بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان کمیته امداد امام خمینی (ره) استان گلستان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

2 کارشناس ارشد، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

هدف از این مطالعه، شناسایی رابطة سرمایة اجتماعی با رفتارهای شهروندی سازمانی است. روش تحقیق توصیفی - همبستگی بوده که طی آن 234 نفر از کارکنان کمیتة امداد امام خمینی (ره) استان گلستان با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه­ای متناسب انتخاب و مطالعه شدند. ابزار جمع‌آوری داده­ها، پرسشنامة استاندارد بوده که اعتبار آن با بررسی اعتبار محتوا تأیید شده و پایایی پرسشنامه با محاسبة ضریب آلفای کرونباخ برای مفاهیم سرمایة اجتماعی و رفتارهای شهروندی سازمانی به ترتیب 896/0 و 780/0 تأیید شد. یافته­ها نشان داد میانگین سرمایة اجتماعی و رفتارهای شهروندی سازمانی 184/3 و 715/3 است که به ترتیب در حد متوسط و متوسط روبه‌بالا ارزیابی می­شود. سایر نتایج حاکی از آن است که بین سرمایة اجتماعی و ابعاد آن (به‌جز اعتماد) با رفتارهای شهروندی سازمانی رابطة معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج آزمون رگرسیون نشان داد در مجموع، 4/23 درصد از تغییرات متغیر وابسته (رفتارهای شهروندی سازمانی) از طریق دو بعد از عامل کلی سرمایة اجتماعی یعنی مشارکت و دوستی­ها و بخشش و روحیة داوطلبی تبیین می­شود.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


.  الوانی، سیدمهدی و سیدنقوی، میرعلی (1381). سرمایة اجتماعی: مفاهیم و نظریه­ها. فصل‎نامة مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، شماره‌های 33-34، صفحات 26-4.
3. الوانی، سید مهدی  و شیروانی، علیرضا (1385). سرمایة اجتماعی. مفاهیم نظریه­ها و کاربردها، اصفهان: انتشارات مانی.
 
 4. شمسی، زهرا، محبعلی‌پور، منیره و الوداری، حسن (1393). بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر رفتارهای شهروندی سازمانی. مدیریتسرمایةاجتماعی، دورة 2، شمارة 1، صفحات 136-117.
5. حسنی کاخکی، احمد و قلی‌پور، آرین (1386). رفتارهای شهروندی سازمانی: گامی دیگر در جهت بهبود عملکرد سازمان در قبال مشتری. پژوهش‌نامة بازرگانی، شمارة 45، صفحات 145-115.
6. جهانگیری، علی، قوپرانلو، مهرنوش و حاج‌زاده، مصطفی (1391). بررسی رابطة بین سرمایة اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی. فصل‌نامةمطالعاتجامعه‌شناختیجوانان، سال 3، شمارة 8، صفحات 98-83.
7. زارعی متین، حسن، الوانی، سید مهدی، جندقی، غلامرضا و احمدی، فریدون (1389). ارائة مدل جامع عوامل مؤثر بر توسعة رفتار شهروندی سازمانی مطالعة موردی: کارکنان شرکت ملی نفت ایران. مدیریت دولتی، دورة 2، شمارة 5، صفحات 56-39.
 
8. دهقانی، محمد، مصطفایی، داود، حیوی حقیقی، محمدحسین، استبصاری، فاطمه، رفعتی، شیده و خرمی، فرید (1394). بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و رفتارهای شهروندی سازمانی در بین کارکنان بیمارستان‌های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان. مجلةاطلاع‌رسانیپزشکینوین، سال1، شمارة 1، صفحات 32-24.
9. کاظمی، محمد و واحد چوکده، سکینه (1384). رفتار مدنی سازمانی: تبیین بعد رشدیافته‌ای از رفتار و عملکرد انسان‌ها در زندگی سازمانی. سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، تهران، گروه پژوهشی آریانا، 29 آذرماه تا 1دی‌ماه.
10.کیاءالحسینی، سید مصطفی (1395). بررسی رابطة بین ابعاد سرمایة اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی با توجه به نقش میانجی رضایت شغلی کارکنان کمیتة امداد امام خمینی (ره) استان گلستان. پایان­نامة کارشناسی ارشد، رشتة مدیریت دولتی (گرایش تحول)، دانشگاه آزاد علی‌آباد کتول.
11. موسوی، میرطاهر و شیانی، ملیحه (1394). سرمایة اجتماعی و سلامت اجتماعی. تهران: نشر آگاه.
12. مصباحی جهرمی، نگارالسادات، ادیب‌زاده، مرضیه، نخعی، سکینه و حسینی، سکینه (1394). تأثیر سرمایة اجتماعی بر کارآفرینی و رفتارهای شهروندی سازمانی (بررسی نقش تعدیل‌گری هوش هیجانی کارکنان). مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة 2، شمارة 3، صفحات 392-367.
 
