بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر احساس امنیت شهروندان (مطالعة موردی: شهر نورآباد)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 استادیار، دانشکدة مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

هم‌زمان با شکل‌گیری اولین اجتماع‏های بشر در طول تاریخ اتخاذ تدابیری جهت افزایش احساس امنیت و پیشگیری از وقوع جرایم در فضاهای شهری مد نظر بوده است. برحسب رویکرد جامعه‌شناسی امنیت، نمی‏توان امنیت را به‌تنهایی به منزلة یک وضعیت بدون ارتباط با عوامل اجتماعی آن تحلیل کرد. یکى از عوامل غیرمادى مورد تأکید برای تأمین امنیت مؤلفه‏های سرمایة اجتماعى است که می‏تواند افراد و گروه‏ها را در دستیابى به منافع عمومى، نظیر امنیت و احساس آن، و نیز عملکرد مؤثر نهادهاى حکومتى یارى رساند. در این خصوص تحقیق حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و به منظور سنجش مؤلفه‏های سرمایة اجتماعی مؤثر بر احساس امنیت شهروندان و ارائة راهکارهایی جهت حذف عوامل ناامنی شهر نورآباد انجام گرفت. ابزار تحقیق مبتنی بر پرسشنامه با حجم نمونة 383 نفر بر اساس جدول مورگان بود که به وسیلة نمونه‌گیری تصادفی طبقه‏ای در سطح نواحی توزیع شد. نتایج بررسی‏ها نشان داد احساس امنیت شهروندان شهر نورآباد در سطح پایینی قرار دارد (69/8-=t). همچنین بین عوامل سرمایة اجتماعی و احساس امنیت در نواحی شهر رابطة معناداری وجود دارد. با شناسایی این عوامل در نواحی و مشخص شدن میزان اثرگذاری آن‌ها می‏توان با اقدامات مؤثر در پیشگیری از جرایم تدابیری را تدوین و اجرا کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. اسمیت، مایکل؛ برایان وایت؛ ریچارد لیتل (1381). مسائل سیاست جهانی، ترجمۀ محمدکمال سروریان، تهران، پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
  2. افتخاری، اصغر (1380). «ساخت اجتماعی امنیت»، دانش انتظامی، س 3، ش 4.
  3. افروغ، عماد (1377). فضا و نابرابری اجتماعی، تهران، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
  4. افشارکهن، جواد و محمد رحیقی یزدی (1392). «تأثیر عوامل محیطی و اجتماعی بر احساس امنیت شهری (مورد مطالعه: محلات منتخب شهر یزد)»، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، س 3، ش 8.
  5. بادین‌دهش، مهران (1392). «بررسی تأثیر حکمرانی خوب بر سرمایة اجتماعی»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
  6. بوردیو، پیر (1384). شکل سرمایه‌های اجتماعی (مجموعه مقالات سرمایة اجتماعی، اعتماد، دموکراسی)، تهران، شیرازه.
  7. پاتنام، رابرت (1380). دموکراسی و سنت‏های مدنی، ترجمة محمدتقی دل‌فروز، تهران، سلام.
  8. پورموسوی، سید موسی؛ دنیا عباسی، حیدر واحدی (1392). «تحلیل و ارزیابی مؤلفه‏های سرمایة اجتماعی و تأثیر آن در امنیت اجتماعی شهر (منطقة 12 تهران)»، آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، س 3، ش 10.
  9. پیلتن، فخرالسادات و مختار برومند (1393). «بررسی نقش سرمایة اجتماعی بر امنیت اجتماعی (شهر جهرم)»، مطالعات توسعة اجتماعی ایران، س 6، ش 2.

10. حسینی، محمد؛ مهدی زنگنه؛ فخری‌السادات فاطمی‌نیا (1392). «سنجش میزان احساس امنیت اجتماعی زنان در شهرهای مرزی استان خراسان جنوبی و عوامل مؤثر بر آن (زنان شهرهای مرزی حاجی‌آباد، اسدیه، نهبندان)»، دانش انتظامی (خراسان جنوبی)، س 2، ش 1.

11. حقیقتیان، منصور؛ علی‌رضا صنعت‌خواه؛ جواد معین‌الدین، شیرین شیری‌امین‌لو (1391). «بررسی رابطة میان سرمایة اجتماعی بر اساس تفکیک سرمایة اجتماعی درون‌گروهی، برون‌گروهی، و ارتباطی و احساس امنیت در شهر تهران»، جامعه‌شناسیمطالعاتجوانان، س 3، ش 6، صص 37 ـ 56.

12. ساندرز، دیوید (1380). الگوهای بیثباتی سیاست، ترجمۀ حمید امانت، تهران، پژوهشکدة مطالعات راهبردی.

13. صدیق سروستانی، رحمت‌الله (1385). آسیب‌شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی)، تهران، دانشگاه تهران.

14. فوکویاما، فرانسیس (1384). سرمایة اجتماعی و جامعة مدنی، ترجمة افشین خاک‌باز و حسن پویان، تهران، شیرازه.

15. قرایی، فریبا؛ نفیسه رادجهانبانی؛ نازیلا رشیدپور (1389). «بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری (نمونة موردی: مناطق 2 و 11 تهران)»، آرمان‌شهر، ش 4.

16. لطفی، صدیقه؛ رحیم بردی؛ آنا مرادنژاد؛ وحید واحدی (1392). «ارزیابی و سنجش مؤلفه‏های سرمایة اجتماعی و تأثیر آن در امنیت اجتماعی شهر بابلسر»، جغرافیا، س 3، ش 4.

17. Fukuyama, F. (2001). Social Capital, Civil society and development. Third World Quarterly, pp. 7-20.

18. Putnam, R. (2000). Bowling Alone: The Collaps and Rivival of American Community, Simon and schuster, New York.

19. Buzan, B. & Hansen, L. (2007). "International Security, Vol. III: Widening Security", SAGE Publications, London: New Delhi, Singapore.

20. Fischer, C. (1982). To Dwell among Friends, Chicago, University of Chicago.

21. Foth, M. (2004). Designing networks for sustainable neighbourhoods: A case study of student apartment complex. http://eprints. qut.edu. ac /archivel…1906/01/foth. pdf.

22. Gehl, J. (1987). Life Between Buildings, Van Nostrand Reinhold.

23. Giles-Corti, B. (2008). The built environment, neighborhood crime and constrained physical activity; Preventive Medicine; pp. 241–251.

24. Greenberg, S., Rone, W., & Williams, L. (1982). Safety in Urban Nieghborhoods, Population and Environments.

25. Mair, C. (2010). Neighborhood stressors and social support as predictors of depressive symptoms in the Chicago Community Adult Health Study; Health & Place, pp. 811-819.

26. Merry, S. (1981). Urban Danger. Life in a Neighborhood of Strangers, Philadelphia, Ternp) & University.

27. Pitner, R. (2012). Making neighborhoods safer: Examining predictors of residents’ concerns about neighborhood safety; Journal of Environmental Psychology; pp. 43-49.

28. Scot, D. (2002). Social Capital and Neighborhoods that work, Journal of Contemporary Criminal Justics, 18: p. 147.

29. Waver, O. (2009). "Waltz's Theory of Theory", Journals Permissions, Vol. 23, No. 2.