تحلیل اثر سرمایۀ اجتماعی بر فضیلت سازمانی با نقش میانجی مسئولیت اجتماعی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه مدیریت و اقتصاد دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

فضیلت در سازمان‌ها به ایجاد، ترویج، حمایت، و پرورش رفتارها، عادت‌ها، اعمـال، و تمایلات رفیع و متعـالی از قبیـل انـسانیت، صـداقت، بخـشش، اعتماد، و وفاداری در سطح فردی و جمعی دلالت می‌کند. سرمایة اجتماعی و مسئولیت اجتماعی نیز دو عامل مهم‌اند که نقش اساسی در سازمان‏ها و جامعه دارند. هدف از این پژوهش تبیین اثر سرمایة اجتماعی بر فضیلت سازمانی با نقش میانجی مسئولیت اجتماعی بود. نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت روش کار توصیفی‌ـ همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش مشتریان بانک تجارت شهر اردبیل بودند. برای جمع‌آوری داده‌ها از سه پرسشنامة استاندارد سرمایة اجتماعی، مسئولیت اجتماعی، فضیلت سازمانی استفاده ‌شد. روایی با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی و پایایی به وسیلة آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. جهت تجزیه‌وتحلیل فرضیه‏ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده ‌شد. داده‏ها با استفاده از نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس و اسمارت پی‌ال‌اس تجزیه‌وتحلیل شد. بر اساس یافته‏های پژوهش، سرمایة اجتماعی بر فضیلت سازمانی تأثیر مثبت و معنا‌دار می‌گذارد و بین ابعاد سرمایة اجتماعی اعتماد تأثیرگذارترین بعد بر فضیلت سازمانی است. مسئولیت اجتماعی نیز بین سرمایة اجتماعی و فضیلت سازمانی نقش میانجی ایفا می‏کند و بین ابعاد مسئولیت اجتماعی هم بعد اخلاقی بیشترین تأثیر را بر فضیلت سازمانی می‌گذارد. یافتـه‏هـای ایـن پـژوهش مـی‏توانـد در حرکت سازمان‏ها به سمت توجه بیشتر به فضیلت‌‌گرایی مؤثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. بادآور نهندی، یونس؛ رسول برادران حسن‌زاده؛ ژیلا جلالی‌فر (1393). «بررسی ارتباط بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، مدیریت بهره‏وری، ش 28، صص 139 ـ 164.
  2. پیران، محمد؛ طهمورث آقاجانی؛ بهزاد شوقی؛ آرش رضازاده؛ عامر دهقان نجم‌آبادی (1391). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر خلاقیت کارکنان در صنایع ریخته‌گری ایران»، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، د 2، ش 1، صص 163 ـ 182.
  3. حسن‌زاده ثمرین، تورج؛ مهناز همتی نوع‌دوست؛ حسن نیکروی احمدگرابی (1393). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر فضیلت سازمانی (بررسی موردی: شهرداری رشت)»، مدیریت دولتی، د 6، ش 1، صص 67 ـ 84.
  4. رنانی، محسن؛ مصطفی عمادزاده؛ رزیتا مؤیدفر (1385). «اثر سرمایة اجتماعی بر رشد اقتصادی: تبیین چارچوب نظری»، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی) ج، 21، ش 4، صص 133ـ151.
  5. شریفیان ثانی، مریم (1380). «سرمایة اجتماعی: مفاهیم اصلی و چارچوب نظری»، رفاه اجتماعی، د ۱، ش 2، صص 5 ـ 18.
  6. صالحی‌مقدم، نفیسه؛ روح‌الله رضایی؛ حسین شعبان‏علی فمی (1398). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر مدیریت دانش در سازمان جهاد کشاورزی استان البرز»، تحقیقات اقتصاد و توسعة کشاورزی ایران، ش 1، صص 147 ـ 160.
  7. علمی، زهرا؛ محمود شارع‌پور؛ سید امیرحسین حسینی (1384). «سرمایۀ اجتمـاعی و چگونگی تأثیر آن بر اقتصاد»، تحقیقـات اقتـصادی، ش 4، صص 239 ـ 296.
  8. غیائی ندوش، سعید؛ احسان امین‏الرعایا (1395). «بررسی تأثیر ابعاد سرمایة اجتماعی و سرمایة فکری بر میزان بهره‌وری منابع»، مدیریت تحول، د 25، ش 80، صص 180 ـ 209.
  9. قلیج‌لی، بهروز؛ اصغر مشبکی (1385). «نقش سرمایة اجتماعی در ایجاد سرمایة فکری سازمان (مطالعة دو شرکت خودروساز ایرانی)»، دانش مدیریت، ش 75، صص 125 ـ 147.

