تحلیلی از سهم سرمایة اجتماعی در رشد اقتصادی در ایران طی دوره 1398 ـ 1381

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه آیت‏الله العظمی بروجردی(ره)، لرستان، ایران

2 کارشناس‌ارشد اقتصاد، لرستان، ایران

چکیده

اندازه‏گیری و محاسبة سهم سرمایة اجتماعی در رشد اقتصادی حائز اهمیت است. در این تحقیق، با استفاده از رویکرد ارزش اون، سهم سرمایة اجتماعی در رشد اقتصادی ایران برای دورة زمانی 1381 تا 1398 محاسبه شد. پژوهش حاضر از نوع هدف کاربردی و به لحاظ روش تجربی است. نتایج نشان دادند به طور متوسط سهم سرمایة فیزیکی، سرمایة انسانی، نیروی کار، و سرمایة اجتماعی از لگاریتم تولید ناخالص داخلی به ترتیب 78/30، 84/28، 47/21، و 76/18 درصد است. در نتیجه سرمایة اجتماعی نسبت به سایر متغیرها کمترین سهم از رشد اقتصادی کشور را به خود اختصاص می‏دهد. بررسی مؤلفه‏های سرمایة اجتماعی نشان داد به طور متوسط سهم حمکرانی خوب، مشارکت اجتماعی، و اعتماد از لگاریتم تولید ناخالص داخلی به ترتیب 15/6، 37/10، و 39/2 درصد است. بنابراین، بین شاخص‏های سرمایة اجتماعی بیشترین سهم از لگاریتم تولید ناخالص داخلی به مشارکت اجتماعی و کمترین سهم به اعتماد تعلق دارد. مشارکت پایین سرمایة اجتماعی در رشد اقتصادی کشور ناشی از عواملی چون ضعف نهادهای غیررسمی، ناتوانی در کنترل فساد، ضعف قوانین و مقررات، نااطمینانی بالا، عدم اعتماد، و فقدان روحیة مشارکت و کار گروهی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. ابراهیمی، مهرزاد؛ عبدالوهاب چاکرزهی (1394). «ارتباط میان نرخ جرم و جنایت با تورم و بی‌کاری در ایران»، پژوهش‏های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 4(2)، صص 113 ـ 127.
  2. ابوالفتحی، محمد؛ لقمان قنبری (1398). «بررسی موانع و راهکارهای تحقق حکمرانی خوب در ایران با تأکید بر سرمایة اجتماعی در سطح کلان»، پژوهش‏های راهبردی سیاست، 8(59)، صص 9 ـ 41.
  3. چراغی، بابک؛ تقی ترابی؛ تیمور محمدی؛ مهدی تقوی (1398). «بررسی عوامل عدم تحقق رشد اقتصادی از منظر سرمایة اجتماعی در اقتصاد ایران»، رشد و توسعة اقتصادی، 9(34)، صص 77 ـ 98.
  4. حق‌گویان، زلفا؛ حسن زارعی‌متین؛ غلام‌رضا جندقی؛ محمدحسین رحمتی (1395). «شناسایی پیامدهای نشاط کارکنان به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر سرمایة اجتماعی»، مدیریت سرمایة اجتماعی، 3(1)، صص 23 ـ 41.
  5. حیدری، حسن؛ حمیدرضا فعال‌جو (1392). «سرمایة اجتماعی، سرمایة سلامت و رشد اقتصادی در کشورهای خاورمیانه»، پژوهش‏های رشد و توسعة اقتصادی، 3(11)، صص 57 ـ 74.
  6. خداپرست مشهدی، مهدی؛ محمدعلی فلاحی؛ امیر آریانا (1393). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی ایران»، اقتصاد کلان، 9(17)، صص 75 ـ 98.
  7. دینی ترکمانی، علی (1385). «تبیین افول سرمایة اجتماعی»، رفاه اجتماعی، ۶ (۲۳)، صص 1 ـ ۱۷۲.
