بررسی تأثیر سایش اجتماعی بر سرمایة اجتماعی؛ تحلیل نقش میانجی آنتروپی رفتاری (مورد مطالعه: سازمان‌های دولتی استان لرستان)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت بازرگانی، دانشکدة مدیریت، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشدمدیریت،دانشگاه لرستان،خرم آباد، ایران

چکیده

امروزه سازمان‌ها با معضلات جدیدی مواجه شده‌اند که علاوه بر آثار منفی بر فرد و سازمان مانع دستیابی سازمان به اهداف خود و ارائة خدمات مفید به جامعه می‌شوند. در حقیقت، سایش اجتماعی که به مثابة بیماری نوظهور و شایع جهانی در مشاغل مطرح است تأثیر مخرب زیادی بر سازمان‏ها، از جمله بروز آنتروپی رفتاری منابع انسانی، دارد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سایش اجتماعی بر سرمایة اجتماعی با نقش میانجی آنتروپی رفتاری انجام پذیرفت. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی‌ـ پیمایشی است. جامعة آماری پژوهش سازمان‌های دولتی استان لرستان بودند. با توجه به اینکه حجم جامعة آماری محدود و مشخص بود از فرمول نمونة کوکران برای تعیین حجم نمونه استفاده شد و در سطح اطمینان ۹۵ درصد حجم نمونه 384 نفر تعیین و به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. در پژوهش حاضر، برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های استاندارد استفاده شد که روایی و پایایی آن‌ها با روش اعتبار محتوا و آلفای کرونباخ تأیید شد. برای آزمون فرضیات و تحلیل داده‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار PLS استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد سایش اجتماعی تأثیر منفی و معناداری بر سرمایة اجتماعی سازمان‌های دولتی دارد. همچنین یافته‌ها نشان داد سایش اجتماعی تأثیر مثبت و معنادار بر آنتروپی رفتاری دارد. بنابراین، به عنوان یک نتیجه‌گیری کلی باید گفت در سازمان‌های دولتی با بروز عامل مخربی مانند سایش اجتماعی، علاوه بر اثرگذاری منفی بر سرمایة اجتماعی، آنتروپی رفتاری کارکنان این سازمان‌ها افزایش می‌یابد و از این طریق نیز موجب تأثیر منفی بر عملکرد آن‌ها می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


امیری، زینب؛ اسماعیلی، محمدرضا؛ سپهوند، رضا و موسوی، سید نجم‌الدین (۱۳۹۷). ارائة الگوی آنتروپی رفتاری در سازمان (مورد مطالعه: شهرداری اصفهان). مدیریت سازمان‌های دولتی، دورة ۶، شمارة ۷، 37 ـ ۵۶.
بالاور، منصور؛ عامری، میرحسین و مولوی، مهران (۱۳۹۹). تأثیر سایش اجتماعی بر چابکی سازمانی با نقش واسطه‌ای عدالت سازمانی. پژوهش‌های معاصر در مدیریت ورزش، سال ۱۰، شمارة ۱۹، 38 ـ ۴۹.
توکل، مهدی؛ فهیم‌دون، حسین؛ اسماعیل‌زاده، محمدرضا و پیمان‌زاده، حسین (۱۳۹۹). شناسایی و تبیین شاخص‏های مؤثر بر توسعة سرمایة اجتماعی از طریق ورزش در جامعة شهری و ارائة مدل. پژوهش‌های معاصر در مدیریت ورزشی، سال ۱۰، شمارة ۲۰، 95 ـ ۱۱۹.
جوان‌پور، محمدعلی؛ امام‌جمعه، فرهاد و رحیمی، عبدالرحمان (۱۴۰۰). بررسی اعتبار مدل رشد و توسعة سرمایه‌های اجتماعی در سازمان‌های دولتی. ترویج علم، سال ۱۰، شمارة ۲۱، 173 ـ ۱۹۶.
حسینی، رامین؛ معطوفی، علی‌رضا؛ خوزین، علی و گرکز، منصور (۱۴۰۰). ارائة مدل تبیین‌کنندة چالش‏های آنتروپی رفتاری حسابرسان سازمان حسابرسی با استفاده از رویکرد زمینه‌بنیان. فصلنامة علمی دانشگاه فنی و حرفه‌ای، دورة ۱۸، شمارة ۷۰، 139 ـ ۱۶۶.