10. منظور، داوود؛ مهدی یادی‏‌‏پور (1387). «سرمایة اجتماعی عامل توسعة اجتماعی و اقتصادی»، راهبرد توسعه، ش 15،140-162.

11. نجف‌بیگی، رضا؛ مرتضی موسی‌خانی؛ کرم‌الله دانش‌فرد؛ علی دلاوری؛ مهرداد همراهــی (1393). «طراحی الگوی مطلوب برای ارتقای فضیلت ســازمانی در سازمان‌های دولتی ایران»، پژوهش‌های مدیریت عمومی، 24، صص 4 ـ 66.

12. نصر اصفهانی، علی؛ محمداسماعیل انصاری؛ علی شائمی برزکی؛ حسین آقاحسینی (1390). «بررسی سرمایة اجتماعی سازمانی در سازمان‏های خدماتی استان اصفهان»، جامعه‏شناسی‏ کاربردی، ش 41، صص 107 ـ 134.

13. یداللهی فارسی، جهانگیر؛ علی‏اکبر آقاجانی افروزی؛ محمود احمدپور داریانی؛ محمود متوسلی (1397). تأثیر مسئولیت‏پذیری اجتماعی شرکت بر عملکرد مالی در کسب‌وکارهای خانوادگی و غیر خانوادگی، ش20، صص 97 ـ 122.

References

  1. Aguilera, M. B. (2002). “The Impact of Social Capital on Labor Force Participation: Evidence from the 2000 Social Capital Benchmark Survey”, Social Science Quarterly, 83 (3): pp. 853-874.
  2. Badavar-nahandi, Y., Baradaran Hassanzadeh, R., & Jalalifar, z. (2014). “Investigating the Relationship between Social Responsibility and Performance of Companies Accepted in Tehran Stock Exchange”, Productivity Management, 28: pp. 139-164. (in Persian)
  3. Barclay‚ L. A., Markel‚ K., & Yougo, J. E. (2012). “Virtue theory and organizations considering persons with disabilities”, Journal of Managerial Psychology, 27(4): pp. 330-346.
  4. Bereskin, F. & Hsu, P. (2016). “Corporate philanthropy and innovation. The case of the pharmaceutical industry”, Journal of Applied Corporate Finance. 28: pp. 80–86.
  5. Bowen, H. R. (1953). Social Responsibilities of the Businessman, New York, Harper & Row.
  6. Callan, S. J. & Thomas, J. M. (2009). “Corporate financial performance and corporate social performance: an update and reinvestigation”, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 16: pp. 61–78.
  7. Cameron, K., Bright, D., & Caza, A. (2004). “exploring the relationships between organizational virtuousness and performance”, American Behavioral Scientist, 47(6): pp. 766-790.
  8. Chun‚ R. (2005). “Ethical Character and Virtue of Organization: An Empirical Assessment and Strategic Implications”, Journal of Business Ethics, 57 (3): pp. 269-284.
  9. Cohen, D. & Prusak, L. (2001). In Good Company: How Social Capital Makes Organizations Work. Harvard Business School Press, Boston, MA.

10. Coleman, J. S. (1988). “Social capital in the creation of human capital”, American Journal of Sociology, 94: pp. 95-120.

11. Danchev, A. (2006). “Social capital and sustainable behavior of the firm”, Industrial Management & Data Systems, 106 (7): pp. 953-965.

12. Daniel, K. & Lutter, M. (2018). Explaining the Growth of CSR within OECD Countries.MPIfG Discussion Paper 18/2. www.mpifg.de

13. Deng, X., Kang, J. K., & Low, B. S. (2013). “Corporate social responsibility and stakeholder value maximization: evidence from mergers”, Journal of Financial Economics, 110: pp. 87–109.

