طراحی الگوی نقش دولت در ارتقای سرمایة اجتماعی با رویکرد خلق ارزش عمومی در سازمان‏های دولتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

سرمایة اجتماعی‎ در‎ رشد‎ سازمان‌ها‎ نقشی‎ تعیین‌کننده‎ ایفا‎ می‌کند. واقعیت‎ این‎ است‎ که‎ این‎ موضوع در‎ سازمان‎‌های ‏دولتی‎، با‎ وجود‎ اهمیت زیاد،‎ مغفول‎ مانده‎ است. هدف از این پژوهش طراحی الگوی نقش دولت در ارتقای سرمایة اجتماعی با رویکرد ‏خلق ارزش عمومی در سازمان‌های دولتی ایران بود. این تحقیق با رویکرد آمیخته انجام گرفت و از روش تئوری داده‌بنیاد و ‏مدل‌سازی معادلات ساختاری برای طراحی الگوی تحقیق و اعتبارسنجی آن استفاده شد. به منظور گردآوری داده‌های تحقیق، از 15 نفر از خبرگان دانشگاهی و 14 نفر از مدیران بخش دولتی مصاحبة عمیق به عمل آمد و پس از 3 مرحله کدگذاری مدل پارادایمی داده‌بنیاد تشکیل شد. در نهایت، مدل تحقیق با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار SmartPLS بر اساس نظرات 260 نفر از مدیران و متخصصان در سازمان‌های دولتی اعتبارسنجی شد. یافته‌ها نشان داد سرمایة اجتماعی در سازمان‌های دولتی 5 بُعد دارد؛ شامل سرمایة اجتماعی رابطه‌ای، سرمایة اجتماعی شناختی، سرمایة اجتماعی معنوی (ارزشی)، سرمایة اجتماعی ساختاری، سرمایة اجتماعی رفتاری. همچنین، برای ارتقای سرمایة اجتماعی در سازمان‌های دولتی راهبردهایی در سه سطح مدیریتی و سازمانی و فراسازمانی می‌توان در پیش گرفت. یافته‌های اعتبارسنجی نشان داد مدل تحقیق از برازش مناسبی برخوردار است و مقادیر ضریب تعیین برای متغیر سرمایة اجتماعی 527/0، برای متغیر راهبردها 875/0، و برای متغیر پیامدها 563/0 محاسبه شد. همچنین نتایج نشان داد دولت نقش زیادی در ارتقای سرمایة اجتماعی در سازمان‌های دولتی دارد که می‌تواند به خلق ارزش برای جامعه و مشتریان منجر شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. حمیدی‌زاده، علی (1397). «واکاوی افول سرمایة اجتماعی در ایران»، مدیریت سرمایة اجتماعی، 5(1)، صص 91 ـ 109.
  2. زارعی‌متین، حسن؛ مصطفی ملایی (1393). «بررسی وضعیت مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی در سازمان‌های اجرایی استان قم»، مدیریت سرمایة اجتماعی، 1(1)، صص 119 ـ 137.
  3. زاهدی، شمس‏السادات؛ محمد خان‌باشی (1390). «از اعتماد عمومی تا اعتماد سیاسی (پژوهشی پیرامون رابطة اعتماد عمومی و اعتماد سیاسی در ایران)»، پژوهش‏های مدیریت در ایران، 15(4)، صص 73 ـ 96.
  4. غفاری، غلام‌رضا (1383). «سنجش و تبیین سرمایة اجتماعی در ایران، فاز اول، واکاوی مفهومی و نظری»، دفتر امور اجتماعی وزارت کشور، تهران، ایران.
  5. سپهوند، رضا؛ علی شریعت‌نژاد، نسیم موسوی؛ اکبر خدابخشی (1398). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر طفره‌روی اجتماعی کارکنان با نقش میانجی تنبلی سازمانی (مورد مطالعه: سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان)»، جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، 8(2)، صص 225 ـ 255.
  6. شریفی، مهدی؛ فائزه مدللیان (1395). «شناسایی ارزش‌های عمومی تأثیرگذار در فرایند خط‌مشی عمومی جهت تحقق منافع عمومی شهروندان»، صنعت و دانشگاه، 9(31/32)، صص 83 ـ 92.
  7. شمسی، زهرا؛ منیژه محب‌علی‌پور؛ حسن الوداری (1394). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر رفتار شهروندی سازمانی»، مدیریت سرمایة اجتماعی، 2(1)، صص 117 ـ 136.
  8. خیرگو، منصور؛ حمیدرضا سهیلی (1397). «ترسیم الگوی ارتقای سرمایة اجتماعی در سازمان‌های دولتی ایران»، مدیریت سرمایة اجتماعی، 5(2)، صص 315 ـ 336.
  9. ایمانی، عبدالمجید؛ منیره صالح‌نیا؛ فاطمه محمدی (1396). «بررسی تأثیر عدالت زبانی مدیران سازمان‌های دولتی بر سرمایة اجتماعی با میانجیگری اعتماد عمومی (مورد مطالعه: ادارات کل استان خراسان جنوبی)»، پژوهش‏های مدیریت عمومی، 10(35)، صص 299 ـ 326.