خیراندیش، مهدی و جعفری‌نیا، سعید (۱۳۹۷). تأثیر عدالت سازمانی بر ارتقای سرمایة اجتماعی با میانجیگری شایسته‌سالاری در سازمان. مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة ۵، شمارة ۲، 291 ـ ۳۱۴.
دیهیم‌پور، مهدی (۱۴۰۰). تأثیر شفافیت سازمانی بر مدیریت جنجال نتیجه با میانجیگری سرمایة اجتماعی. مطالعات مدیریت بهبود و تحول، سال ۲۷، شمارة ۹۴، 39 ـ ۶۲.
دیهیم‌پور، مهدی و دولتی، حسن (۱۳۹۹). تأثیر شفافیت سازمانی بر پارانویر سازمانی با میانجیگری سرمایة اجتماعی. مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة ۷، شمارة ۳، 373 ـ ۳۹۸.
رستمی، نجیبه؛ صفری شاد، فرانک و رحیمی، ابراهیم (۱۴۰۰). تحلیلی بر سایش‌ اجتماعی و اهمال‌کاری در زندگی سازمانی. تأملات اخلاقی، سال ۲، شمارة ۵، 86 ـ ۱۰۰.
رشیدی، زهرا و فراست‌خواه، مقصود (۱۳۹۷). مفهوم‌پردازی پدیدة سایش از منظر اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های جامع شهر تهران. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، دورة ۲۴، شمارة ۴، 123 ـ ۱۵۰.
سپهوند، رضا؛ شریعت‌نژاد، علی؛ موسوی، سید نسیم و خدابخشی، اکبر (۱۳۹۸). بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر طفره‌روی اجتماعی کارکنان با نقش میانجی تنبلی سازمانی. جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، سال ۸، شمارة ۲، 225 ـ ۲۵۵.
شریعت‌نژاد، علی و موسوی، سیده نسیم (۱۴۰۰). پایش تأثیرپذیری اینرسانی سازمانی از سایش اجتماعی؛ تبیین نقش میانجی آشفتگی رفتاری مدیران. مطالعات مدیریت بهبود و تحول، دورة ۳، شمارة ۱۰۲، 125 ـ ۱۴۶.
صالحی، صادق؛ فیروزجائیان، اصغر و عباسی‌کلان، هادی (۱۳۹۹). بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر رفتارهای محیط زیستی. برنامه‌ریزی و توسعة گردشگری، دورة ۹، شمارة ۳، 147 ـ ۱۷۵.
صفیر، لیدا؛ سرلک، محمدعلی؛ احمدی، علی‌اکبر و کولیوند، پیرحسین (۱۳۹۸). طراحی و سنجش مدل مدیریت آنتروپی رفتاری در سازمان. آینده پژوهشی  مدیریت، سال ۳، شمارة ۱۱۸، 64 ـ ۷۶.
عبداللهی، حسین؛ شریف‌زاده، فتاح و حاجی، جمال (۱۳۹۸). بررسی تأثیر سرمایة اجتماعی بر تسهیم دانش در میان اعضای هیئت‌علمی (نمونة پژوهش: دانشگاه علامه طباطبایی تهران). مدیریت راهبردهای دانش سازمانی، سال ۲، شمارة ۶، 47 ـ ۵۷.
فاتح‌نژاد، کوروش و دانشمند، ویدا (1399). بررسی ابعاد رفتار قلدری سازمانی در میان معلمان. پیشرفت‌های نوین در روان‌شناسی، علوم تربیتی، و آموزش‌وپرورش، سال 3، شمارة 23، 86 ـ 96.
فیروزآباد، برجسته؛ دامغانیان، مهدی و جمشیدی، لاله (۱۳۹۱). بررسی رابطة بین پیروی سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با میانجیگری سرمایة اجتماعی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد. دانشگاه سمنان.
کریمی، فریبا؛ نصراصفهانی، فاطمه و نادی، محمدعلی (۱۴۰۰). بررسی تأثیر مداخلة آموزشی بر سایش اجتماعی (اشتیاق شغلی سرپرستاران بیمارستان‏های شهر اصفهان). آموزش پرستاری، دورة ۱۰، شمارة ۲، 99 ـ ۱۰۶.
