تأثیر فعالیت بدنی بر افسردگی سالمندان با تأکید بر نقش میانجی سرمایۀ اجتماعی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مدیریت ورزشی، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران

2 دانشجوی دکترای مدیریت ورزشی، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر سنجش تأثیر فعالیت بدنی بر میزان افسردگی سالمندان با نقش میانجی سرمایة اجتماعی بود. این پژوهش از نظر هدف از پژوهش‌های کاربردی محسوب می‌شود و از حیث شیوة گردآوری داده‌ها پژوهشی توصیفی‌ـ همبستگی مبتنی بر معادلات ساختاری است. جامعة آماری پژوهش همة سالمندان بالای 55 سال شهر قم بودند که در فعالیت بدنی و ورزش مشارکت مستمر داشتند. نمونة آماری پژوهش شامل 203 نفر بود که به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای سنجش متغیرها از پرسشنامة میزان مشارکت در فعالیت بدنی کریمیان (1396)، سرمایة اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1998)، و افسردگی بک (1972) استفاده شد. روایی پرسشنامه‌ها با نظرخواهی از 12 استاد مدیریت ورزشی تأیید شد و پایایی آن در یک مطالعة مقدماتی از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب 83/0 و 87/0 و 79/0 به دست آمد. یافته‏های تحقیق از طریق روش معادلات ساختاری نشان دادند فعالیت بدنی با میانجی‏گری سرمایة اجتماعی بر افسردگی سالمندان تأثیر منفی و معنادار می‌گذارد. در نتیجه سرمایة اجتماعی با افزایش روابط اجتماعی، حمایت اجتماعی، و اعتماد که از طریق شرکت در فعالیت‏های ورزشی به دست می‏آید بر کاهش میزان افسردگی سالمندان اثرگذار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. اسلامی مرزن‌کلاته، محمدمهدی؛ سید جعفر موسوی؛ غلام‌رضا خوش‏فر (1393). «رابطة سرمایة اجتماعی و مشارکت زنان در فعالیت‏های ورزشی»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 1، ش 2، صص 139ـ 159.
  2. بستامی، فاطمه؛ آرش سلحشوری؛ فاطمه شیرانی؛ علی‌رضا محتشمی؛ ناصر شرف‌خانی (1395). «عوامل خطر افسردگی در سالمندان: مقالة مروری»، سالمندشناسی، د 2، ش 1، صص 54ـ 65.
  3. حکمتی‏پور، نفیسه؛ حمید حجتی؛ سید حمید شریف‏نیا؛ گل‌بهار آخوندزاده؛ علی‌رضا نیک‌جو؛ منصوره میرابوالحسنی (1392). «تأثیر ورزش منظم بر میزان افسردگی سالمندان»، آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، س 1، ش 3، صص 22ـ 32.
  4. رستمی، ناصر؛ راضیه‌کبری شریفی (1394). «اثر ورزش بر درمان افسردگی»، اولین همایش ملی پیشرفت‏ها و چالش‏ها در علوم، مهندسی، و فناوری، مؤسسة آمورزش عالی علوم و فناوری خوارزمی، شیراز، ایران.
  5. رشیدی، محمد؛ علی رشیدی‏پور؛ راهب قربانی؛ حمیده دیانت؛ منیژه شاهورانیان (1396). «مقایسة تأثیر ورزش هوازی و بی‏هوازی بر افسردگی و اضطراب دانشجویان»، کومش، ج 19، ش 2، صص 333ـ 341.
  6. سعادتی، موسی؛ محمد عباس‏زاده؛ محسن نیازی؛ حسن منتظری‏خوش (1394). «بررسی جامعه‏شناختی رابطة بین سرمایة اجتماعی و افسردگی (مورد مطالعه: زنان متأهل شهر تبریز)، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، س 13، ش 1، صص 89ـ 110.
  7. صفی‏الحسینی، فاطمه‏السادات؛ مریم ساکی؛ اندیشه حامدی؛ حسن سعادتی؛ حسین لشکردوست (1396). «شیوع افسردگی در دبیرستان‏های دخترانة شهر بجنورد در سال 1394»، مجله علوم پزشکی خراسان شمالی، د 9، ش 4، صص 42ـ 48.
  8. کاشانی‏موحد، بهاره؛ حسین نیک‏فرجاد؛ حمیدرضا شهبازپور؛ سیده کاملیا داودزاده؛ پریسا ملایی؛ محمد ملامحمودی (1397). «رابطة فعالیت بدنی منظم با هوش معنوی و بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان شهر تهران»، پژوهش در دین و سلامت، 4(2)، صص 81ـ 93.
  9. کریم‏زاده، ایمان؛ پدیده قائلی (1394). «مروری بر مصرف دارو‏های ضد افسردگی سه‌حلقه‏ای در جمعیت سالمندان»، مجلة علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، د 33، ش 1، صص 46ـ 61.