14. Elmi, Z., Sharepour, M., & Hosseini, S. A. H (2005). “Social Capital and How It Affects the Economy”, Economic Research, 4: pp. 296-239. (in Persian)

15. Force Participation: Evidence from the 2000 Social Capital Benchmark Survey, Social Science Quaternary, 83(3).

16. Fukuyama, F. (1999). “Social Capital and Civil Society”, Generation Reform, Conference on Second.htm/www.imf.org.

17. Ghiasi Nodushan, S& . Aminalroay, E. (2016). “The effect of social capital and intellectual capital on human resource productivity”, Journal of Management Studies, 25(80): pp. 183-209. (in Persian)

18. Ghulich Lee, B. & Meshbeki Esfahani, A. (2006). “The Role of Social Capital in Creating Organizational Intellectual Capital”, Journal of Management Knowledge, 19(75): pp. 125 -147. (in Persian)

19. Guiso, L., Sapienza, P., & Zingales, L. (2004). The Role of Social Capital in Financial Development. CRSP Working Paper, 511. https://EconPapers.repec.org /RePEc:wop: chispw: 511.

20. Hanifan, L. (1916). “The Rural School; Community Center”, Annals of American Academy of Political and Social Science, 67: pp. 130-138.

21. Harrison, J. & Freeman, R. E. (1999). “Stakeholders, Social responsibility, and performance: Empirical evidence and theoretical perspectives”, The Academy of Management Journal, 42(5): pp. 479-487.

22. Hassanzadeh, T., Hemmati nodost, M., & Nikroo, H. (2014). “Investigating the Impact of Social Capital on Organizational Virtue (Case Study: Rasht Municipality)”, Public Administration, 6 (1): pp. 84-67. (in Persian)

23. Hessel, I. (2013). Developing A Virtuos Aspect of Leadership: A Case Study Jain, Pankaj & Rezaee, Zabihollah (216). Value-Relevance of Corporate Social Responsibility: Evidence from Short Selling, Journal of Management Accounting Research, 28(2): pp. 29-52.

24. Jesuino, J., Rego, A., Ribeiro, N., & Cunha, M. (2011). “How happiness mediate the organizational virtuousness and affective commitment relationship”, Journal of Business Research, 64: pp. 524-532.

25. Kashyap, R., Mir, R., & Mir, A. (2004). “Corporate Social Responsibility: A Call For Multidisciplinary Inquiry”, Journal of Business & Economics Research, 2(7): pp. 51-58.

26. Kim, Y., Li, H.,  &Li, S. (2014). “Corporate social responsibility and stock price crash risk”, Journal of Banking & Finance, 43: pp. 1–13.

27. Lumsden, l. (2006). The development of tools to measureand describe social capital in specifc communithes and in organanisations, thesis: pp. 1-12.

28. Magdol, L. & Bessel, Diane, R. (2003). “Social Capital, Social Currency and Potable Assets:The Impact or Residential Mobility on Exchanges of Social Support, Personal Relationships”, The Journal of Analytical Psychlogy, 10: pp. 149-169.

29. Maignan, I. & Ferrell, O. C. (2004). “Corporate Social Responsibility and Marketing: An Integrative Framework”, Journal of the Academy of Marketing Science, 32 (1): pp. 3-19.

30. Manzoo, D. & Yadipur, M. (1998). “Social capital is the agent of social and economic development”, Development strategy, 15: pp. 140-162. (in Persian)

31. McWilliams, A. & Siegel, D. (2001). “Corporate social responsibility: Theory of the Firm Perspective”, The Academy of Management Review, 26 (1): pp. 117-127.

32. Nahapiet, J. & Ghoshal, S. (1998). “Social capital, intellectual capital and the organizational advantage”, The Academy of Management Review, 23 (2): pp. 242-266.