محترم، معصومه و زمانی، سمیرا (۱۳۹۹). پیش‏بینی سایش اجتماعی بر اساس ادراک معلمان از انواع فرهنگ سازمانی در مدارس. مدیریت مدرسه، دورة ۸، شمارة ۳، 127 ـ ۱۴۸.
محمدی، مهدی و سورانی، معصومه (۱۳۹۸). تأثیر سبک رهبری ماکیاولیستی و فرسودگی شغلی بر سایش‌های اجتماعی در ادارة کل راه‌آهن استان اصفهان. مدیریت فراگیر، سال ۵، شمارة ۱، 17 ـ ۲۶.
موسوی، فرانک و یگانه، اسد (۱۴۰۰). بررسی وضعیت سایش اجتماعی کارکنان و رابطة آن با بیگانگی شغلی کارکنان ادارة کل آموزش‌وپرورش لرستان. مطالعات آموزش و آموزشگاهی، دورة ۱۰، شمارة ۳، 181 ـ ۲۰۱.
نیک‌پی، ایرج و زندکریمی، مریم (1398). بررسی تأثیر موثق بر قلدری سازمانی با نقش میانجی فرهنگ سازمانی. مدیریت فرهنگ سازمانی، دورة 17، شمارة 2، 317 ـ 336.
نصراصفهانی، محمدی؛ علامه، سید محسن؛ شائمی، علی و تیموری، هادی (1400). بسط الگویی مفهوم سایش اجتماعی و تعیین رابطة آن با چابکی سازمانی. پژوهش‌های مدیریت راهبردی، سال 21، شمارة 62، 155 ـ 177.
یعقوبی، نورمحمد؛ کوهی، محمد؛ کمالیان، امین‌رفا و تاج‌پور، محمدی (1397). بررسی تأثیر رفتارهای قلدری سازمانی بر نگرش شغلی و سازمانی. مدیریت سازمان‌های دولتی، سال 6، شمارة 2، 118 ـ 136.
Abdollahi, H., Sharif zadeh, F., Haji, J. (2019). Investigating the effect of social capital on knowledge shaving among faculty members, scientitic. Journal of strategic organizational knowledge management, 2(6), 47-57. (in Persian)
Amiri, Z., Esmaeli, M., Sepahvand, R., & Mousavi, N. (2018). Presentation of Behavioral Entropy pattern in in organization.Quarterly. Journal of public organization management, 6(4), 66-77. (in Persian)
Balavar, M., Ameri, M.H, & Molvi, M. (2020). The effect social wear on organizetional agility with the mediating role of organizational justice. Contemporary Researches in Sports Manament, 10(11), 38-49. (in Persian)
Chan, Ch. (2021). The Mental Health of Unemployed and Socially Isolated Middle oged men in Tin shui wai, Hong Kong. PhD thesis. University of Essex.
Deyhim-Pour, M. (2021). The Effect of social capital on organizational Rip Currents Mediated by organizational Transparency. Social Capital Management, 27(94), 39-62. (in Persian)
Deyhim-Pour, M. & Dolati, H. (2020). The Effect organizational Transparency on organizational paranoia Me diated by Social capital. Social capital Management, 7(3), 373-398. (in Persian)
Dinga, E., Oprean-stan, C., Tanasescu, C-R., Bratian, V., & Ionescu, G-M. (2021). Entropy Based Behavioural Efficiency of the Financial Marke. Entropy 2021, 23, 1396.
Duffy, M.K., Ganster, D.C., & Pagon, M. (2002). Social Undermining in the work place. The Academy of management journal, 45(2), 331-352.
Eriksson, M., Lindgren, U., & Ivarsson Newwi Ng, A. (2019). The effect of neighbourhood social capital on chid injuries: A gender - stratified analysis. Health, Placer 6(5), 1-10.
Fatehnejad, K. & Daneshmand, V. (2020). Investigating the dimensions of organizational bullying behaviovamong teachers. the journal of new developments in psychology, educational sciences and education, 3(23), 86-96. (in Persion)
Felipe, C.M., Roldan, J.L., & leal-Rodriguez, A.L. (2020). Impact of organizational cuiture values on organizational Agility. Sustaion a bility, 9(12), 2354-2377.
