تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر نوآوری راهبردی با توجه به نقش تعدیلگر جوّ سازمانی نوآورانه

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

2 دانشجوی دکترای مدیریت دولتی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

امروزه سرعت تغییرات و عدم اطمینان محیطی موجب تحول در محیط رقابتی کسب‌وکارها شده و سازمان‌ها باید برای موفقیت و رشد و کسب مزیت رقابتی به نوآوری توجه کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل تأثیر سرمایة اجتماعی بر نوآوری راهبردی در شرکت‏های بیمه واقع در شهر تهران بود. همچنین در این پژوهش به بررسی جو‌ّ سازمانی نوآورانه و نقش آن در تقویت یا تضعیف این رابطه پرداخته شد. رویکرد پژوهش قیاسی و استراتژی آن پیمایش از نوع همبستگی است. بر این اساس و پس از مرور پیشینه و طراحی مدل مفهومی‌ْ پرسشنامه‌ای مشتمل بر 21 پرسش با نمونة آماری متشکل از 43 شرکت ارائه شد. از هر شرکت دست‌کم سه نفر از مدیران ارشد به پرسش‌ها پاسخ دادند و میانگین نظر آن‌ها تحلیل شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان و استفاده از پرسشنامة استاندارد و روایی سازه نیز بر اساس تحلیل عاملی تأییدی تأیید شد. پایایی پرسشنامه نیز از طریق آزمون‌های آلفای کرونباخ، پایایی مرکب تأیید شد. سپس، داده‌های گردآوری‌شده به کمک نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس و از طریق ماتریس همبستگی، آزمون معادلات ساختاری، و آزمون برازش مدل تحلیل شدند. در نهایت، مشخص شد سرمایة اجتماعی بر نوآوری راهبردی تأثیرگذار است. همچنین، جو‌ّ نوآورانة سازمانی نیز در رابطة بین سرمایة اجتماعی و نوآوری راهبردی نقش تعدیلگر ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. استاک، روح‌الله؛ جمال عبدالملکی (۱۳۹۳). «بررسی و تبیین تأثیر سرمایة اجتماعی بر نوآوری با تأکید بر نقش میانجی مدیریت دانش»، مدیریت سرمایة اجتماعی، ۱(۱)، صص 1ـ ۲۰.
  2. انصاری، منوچهر (1390). مدیریت استراتژیک توسعة محصول جدید، از ایده تا عمل، نشر سازمان مدیریت صنعتی.
  3. آرمان، مانی؛ محبوبه شفیعی (1396). «قابلیت‌های رقابتی در شرکت‌های دانش‌بنیان، مدلی برای تبیین نقش چابکی استراتژیک و یادگیری استراتژیک»، مطالعات مدیریت بهبود و تحول، د 26، ش 83، صص 25ـ 50.
  4. بیات، رضا (1397). «تأثیر رهبری استراتژیک و هوش رقابتی بر نوآوری استراتژیک با توجه به نقش میانجی یادگیری سازمانی»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
  5. حمیدی‌زاده، علی؛ زهرا کوچک‌زاده؛ فاطمه حاج‌کریمی (۱۳۹۶). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر نوآوری سازمانی با تأکید بر نقش میانجی استراتژی‌های دوگانة مدیریت دانش»، مدیریت سرمایة اجتماعی، ۴(۱)، صص 75ـ ۹۴.
  6. خلیل‌نژاد، شهرام؛ محمدرضا دانشور (1396). «تأثیر فرهنگ دانش‌محور و ظرفیت جذب دانش بر نوآوری استراتژیک با در نظر گرفتن نقش تعدیلگر انعطاف‌پذیری استراتژیک»، مطالعات مدیریت راهبردی، ش30، صص 43ـ 63.
  7. دانشور دیلمی، محمدرضا؛ سید امیرحسین طیبی ابوالحسنی؛ شیرین اسدی خانقاه (1398). «تأثیر پیش‌زمینه‌های سازمانی بر نوآوری استراتژیک با توجه به نقش تعدیلگر پویایی‎های محیطی و رقابت‎پذیری (مورد مطالعه: شرکت‌های حاضر در INOTEX)»، مدیریت توسعة فناوری، 7(1)، صص 119ـ 161.
  8. رسولی، رضا (1393). «بررسی نقش مداخله‌گر جوّ سازمانی در ارتقای نوآوری مدیریتی در دانشگاه پیام نور»، مدیریت سازمان‌های دولتی، س 2، ش 6، صص 27ـ 47.
  9. رضازاده، آرش؛ علی داوری (1393). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.

