رابطۀ سرمایۀ اجتماعی با موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان (مورد مطالعه: دختران متوسطۀ دوم شهرستان کوهدشت)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور استان تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی با موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان بود. پژوهش از نوع توصیفی‌‌_ همبستگی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعۀ آماری دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطۀ دوم شهرستان کوهدشت بودند که در سال تحصیلی 1400 _ 1401 تعداد آن‌ها 2093 نفر بود. روش نمونه‌ گیری خوشه‌ای بود و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 324 نفر شد. برای گردآوری داده‏ها از پرسشنامۀ استاندارد استفاده شد. یافتۀ توصیفی نشان داد سرمایۀ اجتماعی دختران دبیرستانی در کوهدشت در حد متوسط است. یافتۀ استنباطی نشان داد بین متغیر سرمایة اجتماعی و موفقیت تحصیلی رابطۀ معناداری وجود ندارد. از بین مؤلفه‏های سرمایة اجتماعی، بین اعتماد اجتماعی و انسجام اجتماعی با موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان رابطۀ معناداری وجود نداشت. اما بین رابطۀ روابط اجتماعی و مشارکت اجتماعی با موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان دختر رابطۀ معنادار ضعیفی وجود داشت. نتیجۀ رگرسیون مشخص کرد که میزان ضریب تعیین تعدیل‌شده زیرمقیاس‏های سرمایۀ اجتماعی فقط 01/0درصد از واریانس موفقیت تحصیلی را پیش‏بینی می‏کند. با در نظر گرفتن مقادیر P-Value و t این نتیجه حاصل شد که به­جز مولفۀ روابط اجتماعی، بقیۀ مؤلفه‏ها در سطح معناداری مطلوبی قرار ندارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ازکیا، مصطفی؛ پارسا غفاری (1383). جامعه‌شناسی توسعه، تهران، سمت.
پاتنام، رابرت (1392). دموکراسی و سنت‏های مدنی (سرمایۀ اجتماعی و سنت‏های مدنی در ایتالیای مدرن)، مترجم: محمدتقی دلفروز، تهران، امیرکبیر.
جعفری‌حاجتی، حسن (1390). «بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی خانواده‏ها با موفقیت تحصیلی فرزندان در مقطع متوسطۀ اسلام‌شهر»، پایان­نامۀ کارشناسی‌ارشد، رشتۀ جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرمسار.
جعفری‌مجد، بهنام حسن زارعی­متین(1401). «طراحی الگوی سرمایۀ اجتماعی سازمانی در آموزش­وپرورش (مورد مطالعه: ادارۀ کل آموزش‌وپرورش استان لرستان)، مدیریت سرمایة اجتماعی، 9(1)، ص 77_99.
حافظی‌زاده، فرزاد ( 1395). سرمایۀ اجتماعی و اعتماد نیروی کار، قم، مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان.
خدادکاشی، شعله؛ رقیه سرلاب؛ زهرا علی‌پور نادینلویی (1401). «بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر تحلیل‌رفتگی با توجه به نقش تعدیل­گر متغیرهای جمعیت‌شناختی و سازمانی»، مدیریت سرمایة اجتماعی، 9(2)، ص 265_283.
دهقان، حسین؛ مروارید مهدی­سراجیان (1396). «رابطۀ سرمایۀ اجتماعی خانوادگی و مشارکت والدین در امور مدرسه با موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان»، خانواده و پژوهش، 14(3)، ص 7_23.
ریاحی، فروغ؛ مریم ایزدی مزیدی؛ اشرف تشکری؛ مریم منصوری (1396). «شیوع افسردگی در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی شهرستان کوهدشت»، مجلۀ علمی‌_ پزشکی جندی­شاپور، 6(4)، ص 433_442.
سیف‏الهی، ناصر؛ نادر اسکندری (1400). «نقش هوش هیجانی و سرمایة اجتماعی بر رضایت تحصیلی دانشجویان»، مدیریت سرمایة اجتماعی، 8(1)، ص 28_51.
شارع‌پور، محمود (1379). «فرسایش سرمایۀ اجتماعی و پیامد‏های آن»، همایش انجمن جامعه­شناسی ایران.
علاقه‌بند، علی (1374). جامعه‌شناسی آموزشوپرورش (ویرایش چهارم)، چاپ 18، تهران، نشر روان.
علاقه‌بند، مهدی (1384). «درآمدی بر سرمایة اجتماعی»، فصل نو (مجلۀ اینترنتی علوم اجتماعی).
فخرزاده ضیابری، فرشته‌السادات (1401). «پیشایندهای مؤلفۀ اعتماد و همیاری از ابعاد سرمایة اجتماعی بر ابعاد پیشرفت تحصیلی دانشجویان سال سوم و چهارم رشتۀ روان‌شناسی دانشگاه علوم تحقیقات»، علوم اجتماعی، 16(1)، ص56_75.
فوکویاما، فرانسیس (1379). پایان نظم، مترجم: غلام‌عباس توسلی، تهران، جامعۀ ایرانیان.
فیلد، جان (1386). سرمایۀ اجتماعی، مترجم: جلال متقی، تهران، ققنوس.
کلمن، جیمز (1377). بنیادهای نظریۀ اجتماعی، مترجم: مهرداد میردامادی، تهران، نی.
محبوبی، رضا (1388). «مقایسۀ نقش سرمایۀ اجتماعی و پایگاه اقتصادی اجتماعی در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی شهر ارومیه»، علوم اجتماعی، 16(47)، ص 229_271.
مهری، کریم (1384). «بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان شهر تهران»، خانواده و پژوهش، ش 2.
نوربخش، سید مرتضی (1397). «تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر موفقیت دانشجویان در ورود به مقطع دکتری»، مطالعات و اندازه‏گیری و ارزشیابی آموزشی، 8 (22)، ص 203_226.