10. کریمیان، جهانگیر؛ تقی آقاحسینی؛ تقی شکرچی‏زاده؛ مرضیه شریفیانا؛ سید مرتضی موسوی نافچی (1392). «بررسی نقش اوقات فراغت مبتنی بر فعالیت‏های بدنی بر سرمایة اجتماعی (هنجارهای اجتماعی، مشارکت) اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان»، تحقیقات نظام سلامت، س 9، ش 11، صص 1167ـ 1177.

References

  1. Aguiñaga, S., Ehlers, D. K., Salerno, E. A., Fanning, J., Motl, R. W., & McAuley, E. (2018). Home-based physical activity program improves depression and anxiety in older adults. Journal of physical activity and health, 20(XX), pp. 1-5.
  2. Andersen, L. L., Poulsen, O. M., Sundstrup, E., Brandt, M., Jay, K., Clausen, T., & Jakobsen, M. D. (2015). Effect of physical exercise on workplace social capital: Cluster randomized controlled trial. Scandinavian journal of public health, 43(8), pp. 810-818.
  3. Baldursdottir, B., Valdimarsdottir, H. B., Krettek, A., Gylfason, H. F., & Sigfusdottir, I. D. (2017). Age-related differences in physical activity and depressive symptoms among 10− 19-year-old adolescents: A population based study. Psychology of Sport and Exercise, 28, pp. 91-99.
  4. Bastami, F., Salahshoori, A., Shirani, F., Mohtashami, A., Sharafkhani, N. Risk Factors of Depression on the Elderly: A Review Study. Joge. 2016; 1 (2): pp. 54-65. (in Persian)
  5. Bombardier, C. H., Fann, J. R., Ludman, E. J., Vannoy, S. D., Dyer, J. R., Barber, J. K., & Temkin, N. R. (2017). The relations of cognitive, behavioral, and physical activity variables to depression severity in traumatic brain injury: reanalysis of data from a randomized controlled trial. The Journal of head trauma rehabilitation, 32(5), pp. 343-353.
  6. Bourassa, K. J., Memel, M., Woolverton, C., & Sbarra, D. A. (2017). Social participation predicts cognitive functioning in aging adults over time: comparisons with physical health, depression, and physical activity. Aging & mental health, 21(2), pp. 133-146.
  7. Brouwers, C., Christensen, S. B., Damen, N. L., Denollet, J., Torp-Pedersen, C., Gislason, G. H., & Pedersen, S. S. (2016). Antidepressant use and risk for mortality in 121, 252 heart failure patients with or without a diagnosis of clinical depression. International journal of cardiology, 203, pp. 867-873.
  8. Cohen-Cline, H., Beresford, S. A., Barrington, W., Matsueda, R., Wakefield, J., & Duncan, G. E. (2018). Associations between social capital and depression: A study of adult twins. Health & place, 50, pp. 162-167.
  9.  Devanand, D. P., Adorno, E., Cheng, J., Burt, T., Pelton, G. H., Roose, S. P., & Sackeim, H. A. (2004). Late onset dysthymic disorder and major depression differ from early onset dysthymic disorder and major depression in elderly outpatients. Journal of affective disorders, 78(3), pp. 259-267.