10. سرعتی آشتیانی، نرجس (1387). «نوآوری استراتژیک»، مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، س 2، ش 2.

11. صحت، سعید؛ نادر مظلومی؛ حمید فخیمی محمدپور (۱۳۹۴). «رابطة بین نوآوری سازمانی و مزیت رقابتی در شرکت‌های بیمه»، پژوهشنامة بیمه، ۳۰(۲)، ص ۱.

12. محمودی میمند، محمد؛ نادر مظلومی؛ فؤاد وجدانی (1394). «عوامل مؤثر بر نوآوری در صنعت بیمة کشور»، پژوهشنامة بیمه، 30(1)، صص 53ـ 94.

References

  1. Adler, P. S. & Kwon, S. W. (2002). Social capital: Prospects for a new concept. Academy of management review, 27(1), pp. 17-40.
  2. Akhavan, P., Hosseini, S. M., Abbasi, M., & Manteghi, M. (2015). Knowledge-sharing determinants, behaviors, and innovative work behaviors. Aslib journal of information management.
  3. Aldrich, D. P. & Meyer, M. A. (2015). Social capital and community resilience. American behavioral scientist, 59(2), pp. 254-269.
  4. Alguezaui, S. & Filieri, R. (2010). Investigating the role of social capital in innovation: sparse versus dense network. Journal of knowledge management.
  5. Ansari, M (2011). Strategic Management of New Product Development from Idea to Action, Industrial Management Organization Publishing, First Edition. (in Persian)
  6. Arman, M. & Shafiei, M. (2017). Competitive Capabilities in the Knowledge-Based Companies, a Model to Explain the Role of Strategic Agility and Strategic Learning. Management Studies in Development and Evolution, 25(83), 25-50. (in Persian)
  7. Ashtiani Speed, N. (2008). Strategic innovation. Human Resource Management in the Petroleum Industry. Second Year 2008 No. 2. (in Persian)
  8. Astak, R. & Abdolmaleki, J. (2014). Study of the Effect of Social Capital on Innovation Emphasize on Mediation Role of Knowledge Management. Social Capital Management, 1(1), pp. 1-20. (in Persian)
  9. Bayat, R. (1397). The effect of strategic leadership and competitive intelligence on strategic innovation considering the mediating role of organizational learning. Master's thesis at Allameh Tabataba'i University. (in Persian)

10. Chang, H. H. & Chuang, S. S. (2011). Social capital and individual motivations on knowledge sharing: Participant involvement as a moderator. Information & management, 48(1), pp. 9-18.

11. Crescenzi, R. & Gagliardi, L. (2015). Social capital and the innovative performance of Italian provinces. In The Economics of Knowledge, Innovation and Systemic Technology Policy, pp. 188-218. Routledge.

12. Daneshvar deylami, M., Tayebi Abolhasani, A., & Asadi Khanghah, S. (2019). The Effect of Organizational Background on Strategic Innovation, Regarding the Role of Environmental Dynamics and Competitiveness (Case Study of INOTEX Companies). , 7(1), pp. 119-161. (in Persian)

13. Dastourian, B., Kawamorita Kesim, H., Seyyed Amiri, N., & Moradi, S. (2017). Women entrepreneurship: effect of social capital, innovation and market knowledge. AD-minister, (30), pp. 115-130.