References
Alemdar, M. & Anılan, H. (2022). “Reflection of social capital in educational processes: emotional literacy and emotional labor context”, Asia Pacific Education Review, Vol. 23 pp. 27-43.
Almeida, Daniel J., Byrne, Andrew M., & Smith, Rachel M. (2019). “The Importance of Social Capital in First-Generation College Students’ Academic Success”,. Journals Sagepub.com, First Published June 14, 2019 Research Article. https://doi.org/10.1177/1521025119854688
Azhaband, A. (1995). Sociology of Education (4th edition). 18th edition, Tehran, Rovan Publications. (in Persian).
Bourdieu, p. (1986). The forms of capital. Handbook of theory andresearch for Sociology of Education, New York. Greenwood Press.
---------------. (2015). Intervenciones politicas. Un sociologo en la barricada. buenos Aires, Argentina:Siglo XXl Editores.
Coleman, J. (1998). Foundations of Social Theory, translator: Mehrdad Mirdamadi, Tehran, Ney Publishing. (in Persian).
----------------. (1968). “Equality of educational opportunities”, Equity & Excellence in Education, 6(5), pp. 19-28.
----------------. (1988). “Social capital in the creation of human capital”, American Journal of Sociology, (94), pp. 95-120.
Coleman, J., Hoffer, T., & Kilgore, S. (1982). High School Achievements: Public, Catholic and Private Schools Compared, New York, Basic books.
Dehghan, H.& Mehdi Sarajian, M. (2016). “The Relationship Between Family Social Capital And Parents' Participation In School Affairs With Students' Academic Success”, Family and Research, 14(3), pp. 7-23. (in Persian).
Ezekia, M., & Ghafari, P. (2013). Sociology of Development, Tehran, Samt Publications. (in Persian).
Fakhrzadeh-Ziabri, F. A-S (2022). “The antecedents of the trust and cooperation component of social capital dimensions on the academic achievement of the third and fourth year psychology students of the University of Research Sciences”, Social Sciences Quarterly, 16(1), pp. 56-75. (in Persian).
Field, J. (2007). social capital, translator: Jalal Motaghi, first edition, Tehran, Ghoghnos Publications. (in Persian).
Fukuyama, F. (2001). The End of the Order, Translated by: Gholam-Abbas Tusli, Tehran, Iranian Society Publications. (in Persian).
Khodadad-Kashi, F., Sarlab, R., & Alipour Nadinloui, Z. (2022). “Investigating the effect of social capital on attrition according to the moderating role of demographic and organizational variables”, Social Capital Management, 9(2), pp. 265-283. (in Persian).
Hafezizadeh, F. (2016). Social Capital And The Trust Of The Workforce, Qom, Tebian Cultural and Information Institute. (in Persian).
Hoffer, T., Greeley, A. M., & Coleman, J. S. (1985). “Achievement Growth in Public and Catholic Schools”, Sociology of Education, 58(2), PP. 47-97.
Jafari-Hajti, H. (2017). “Investigating The Relationship Between Families' Social Capital And Children's Academic Success In Islamshahr High School, Master's Thesis”, Islamic Azad University, Garmsar branch. (in Persian).
Jafari-Majd, B. & Zarei-Mateen, H. (2022). “Designing A Model Of Organizational Social Capital In Education (case study: General Department of Education of Lorestan Province”, Sociology, Social Capital Management, 9(1), pp. 77-99. (in Persian).
Jeong, S. W., Ha, S., & Lee, K. H. (2021). “How to measure social capital in an online brand community? A comparison of three social capital scales”, Journal of Business Research, 131, pp. 652-663.
Mehboubi, R. (2008). “Comparing The Role Of Social Capital And Socioeconomic Base In The Academic Success Of Pre-University Students In Urmia”, Social Sciences, 16(47), pp. 229-271. (in Persian)
Mehri, K. (2006) “Investigating the effect of social capital on the academic success of students in Tehran”, Family and Research, No. 2. (in Persian).
Mozhaband, M. (2004). “Income on social capital”, new chapter, online journal of social sciences. (in Persian).
Nahapiet, J. &Ghoshal, S. (1998). “Social Capital, Intellectual Capital, and the Organizational Advantage”, Academy of Management Review. 23(2), pp. 242-266.
Norbakhsh, S. M. (2017). “The Effect Of Social Capital On The Success Of Students Entering The Doctoral Program”, Studies and Educational Measurement and Evaluation, 8(22), pp. 203-226. (in Persian).
Novak, D., Emeljanovas, A., Mieziene, B., Antala, B., Stefan, L., & Kawachi, H. (2018). “Is Social Capital Associacted with Academic Achievement in Lithuanian High school students”, Original scientific paper, pp 1-7. Dol 10.26773/missm. 180905.
Putnam, R. (2013). Democracy and Civil Traditions (Social Capital and Civil Traditions in Modern Italy). Translator, Mohammad-Taghi Delfrooz, Tehran, Amir Kabir Publications. (in Persian).
Riahi, F., Yazidi Mozasi, M., Tashri, A., & Mansouri, M. (2016). “Prevalence of depression in female high school students of Kohdasht city”, Jundishapur Scientific Medical Journal, 6(4), pp. 433-442.
Seif-Elahi, N,. & Eskandari, N. (2021). “The role of emotional intelligence and social capital on students' academic satisfaction”, Social Capital Management, 8(1), pp. 28-51.
Sharapur, M. (2000). Erosion Of Social Capital And Its Consequences, Iranian Sociological Association conference.
Smith, M. H., Beaulieu, Lionel J., & Seraphine, A. (1995). “Social Capital, Place of Residence, and College Attendance”, Rural Sociology, 60(3), pp. 363-380.