10. ویسه، مهدی؛ سیمین نصراللهی (1394). «تأثیر سرمایة اجتماعی بر ایجاد خلاقیت در دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان مدیریت دانشگاه ایلام)»، اسلام و مطالعات اجتماعی، 3(11)، صص 121 ـ 145.

11. عابدینی، مریم؛ ناصر میرسپاسی؛ فریده حق‌شناس (1398). «ارائة مدل توسعة منابع انسانی با رویکرد ارتقای سرمایة اجتماعی سازمانی»، مدیریت منابع در نیروی انتظامی، 25، صص 31 ـ 54.

12. عالی، حدیث؛ نازنین خرمالی؛ خدیجه نظری (۱۳۹۲). «اعتماد عمومی، پیوند بین شهروندان و دولت»، دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین، گرگان، مؤسسة آموزش عالی غیرانتفاعی حکیم جرجانی.

13. کریمی، میلاد؛ حسین خنیفر؛ فائزه طاهری‌نژاد (1394). «طراحی مدل مفهومی مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی از منظر نظام اسلامی»، مدیریت سرمایة اجتماعی، 2(4)، صص 605 ـ 630.

14. موسوی میرکلایی، سید زمان (1399). «بررسی رابطة بین سرمایة اجتماعی و کارآفرینی سازمانی (مطالعة موردی: ادارة پست استان مازندران)»، رهیافتی در مدیریت بازرگانی، 1(1)، صص 66 ـ 83.

References

  1. Aali, H., Khormali, N., & Nazari, K. (2013). “Public trust, the link between citizens and the government”, The Second National Conference on Modern Management Sciences, Gorgan, Hakim Jorjani Non-Profit Higher Education Institute.(in Persian)
  2. Abedini, M., MirSepasi, N., & Haghshenas, F. (2019). “A Human Resource Development Model with Organizational Social Capital Promotion Approach”, Resource management in the police, 25, pp. 31-54. (in Persian)
  3. Adam, F. & Roncevic, B. (2003). “Social capital: recent debates and research trends”, Social Science Information, 42, pp. 155-183.
  4. ÁlvarezJordi, E.C. & Romaní, J.R. (2017). “Measuring social capital: further insights”, Gac Sanit, 31(1), pp. 57–61.
  5. Amiraslani, H., Lins, K. V., Servaes, H., & Tamayo, A. (2016). A Matter of Trust? Corporate Social Capital and the Pricing of Public Debt during the Financial Crisis, Working Paper, London School of Economics.
  6. Bourdieu, P. (1980). “Le capital social: notes provisoires”, Actes de la Recherche en Sciences Sociales, 3, pp. 2–3.
  7. Bryson, J. M., Crosby, B. C., & Bloomberg, L. (2014). “Public Value Governance: Moving beyond Traditional Public Administration and the New Public Management”, Public Administration Review, 74(4), pp. 445–456.
  8. Carrión, C. H., Izquierdo, C. C. & Cillán, J. G. (2020). “The internal mechanisms of entrepreneurs’social capital: A multi-network analysis”, Business Research Quarterly, 23, PP. 1-19.
  9. Coleman. J. S. (1998). “Social capital in the creation of human capital”, American Journal of sociology, 94, pp. 94-120 .

10. El Enany, N. (2017). The Significance of Illness: Examining Social Capital and Trust in Patient and Public Networks, in Academy of Management Proceedings (No. 1, p. 11739). Briarcliff Manor, NY 10510: Academy of Management.

11. El Enany, N. (2017). The Significance of Illness: Examining Social Capital and Trust in Patient and Public Networks, in Academy of Management Proceedings (No. 1, p. 11739). Briarcliff Manor, NY 10510: Academy of Management.

12. Engbers, T. A., Thompson, M. F., & Slaper, T. F. (2017). “Theory and Measurement in Social Capital Research”, Social Indicators Research, 132(2), pp. 537–558.

13. Ferry, L., Ahrens, T., & Khalifa, R. (2019). “Public value, institutional logics and practice variation during austerity localism at Newcastle City Council”, Public Management Review, 21(1), pp. 96-115.

14. Glanville, J. L. & Story, W.T. (2018). “Social capital and self-rated health: Clarifying the role of trust”, Social Science Research, 71, pp. 98-108.

15. Hamidizadeh, A. (2018). “Understanding the Decline of Social Capital in Iran”, Social Capital Management, 5(1), pp. 91-109.(in Persian)

16. Hayami, Y. (2009). “Social Capital, Human Capital and the Community Mechanism: Toward a Conceptual Framework for Economists”, Journal of Development Studies, 45(1), pp. 96–123.