 
13. Archibong, Ch. (2004). Technology, infrastructure and entrepreneurship: role of the government in building a sustainable economy. School of Business and Economics North Carolian A & T State University.
14. Amintojjar, H., Shekari, Gh-A. & Zabihi, M. R. (2015). The effect of social capital on organizational citizenship behavior: A case study of employees in Mashhad Municipality. International Journal of Organizational Leadership, 4(2015), 144-153.
15. Areekul, Ch., Ratana Ubol, A. & Kimpee, P. (2015). Model development for strengthening social capital for being a sustainable lifelong learning society. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 191, 1613-1617.
16. Abu Elanain, H. (2008). An investigation of the relationship of openness to experience and organizational citizenship behaviors. Journal of American Academy of Business, Cambridge; 13(1), Abi/Inform Global p.72.
17. Ariani, D. W. (2012). The relationship between social capital, organizational citizenship behaviors, and individual performance: An empirical study from banking industry in Indonesia. Journal of Management Research, 4(2), 226-241.
18. Appelbaum, S., Bartolomucci, N., Beaumier, E., Boulanger, J., Corrigan, R., Dore, I., Girard, C. & Serroni, C. (2004). Organizational citizenship behavior: a case study of culture. Leadership and Trust Management Decision, 42(1), 13-40.
19. Bienstock, C. C., Demoranville, W. C. & Smith K. R. (2003). Organizational citizenship behavior and service quality. Journal of Services Marketing, 17(4), 357-378.
20. Burns, T. & Carpenter, J. (2008). Organizational citizenship and studentachievement. Journal of Cross-disciplinary Perspectives in Education, 1(1), 51-58.
21. Castro, C. B., Armario, E. M. & Ruiz, D. M. (2004). The influence of employee organizational citizenship behavior on customer loyalty. International Journal of Service Industry Management, 15(1), 27-50. 
22. Duff, D. B. (2007). The relationship between organizational climate, personality factors and organizational citizenship behaviors in a university extension. Thesis (Ph.D.), Illinois, USA: University of Illinois at Urbana – Champaign.
 
 
23. Erturk, A. (2006). Increasing organizational citizenship behaviors of Turkish academicians. Journal of Managerial Psychology, 22(3), 257-270.
24. Foot, D. & Tang T. Li (2008). Job satisfaction and organizational citizenship behavior (OCB). Department of Management and Marketing, 46(6), 311- 341.
25.Feldman. T. W. H. & Ng, D. C. (2011). Affective organizational commitment and citizenship behavior: Linear and non-linear moderating effects of organizational tenure. Journal of Vocational Behavior, 79, 528–537.
26. Jiang, J.,  Yun sun, l. & Law, S. (2011). Job satisfaction and organization structure as moderators of the effects of empowerment on the organizational citizen ship behavior: A self-consistence and social exchange perspective. International Journal of Management, 28(3), part 1, 67-80.
27. Karam C. (2011). Good organizational soldiers: Conflict-related stress predicts citizenship behavior. International Journal of Conflict Management, 22(3), 300-319.
28. Khasawneh, S. (2011). Shared leadership and organizational citizenship behaviour in Jordanian public universities: Developing a global workforce for the 21st century. Educational Management Administration and Leadership, 39(5), 621-634.
29.Nejatbakhsh Esfahani, A., Nourian, S. & Shafighi Bady, M. (2012). The study of relationship between social capital and organizational citizenship behavior in Iran Carpet Joint Stock Company. International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 3(S), 2720-2727.
30. Nahapiet, J. & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital and the organizational advantage. Academy of Management Review, 23(2), 242-266.
31. Organ, D. W. (1988) Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. Lexington, MA: Lexington Books.
32.Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., Paine, J. B. & Bachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 6(3), 513-563.
33. Szeman, I. & Kaposy, T. (2010).Cultural theory: an anthology. New York: John Wiley & Sons.