  8. رحمانی، تیمور؛ حسین عباسی‏نژاد؛ میثم امیری (1386). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر رشد اقتصادی ایران (مطالعة موردی: استان‌های کشور با روش اقتصادسنجی فضایی)»، پژوهش‏های اقتصادی، 6(2)، صص 1 ـ 30.
  9. رحمانی، تیمور؛ حسین عباسی‏نژاد؛ میثم امیری (1386). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر رشد اقتصادی ایران (مطالعة موردی: استان‌های کشور با روش اقتصادسنجی فضایی)»، پژوهش‏های اقتصادی، 6(2)، صص 1 ـ 30.
  10. رنانی، محسن؛ حسن دلیری (1389). «اثر سرمایة اجتماعی بر رشد اقتصادی: تبیین چارچوب نظری»، سیاست‌گذاری اقتصادی، 2(4)، صص 23 ـ 56.
  11. رنانی، محسن؛ رزیتا مؤیدفر (1387). «سرمایة اجتماعی و عملکرد اقتصادی: بررسی مقایسه‏ای استان‏های ایران»، فرایند مدیریت و توسعه، 21(2 و 3)، صص 79 ـ 106.
  12. سوری، علی (1393). «سرمایة اجتماعی و رشد در ایران»، پژوهش‏ها و سیاست‏های اقتصادی، 22(69)، صص 49 ـ 62.
  13. صفدری، مهدی؛ محمدحسین کریم؛ محمدرسول خسروی (1387). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر رشد اقتصادی ایران»، اقتصاد مقداری (بررسی‏های اقتصادی سابق)، 5(2)، صص 39 ـ 61.
  14. صمدی، علی­حسین؛ مرزبان، حسین؛ کوثر اسدیان فلاحیه (1391). «سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی و رشد اقتصادی مطالعه موردی اقتصاد ایران(1387-1350)»، مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، 1(2)، ص­ص 176-145.
  15. علمی، زهرا؛ محبوبه قربانی (1395). «اثر سرمایة اجتماعی بر رشد اقتصادی کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا»، مطالعات توسعة اجتماعی ایران، 8(4)، صص 71 ـ 82.
  16. غفاری، هادی؛ مهدی جلولی؛ علی چنگی آشتیانی (1394). «بی‏ثباتی اجتماعی و رشد اقتصادی: تحلیلی بر اساس الگوی ARDL»، پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعة پایدار)، 15(4)، صص 25 ـ 50.
  17. قاسمی، وحید؛ مهدی ادیبی‌سده؛ کریم آذربایجانی؛ خالد توکلی (1389). «رابطة سرمایة اجتماعی با توسعة اقتصادی»، رفاه اجتماعی، 10(36)، صص 27 ـ 60.
  18. کمالی دهکردی، پروانه؛ علی نظری زانیانی؛ نظام‏الدین مکیان؛ فاطمه دهقانی شاهزاده‌بیگمی (1398). «اثر انواع سرمایه بر رشد اقتصادی استان‏های منتخب ایران»، سیاست‏های راهبردی و کلان، 7(1)، صص 66 ـ 85.
  19. لطف‌علی‏پور، محمدرضا؛ محمدعلی فلاحی؛ معصومه برجی (1390). «بررسی تأثیر شاخص‏های سلامت بر رشد اقتصادی ایران»، مدیریت سلامت، 14(46)، صص 57 ـ 70.
  20. مکیان، سید نظام‏الدین؛ فریبا کربلایی‏بادی؛ فرشته بهرامی (1400). «سرمایة اجتماعی و رشد اقتصادی، مطالعة مقایسه‏ای بین کشورهای با سرمایة اجتماعی بالا و کشورهای با سرمایة اجتماعی پایین»، سیاست‏های راهبردی و کلان، 9(1)، صص 184 ـ 209.