10. Edwards, M. B. (2015). The role of sport in community capacity building: An examination of sport for development research and practice. Sport Management Review, 18(1), pp. 6-19.

11. Eslamimarzkalateh, M., Mousavi, S. J., KHoshfar, GH. (2014). Relationship between Social Capital and Participation in Sports Activities (Case: Womens in Gorgan). social capital management, 1(2), pp. 139-159 (in Persian)

12. Fu, C., Wang, C., Yang, F., Cui, D., Wang, Q., & Mao, Z. (2017). Association between social capital and physical activity among community-dwelling elderly in Wuhan, China. International Journal of Gerontology.

13. Han, K. M., Han, C., Shin, C., Jee, H. J., An, H., Yoon, H. K., & Kim, S. H. (2018). Social capital, socioeconomic status, and depression in community-living elderly. Journal of psychiatric research. pp. 133-140.

14. Haseda, M., Kondo, N., Takagi, D., & Kondo, K. (2018). Community social capital and inequality in depressive symptoms among older Japanese adults: A multilevel study. Health & place, 52, pp. 8-17.

15. Hekmati Pour, N., Hojjati, H., Sharif Nia, H., Akhondzade, G., Nikjou, AR., Mir Abolhasani, M. (2013). Effect of exercise on depression in elderly. Iranian Journal of Health Education and Health Promotion, 1(3), pp. 23-32. Retrieved from http://journal.ihepsa.ir/article-1-66-fa.html. (in Persian)

16. Huang, H., Menezes, P. R., da Silva, S. A., Tabb, K., Barkil-Oteo, A., & Scazufca, M. (2014). The association between depressive disorders and health care utilization: results from the São Paulo Ageing and Health Study (SPAH). General hospital psychiatry, 36(2), pp. 199-202.

17. Karimiyan, J., Aghahoseyni, T., Shekarchi, T., SHarifiyan, M., Mosavi, M. (2014). The role of leisure time based on physical activities on social capital (social norms, participation) of faculty members of Isfahan University of Medical Sciences. Scientific research journal of health system research, 9(11), pp. 1167-1177. (in Persian)

18. Karimzadeh, E. & GHaeli, P. (2016). A Review on Tricyclic Antidepressant Use in the Elderly Population, Scientific Journal of Islamic Republic of Iran. Journal of Medical Council of Iran, 33(1), pp. 46-61. (in Persian)

19. Kashani-Movahhed, B., Nikfarjad, H., Shahbazpoor, HR., Davodzadeh, SK., Molaei, P., Molla-Mahmoudi, M. The relationship between regular physical activity with spiritual intelligence and psychological well-being among the elderly in Tehran. J Res Relig Health. 2018, 4(2): 81-93. (in Persian)

20. Korczak, D. J., Madigan, S., & Colasanto, M. (2017). Children’s physical activity and depression: A meta-analysis. Pediatrics, e20162266.

21. Lee, Y. S., Huang, Y. C., & Kao, Y. H. (2005). Physical activities and correlates of clinical nurses in Taipei municipal hospitals. The journal of nursing research: JNR, 13(4), pp. 281-292.

22. Lerche, S., Gutfreund, A., Brockmann, K., Hobert, M. A., Wurster, I., Sünkel, U., & Berg, D. (2018). Effect of physical activity on cognitive flexibility, depression and RBD in healthy elderly. Clinical neurology and neurosurgery.

23. Marlier, M., Van Dyck, D., Cardon, G., De Bourdeaudhuij, I., Babiak, K., & Willem, A. (2015). Interrelation of sport participation, physical activity, social capital and mental health in disadvantaged communities: a SEM-analysis. PloS one, 10(10), e0140196.