33. Najafbigi, R., Moosakhani, M., Daneshfard, K., Delavar, A., & Hamrahi, M. (2014). “Designing adesirable model for improvement the Iranian public sector organizational virtuousness”, Journal of Management Researches, 7 (24): pp. 47-66. (In Persian)

34. Nalchi Kashi, A. R. & Tabataba’i- Nasab, S. M. (2016). “Investigating the Impact of emotions on the Intention to buy customers of Green Products (Studied case: Students of the Islamic Azad University of Kashan)”, Journal of Marketing Management, 11(30): pp. 73-92. (In Persian)

35. Nasr Esfahani, A. R., Ansari, M. E., Shaemibarzoki, A., & Aghahosseini, H. (2011). “An Investigation of Organizational Social Capital in Service Organizations of Isfahan Province”, Journal of Applied Sociology, 22: pp. 134-107. (in Persian)

36. OECD. (2001). The Well-Being of Nations:The Role of Human and Social Capital. Paris: Office of Economic Cooperation and Development. of the Virtuous Projects Approach to LeadershipDevelopment, Master Thesis in Education, Department of Educational Research, University of Oslo. http://www.duo.uio.no.

37. Piran, M., Aghajani, T., Shoghi, B., & Rezazadeh, A. (2012). “The effect of social capital on employee creativity in Iranian casting industries (Case study: Kaveh industrial workers)”, Journal of Innovation and Creativity in the Humanities, 2 (1): pp. 63-83. (in Persian)

38. Portes, A. & Sensenbrenner, J. (2015). “Embeddedness and Immigration: Notes on the Social Determinants of Economic Action”, American Journal of Sociology, 98: pp. 1320-1350.

39. Putnam, R. D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, New York: Simon & Schuster.

40. Rego, A., Riberio, N., & Cunha, M. P. (2011). “Perceptions of Organizational Virtuousness and Happiness as Predictors of Organizational Citizenship Behaviors”, Journal of Business Ethics, 93: pp. 215-235.

41. Rego, A., Riberiro, N., Cunha, M. P., & Jesunio, J. C. (2011). “How happiness  mediates the organizational virtuousness and affective commitment relationship”, Journal of business research, 64: pp. 524-532.

42. Renani, M. & Moeyedifar, R. (2008). “Social Capital and Economic Performance: A Comparative Study of the Provinces of Iran”, Management & Development, 69: pp. 79-106. (in Persian)

43. Responsibility and Performance: Empirical Evidence and Theoretical Perspectives. The Academy of Management Journal, 42(5): pp. 479-485.

44. Ribeiro, N. & Rego, A. (2009). “Does perceived organizational virtuousness explain organizational citizenship behaviors”, International Journal of Social and Human Sciences, 3: pp. 736-743.

45. Ribeiro, N. & Rego, A. (2009). “Does Perceived Organizational Virtuousness Explain Organizational Citizenship Behaviors?”, World Academy of Science, Engineering and Technology, pp. 1406-1411.

46. Sabatini, F. (2008). “Does social capital improve labour productivity in Small and Medium Enterprises?”, International Journal of Management and Decision Making, 9(5): pp. 454-480.

47. Salahimoghadam, N., Rezaei, R., & Shabanali Fami, H. (2017). “Studying the Effect of Social Capital on Knowledge Management in the Agriculture Jihad Organization in Alborz Province”, Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 2 (50): pp. 147-160. (in Persian)

48. Sharifian Thani, M. (2001). “Social Capital: The Basic Concepts and Surroca, J. & Tribó, J. A. (2008). “Managerial entrenchment and corporate social performance”, Journal of Business Finance & Accounting, 35: pp. 748-749.

  1. 49.          Theoretical Framework”, Social Welfare Scientific and Research Quarterly, 1(2): pp. 5-18. (in Persian)

50. Tsoutsoura, M. (2004). Corporate Social Responsibility and Financial Performance, Working Paper, University of California, Haas School of Business,Berkeley,http://responsiblebusiness.haas.berkeley.edu/ documents/ FinalPaperon CSR_PDFII.pdf.

51. Wetzels, M., Odekkerken-Schroder, G. & Van Oppen, C. (2009). Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustration, MIS Quarterly, 33(1):177.

52. Windsor, D. (2001). “The future of corporate responsibility”, International Journal of Organizational Analysis, 9(3): pp. 225-256.

53. www.worldbank.org/socialdevelopment (1998).

54. Yadolahifarsi, J., Aghajaniafrouzi, A. A., Ahmadpourdariani M., & Motevasseli, M. (2018). “The Impact of Corporate Social Responsibility on Financial Performance in Businesses Familial and non-familia”, Journal of Executive Management, 10 (20): pp. 97-122. (In Persian)