  21. موسوی، سید نعمت‏الله؛ صمد زارعی (1396). «تبیین نقش محیط زیست و سرمایة اجتماعی در رشد اقتصادی ایران»، اقتصاد کشاورزی، 11(1)، صص 185 ـ 209.
  22. مهرگان، نادر؛ حسن دلیری (1394). «بررسی ارتباط میان سرمایة اجتماعی و توسعة انسانی در استان‏های ایران (1379 ـ 1388)، پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعة پایدار)، 15(2)، صص 117 ـ 136.
  23. مؤذن‌جمشیدی، میرهادی؛ روشنک روحی (1400). «سرمایة اجتماعی و جهش تولید در کسب‌وکارهای دانش‏بنیان: یک مطالعه با رویکرد آمیخته (کیفی‌ـ کمّی)»، مدیریت سرمایة اجتماعی، 8(2)، صص 285 ـ 321.

References

  1. Abolfathi, M. & Ghanbari, L. (2019). “Study of barriers and strategies to achieve good governance in Iran With an emphasis on social capital at the macro level”, Strategic Research of Politics, 8(59), pp. 9-41. (in Persian)
  2. Agénor, P. & Dinh, H. T. (2015). “Social Capital, Product Imitation and Growth with Learning Externalities”, Journal of Development Economics, Elsevier, 114(C), pp. 41-54.
  3. Aguilera, J. C. (2016). Social Capital and Economic Growth-an Empirical Study of the Importance of Social Capital for a Country’s Economic Growth in the South and North America region, Master’s Thesis, School of Economics and Management, Lund University.
  4. Akcomak, S. & Weel, B. T. (2009). “Social Capital, Innovation and Growth: Evidence from Europe”, European Economic Review, 53, pp. 544–567.
  5. Allen, M. H. (2021). “Social Capital UnMASCed: The Role of Social Capital in State-Level Economic Growth”, Honors Theses, Paper 1305. https://digitalcommons.colby.edu/honorstheses/1305.
  6. Andini, C. & Andini, M. (2019). “Social capital and growth: causal evidence from Italian municipalities”, Journal of Economic Geography, 19(3), pp. 619–653.
  7. Bathuure, I. A. (2021). “The Role of Social Capital and Social Innovation in Economic Growth”, The Economics and Finance Letters, 8(2), pp. 231-250.
  8. I. M. (2021). “System-Dynamic Modeling of the Impact of Social Capital on Economic Growth”, Dubrovnik International Economic Meeting, 6(1), pp. 25-32.
  9. Boulila, G., Bousrih, L., & Trabelsi, M. (2008). “Social Capital and Economic Growth: Empirical Investigations on the Transmission Channels”, International Economic Journal, 22(3), pp. 399-417.
  10. Carmeci, G., Mauro, L., & Privileggi, F. (2021). “Growth Maximizing Government Size, Social Capital, and Corruption”, Journal of Public Economic Theory, 23(3), pp. 438-461.
  11. Cheraghi, B., Torabi, T., Mohammadi, T., & Taghavi, M. (2019). “Investigating the Factors of Non-Realizing Sustainable Economic Growth in Terms of Social Capital in Iran s Economy”, Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 9(34), pp. 77-98. (in Persian)
  12. Chou, Y. K. (2006). “Three Simple Models of Social Capital and Economic Growth”, The Journal of Socio-Economics, 35, pp. 889–912.
  13. Dinda, S. (2008). “Social Capital in the Creation of Human Capital and Economic Growth: A Productive Consumption Approach”, The Journal of Socio-Economics, 37, pp. 2020–2033.