24. McDowell, C. P., MacDonncha, C., & Herring, M. P. (2017). Brief report: Associations of physical activity with anxiety and depression symptoms and status among adolescents. Journal of adolescence, 55, pp. 1-4.

25. McMahon, E. M., Corcoran, P., O’Regan, G., Keeley, H., Cannon, M., Carli, V., & Balazs, J. (2017). Physical activity in European adolescents and associations with anxiety, depression and well-being. European child & adolescent psychiatry, 26(1), pp. 111-122.

26. Muharam, R., Setiawan, M. W., Ikhsan, M., Rizkinya, H. E., & Sumapraja, K. (2017). Depression and its link to other symptoms in menopausal transition. Middle East Fertility Society Journal.

27. Özgüç, S. & Tanrıverdi, D. (2017). Relations between Depression Level and Conflict Resolution Styles, Marital Adjustments of Patients with Major Depression and Their Spouses. Archives of Psychiatric Nursing.

28. Perks, T. (2007). Does sport foster social capital? The contribution of sport to a lifestyle of community participation. Sociology of Sport Journal, 24(4), pp. 378-401.

29. Rashidi, M., rashidypour, A., ghorbani, R., diyanat, H., shahvaranian, M. (2017). The comparison of aerobic and anaerobic exercise effects on depression and anxiety in students. Koomesh. 19(2): PP. 333-340. (in Persian)

30. Rostami, N. & Sharifi, R. (2016). The effect of exercise on the treatment of depression. First National Conference on Advances and Challenges in Science, Engineering and Technology. Kharazmi Institute of Higher Education, Science and Technology, Shiraz, Iran. (in Persian)

31. Saadati, M., Abbaszadeh, M., Niazi, M., & Montazery Khosh, H. (2015). Sociological Study of Relationship between Social capital and Depression Case Study of Marred Females of Tabriz City. Quarterly Journal of Women's Studies Sociological and Psychological. 13(1), pp. 89-110. (In Persian)

32. Safi-Al-Hosseini, F. S., Saki, M., Hamedi, A., Saadati, H., & Lashkardoost, H. (2016). The Prevalence of Depression among Female High School Students in Bojnurd, North Khorasan Province, Iran,. JNKUMS. 2018; 9 (4): pp. 42-48. (In Persian)

33. Schuch, F. B., Vancampfort, D., Richards, J., Rosenbaum, S., Ward, P. B., & Stubbs, B. (2016). Exercise as a treatment for depression: a meta-analysis adjusting for publication bias. Journal of psychiatric research, 77, pp. 42-51.

34. Skinner, J., Zakus, D. H., & Cowell, J. (2008). Development through sport: Building social capital in disadvantaged communities. Sport management review, 11(3), pp. 253-275.

35. Stanton, R. & Reaburn, P. (2014). Exercise and the treatment of depression: a review of the exercise program variables. Journal of Science and Medicine in Sport, 17(2), pp. 177-182.

36. Tonts, M. (2005). Competitive sport and social capital in rural Australia. Journal of rural studies, 21(2), pp. 137-149.

37. Wassink-Vossen, S., Collard, R. M., Penninx, B. W., Hiles, S. A., Voshaar, R. O., & Naarding, P. (2018). The reciprocal relationship between physical activity and depression: Does age matter? European Psychiatry, 51, pp. 9-15.

38. Zhou, C., Ogihara, A., Chen, H., Wang, W., Huang, L., Zhang, B., & Yang, L. (2017). Social capital and antenatal depression among Chinese primiparas: A cross-sectional survey. Psychiatry research, 257, pp. 533-539.

39. Zhou, R. & Kaplanidou, K. (2018). Building social capital from sport event participation: An exploration of the social impacts of participatory sport events on the community. Sport Management Review. 21(5), pp. 491-503.