14. Epetimehin, F. M. (2011). Achieving competitive advantage in insurance industry: The impact of marketing innovation and creativity. Journal of emerging trends in economics and management sciences, 2(1), pp. 18-21.

15. Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), pp. 39-50.

16. Govindarajan, V. & Trimble, C. (2004). Strategic innovation and the science of learning. MIT Sloan Management Review, 45(2), p. 67.

17. Hamidizadeh, A., Kouchakzadeh, Z., & Hajkarimi, F. (2017). Studying Effect of Social Capital on Organizational Innovation with Mediating Role of Dual Knowledge Management Strategies. Social Capital Management, 4(1), pp. 75-94. (in Persian)

18. Hulland, J. (1999). Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: A review of four recent studies. Strategic management journal, 20(2), pp. 195-204.

19. Jang, Y. J., Zheng, T., & Bosselman, R. (2017). Top managers’ environmental values, leadership, and stakeholder engagement in promoting environmental sustainability in the restaurant industry. International Journal of Hospitality Management, 63, pp. 101-111.

20. Khalilnezhad, S. & Daneshvar, M. (2017). The Effect of Knowledge-based Culture on Strategic Innovation with Regard to Knowledge Absorptive Capacity and Strategic Flexibility (the case of Companies Located in Tehran University Science and Technology Park), Journal of Strategic Management Studies, 8(30), p. 43. (in Persian)

21. Kim, W. C. & Mauborgne, R. (2005). Value innovation: a leap into the blue ocean. Journal of business strategy.

22. Lin, N. (2002). Social capital: A theory of social structure and action (Vol. 19). Cambridge university press.

23. Mahmoudi Meymand, M., Mazloomi, N., & Vojdani, F. (2015). Effective Factors of Innovation in Iranian Insurance Industry. Iranian Journal of Insurance Research, 30(116), pp. 53-94. (in Persian)

24. Martín-de Castro, G., Delgado-Verde, M., Navas-López, J. E., & Cruz-González, J. (2013). The moderating role of innovation culture in the relationship between knowledge assets and product innovation. Technological Forecasting and Social Change, 80(2), pp. 351-363.

25. Popa, S., Soto-Acosta, P., & Martinez-Conesa, I. (2017). Antecedents, moderators, and outcomes of innovation climate and open innovation: An empirical study in SMEs. Technological Forecasting and Social Change, 118, pp. 134-142.

26. Rasooli, R. (2014). Investigating the Interventionist Role of Organizational Atmosphere in promoting Management Innovation in Payam Noor University. Quarterly Journal of Public Organzations Management, 2(2), pp. 26-50. (in Persian)

27. Rezazadeh, A. & Davari, A. (2014). Modeling structural equations with PLS software. Organization of Academic Jihad Publications. (in Persian)

28. Sehat, S., Mazloomi, N., & Fakhimi Mohammadpour, H. (2015). The Relationship between Organizational Innovation and Competitive Advantage among Insurance Companies. Iranian Journal of Insurance Research, 30(118), pp. 1-34. (in Persian)

29. Widén-Wulff, G. & Ginman, M. (2004). Explaining knowledge sharing in organizations through the dimensions of social capital. Journal of information science, 30(5), pp. 448-458.

30. Yan, Y. & Guan, J. (2018). Social capital, exploitative and exploratory innovations: The mediating roles of ego-network dynamics. Technological Forecasting and Social Change, 126, pp. 244-258.

31. Yeşil, S. & Doğan, I. F. (2019). Exploring the relationship between social capital, innovation capability and innovation. Innovation, 21(4), pp. 506-532.

32. Yu, P. & Guo, P. (2014). An Analysis of the Synergy Degree of Insurance Innovation and Financial Development in China. In International Conference on Logistics Engineering, Management and Computer Science (LEMCS 2014). Atlantis Press.