  14. Dini Torkamani, A. (2007). “An Explanation for Falling of Social Capital in Iran”, Social Welfare, 6(23), pp. 147-172. (in Persian)
  15. Ebrahimi, M. & Chakarzehy, A. (2015). “The Relationship between Inflation, Unemployment and Crime Rates in Iran”, Strategic Research on Social Problems in Iran, 4(2), pp. 113-127. (in Persian)
  16. Elmi, Z. & Gorbani, M. (2016). “The Effect of Social Capital on Economic Growth in the Middle East and North of Africa”, Journal of Iranian Social Development Studies, 8(4), pp. 71-82. (in Persian).
  17. Ghaffari, H., Jalouli, M., & Changi Ashtiani, A. (2016). “Social Instability and Economic Growth in Iran: An Application of Auto- Regressive Distributed Lag Model”, Quarterly Journal of Economic Research (QJER), 15(4), pp. 25-50. (in Persian)
  18. Ghasemi, V., Adibi-Sedeh M., Azarbaiejani K., & Tavakoli, KH. (2010). “The Role of Social Capital in Economic Development”, Social Welfare, 10(36), pp. 27-60. (in Persian)
  19. Haghgooyan, Z., Zarei Matin, H., Jandaghi, G., & Rahmati, M. H. (2016). “Identifying the Outcomes of Employees’ Vigor as an Affecting Factor on Social Capital”, Social Capital Management, 3(1), pp. 23-41. (in Persian)
  20. Heidari, H. & Faaljou, H. (2013). “Social Capital, Health Capital and Economic Growth in the Middle East Countries”, Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 3(1), pp. 57-74. (in Persian)
  21. Helliwell, J. & Putnam, R. (1995). “Economic Growth and Social Capital in Italy”, Eastern Economic Journal, 21(3), pp. 295-307.
  22. Huettner, F. & Sunder, M. (2012). “Axiomatic Arguments for Decomposing Goodness of Fit According to Shapley and Owen Values”, Electronic Journal of Statistics, 6, pp. 1239-1250.
  23. Ishise, H. & Sawada, Y. (2009). “Aggregate Returns to Social Capital: Estimates Based on the Augmented Augmented–Solow Model”, Journal of Macroeconomics, 31(3), pp. 376-393.
  24. Iyer, S., Kitson, M., & Toh, B. (2005). “Social Capital, Economic Growth and Regional Development”, Regional Studies, 39, pp. 1015–1040.
  25. Kamali Dehkordi, P., Nazari Zaniani, A., Nezamuddin Makiyan, S., & Dehghani, F. (2019). “The Effect of the Different Kinds of Capital on Economic Growth of Selected Provinces of Iran”, Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies, 7(1), pp. 66-85. (in Persian)
  26. Khodaparast Mashhadi, M., Falahi, M., & Aryana Amir, M. A. (2014). “The Effects of Social Capital and Economic Freedom on the Economic Growth of Iran”, Journal of Macroeconomics (Journal of Economics Sciences), 9(17), pp. 75-98. (in Persian)
  27. Knack, S. & Keefer, P. (1997). “Does Social Capital have an Economic Pay-off? A Cross Country Investing Action”, Quarterly Journal of Economics, 112(4), pp. 1251-1288.
  28. Legatum, I. (2019). The Lagatum prosperity index, Available at https://docs.prosperity.com/3115/7408/0365/Iran_2019_PIcountryprofile.pd.
  29. Lotfalipour, M., Falahi, M., & Borji, M. (2012). “The Effects of Health Indices on Economic Growth in Iran”, Journal of Health Administration, 14(46), pp. 57-70. (in Persian).
  30. Makiyan, S. N., Karbalaei, F., & Bahrami, F. (2021). “Social Capital and Economic Growth: A Comparative Study between Countries with High and Low Social Capital”, Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies, 9(1), pp. 184-209. (in Persian)
  31. Markowska-Przybyła, U. (2020). “Does Social Capital Matter for Total Factor Productivity? Exploratory Evidence from Poland”, Sustainability, 12(23), 9978.