17. Imani, A., Salehnia, M., & Mohammadi, F. (2017). “A Study of the Effect of Linguistic Justice of Organization's Managers on Social Capital by Intermediate Variable of the Trust Mediation (case study : Administration of South Khorasan province)”, Public Mnagement Research, 10(35), pp. 299-326.(in Persian)

18. Jakola, F. & Prokkola, E. K. (2017). “Trust Building or Vested Interest? Social Capital Processes of Cross-Border co-Operation in the Border Towns of Tornio and Haparanda”, Tijdschrift Voor Economische en Sociale Geografie, 109(2), pp. 38-224.

19. Jansen, R. J. G., Curseu, P. L., Vermeulen, P. A. M., Geurts, J. L. A. & Gibcus, P. (2013). “Information processing and strategic decision-making in smalland medium-sized enterprises: The role of human and social capital in attaining decision effectiveness”, International Small Business Journal, 31(2), pp. 192-216.

20. Karimi, M., Khanifar, H., & Taherinejad, F. (2015). “Conceptual Model of the Components of Social Capital from the Perspective of the Islamic Republic”, Social Capital Management, 4(2), pp. 605-630.(in Persian)

21. Kheirgoo, M. & Sohaili, H. (2018). “Drawing the Pattern of Social Capital Promotion in Iranian Public Organizations: Qualitative Research based on Grounded Theory”, Social Capital Management, 5(2), pp. 315-336. (in Persian)

22. Kleinhans, R. (2009). “Does Social Capital Affect Residents' Propensity to Move from Restructured Neighbourhoods?”, Housing Studies, 24(5), pp. 629-651.

23. Legatum, I. (2017). The Lagatum prosperity index, Available at http://www.prosperity.com/rankings.

24. Liu, C. H. S. (2018). “Examining social capital, organizational learning and knowledge transfer in cultural and creative industries of practice”, Tourism Management, 64, pp. 258-270.

25. Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation, John Wiley & Sons.

26. Moosavi Mirkalaei, Z. (2020). “Investigating the Relationship between Social Capital and Organizational Entrepreneurship (Case Study of Mazandaran Post Office)”, Journal of approach in business management, 1(1), pp. 66-83.(in Persian)

27. Nahapiet, J. & Ghoshal, S. (1998). “Social Capital, Intellectual Capital and the Organizational Advantage”, Academy of Management Review, 23(2), pp. 242-266.

28. Ogada, R. (2013). The influence of social capital on career success for staff of the county, government of Mombasa. Doctoral Dissertation, Nairrobi, Kenya, University of Nairobi.

29. Putnam, R.D. (1993). “Bowling Alone: America Declining Social Capital”, Journal of Democracy, 6(10), pp. 65-78.

30. Persson, H. T. R. (2008). “Social capital and social responsibility in Denmark: more than gaining public trust”, International review for the sociology of sport, 43(1), pp. 35-51.

31. Saz-Gil, I., Bretos, I., & Díaz-Foncea, M. (2021). “Cooperatives and Social Capital: A Narrative Literature Review and Directions for Future Research”, Sustainability, 13, pp. 1-18.

32. Schultz, A. & Cuneo, M. (2015). Networks, Resources, and Trust: What Does Social Capital Mean to Public Health?, https://www.pdx.edu/sustainability/sites/ www.pdx.edu.sustainability/files/Social%20Capital%20Whitepaper_ISS_Nov.2015.pdf.

33. Sepahvand, R., Shariat nejad, A., Moosavi, N., & Khodabakhshi, A. (2019). “Investigating the effect of social capital on social dodging of employees with the mediating role of organizational laziness (Case study: Lorestan Agricultural Jihad Organization)”, Economic Sociology and Development, 8(2), pp. 225-255.(in Persian)

34. Sharifi, M. & Modalalian, F. (2016). “Identify public values that influence the public policy process to achieve the public interest of citizens”, Industry and University Quarterly, 9(31/32), pp. 83-92.(in Persian)

35. Srirama, M. V., Iyer, P. P., & Reddy, H. (2020). “Dimensions of social capital and learning culture: a case of an IT organization”, The Learning Organization, 27(4), pp. 337-349.

36. Strauss, A. & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory, 2nd Edition, Sage. Thousand Oaks, CA.

37. Viseh, M. & Nasrollahi, S. (2015). “The Impact of Social Capital on Creativity in Students: A Case Study of the Students of Management Field at the University of Islam”, Islam and Social Studies, 3(11), pp. 121-145.

38. Vårheim, A. (2014). “Trust in libraries and trust in most people: Social capital creation in the public library”, The Library Quarterly, 84(3), pp. 258-277.

39. Wang, Z., McNally, R., & Lenihan, H. (2019). “The role of social capital and culture on social decision-making constraints: A multilevel investigation”, European Management Journal, 37(2), pp. 222-232.

40. Zahedi, S. & khanbashi, M. (2012). “From public trust to political trust (A research about the relationship between public and political trust in iran)”, Management Research in Iran, 15(4), pp. 73-95.

41. Zareimatin, H. & Molaei, M. (2014). “Identifying the Social Capital Indicators in Qom Province Executive Organizations”, Social Capital Management, 1(1), pp. 119-137. (in Persian)