of South Africa, Pretoria.
  10. Maull, R.; Brown, P.; Cliffe, R. (2001). “Organizational culture and quality improvement”. International Journal of Operations & Production Management, 21(3), 302-326.
  11. Yilmaz, C.; Ergan, E. (2008). “Organizational culture and firm effectiveness، An examination of relative effects of culture traits and the balanced culture hypothesis in an emerging economy“. Journal of World Business, 43(3), 290-306.