  32. Mehregan, N. & Daliri, H. (2015). “The Relationship between Social Capital and Human Development in the Provinces of Iran”, Quarterly Journal of Economic Research (QJER), 15(2), pp. 117-136. (in Persian)
  33. Miniesy, R S. & Mariam AbdelKarim, M. (2021). “Generalized Trust and Economic Growth: The Nexus in MENA Countries”, Economies, 9(1), 39.
  34. Moazen-Jamshidi, M. R. & Roohi, R. (2021). “Social Capital and Production Leap in Knowledge Enterprises: A Mixed-Methods Approach (Qualitative-Quantitative)”, Social Capital Management, 8(2), pp. 285-321. (in Persian)
  35. Moosavi, S. N. & Zarei, (2017). “Environmental and Social Capital Contribution to Iranian Economic Growth”, Agricultural Economics: Iranian Journal of Agricultural Economics (Economics and Agriculture Journal), 11(1), pp. 185-209. (in Persian)
  36. Moreno-Hurtado, C. A., Ochoa-Jiménez, D. A., & Izquierdo-Montoya, G. L. (2018). “A Simplified Endogenous Economic Growth Model with Social Capital: Evidence for Ecuador”, Business and Economic Horizons, 14(2), pp. 168-184.
  37. Pio, J. (2020). “Effects of Innovation and Social Capital on Economic Growth: Empirical Evidence for the Brazilian Case”, International Journal of Innovation, 8(1), pp. 40-58.
  38. Rahmani, T., Abbasinezhad, H., & Amiri, M. (2007). “The Effects of Social Capital on the Economic Growth of Iran (Aspatial Econometrics Perspective)”, Journal of Sustainable Growth and Development (the Economic Research), 7(2), pp. 1-30. (in Persian)
  39. Renani, M. & Daliri, H. (2010). “The Effect of Social Capital on the Economic Growth:A Theoretical Framework”, The Journal of Economic Policy, 2(4), pp. 23-56. (in Persian)
  40. Renani, M. & Moayedfar, R. (2008). “Social Capital and Economic Performance: Comparative Analysis of Iran's Provinces”, Journal of Management and Development Process, 21 (2 and 3), pp. 79-106. (in Persian)
  41. Rupasingha, A., Goetz, S. J., & Freshwater, D. (2000). “Social Capital and Economic Growth: A County-Level Analysis”, Journal of Agricultural and Applied Economics, 32, pp. 565-572.
  42. Safdari, M., Karim, M. H., & Khosravi, M. R. (2008). “A Survey of the Impact of Social Capital on Economic Growth in Iran”, Journal of Quantitative Economics (Quarterly Journal of Economics Review), 5(2), pp. 39-61. (in Persian)
  43. Samadi, A. H. Marzban, H. & Asadian Falahieh, K. (2012). “Social Capital, Human Capital and Economic Growth: the Case of Iran (1971-2008)”, Journal of Applied Economics Studies in Iran, 1(2), 145-176.
  44. Sequeira, T. N. & Lopes, A. F. (2011). “An Endogenous Growth Model with Human and Social Capital Interactions”, Review of Social Economy, 69(4), pp. 465-493.
  45. Souri, A. (2014). “Social Capital and its Growth in Iran”, Quarterly Journal of Economic Research and Policies, 22(69), pp. 49-64. (in Persian)
  46. Steckelberg, F. (2021). Social Capital – A Key Determinant of Economic Development in Sub-Saharan Africa? Master’s Thesis, Faculty of Economics and Business, University of Barcelona.
  47. Stern, A. & Tettenhorst, A. (2019). “Hodge Decomposition and the Shapley Value of a Cooperative Game”, Games and Economic Behavior, 113, pp. 186-198.
  48. Suryahadi, A., Rishanty, A., & Robert Sparrow, R. (2020). “Social Capital and Economic Development in a Large Multi-Ethnic Developing Country: Evidence from Indonesia”, Bank Indonesia, Working Papers WP/04/2020.