Fikret sozbilir (2019). The intevaction between social capital, creativity an efficiency in organizations. Thinking skills and creativiity, 27, 92-100.
Firoozabad, B., Damghanian, M., & Jamshidi, L. (2012). Investigating the relationship between organizational compliace and organizational citizenship behavior wiht social capital mediation. master thesis semnan university. (in Persian)
Goodrich, E., Mount, James, K., Witt, L., & Barrick, R. (2012). Intractive effects of persona lityand perception of the work situation on work placede viance. Journal of Applied psychology, 4(99), 599.
Hamza, A. (2018). Impact of Employeesus picion on Social undermining wiht mediating Role of knowledge Hiding and moderating Role of knowledge sharing climate. A thesis submitted in pavtial Fulfillment for the degree of master of science.
Hector, A., Martinez, B., Gabriela, Lopez-Torresa, L., & Romo, R. (2018). Developing a Method to Evalute Entropyin organizational system. Computer Science, 88(2), 389-397.
Hershey (2017). Entropy Theory of Aging systems. Imperial college press london.
Hosseini, R., Matoufi, A., Gerkaz, M., & Khozin, A. (2021). Presenting a model Explaining the Behavioral Entropy challenges of Auditors of an Auditing organization using Grounded Theory. Quarterly scientific Journal of Thchnical and vocational univarsity, 18(7), 139-166. (in Persian)
Javan-por, M., Emanm-Jomeh, F., & Rahimi, A. (2021). Investigating the validity of the model of grow the and development of social cupital in government organizations. Research Artlcle, 10(21), 173-198. (in Persian)
Keeves, G.D., Westphal, J.D., & MCDonald, M. L. (2017). Those closest wield the sharpest knife:How Ingratiation Leads to Resentment and social undermining of the CEO. Admini strative Science Quarterly, 62(3), 484-523.
Khairandish, M. & Jafarinia, S. (2018). The effect of organizational justica on the promotion of collective capital with the mediation of governanceinthe organiztion. Social Capital Management, 5(2), 291-316. (in Persian)
Mickey, B. & Brian, D.W. (2017). moderated mediation model of machiavallianism, social undermining, po Iitical skill, and super visor-rate djob performance. Persona lity and Individual Differences. 104, 453-459.
Mohammadi, M. & Sorani, M. (2019). The effect of machiavellisty leadershipb style and burnout on social attitudesin lsfahan General Rail Administvation. Journal of lnclusive management, 1(5), 017-26. (in Persian)
Mohtarm, M. & Zamani, S. (2020). Predicting social wear based on teachers perceptions of different types of organizational culturein school.Quarterly. Journal of school management, 8(3), 127-148. (in Persian)
Mousavi, N. & Yeganeh, A. (2021). Investigating the status of social undermining of Employees and Its Relationsship with job Alienation of Employees of lorestan General Directorate of Education. Educational and scholastic studies, 10(13), 181-201. (in Persian)
Nasresfahani, F., Karimi, F., & Nadi, M.A. (2021). The Impact of Training Intervention on Social Undermining and work Engagement of Head Nurses In Isfahan Hospitals. Journal of Nursing Education, 10(2), 99-106. (in Persian)
Nasrasfhani, M., Allameh, S.M., Shaimi, A., & Timuri (2021). Developing a model of the concept of social wear and determining its relationship with organizational agility. strategic management research, 21(62), 155-177. (in Persian)
Nik, P. A. & Zandkarimi, M. (2019). Investigating with the reliable effect on organizational bullying with the mediating role of organizational culture. Organizational Culture Management, 17(2), 317-326. (in Persian)
Piotr Mikiewicz/Gus tarocunhade Araujocreviewing editor (2021). Social capital and education Am attempt to synthe size conce ptualization arising from various theoreti cal origins. Cogent Education, 8(1), 10-1080.
Rashidi, Z. & Farastkhah, M. (2018). Conce ptualizationt wear and tear phenomenon from the scietific perspective of shahrat thehran,university. Quarterly journal of reseaech and planning in hijher education, 24(4), 123-150. (in Persian)
Rostami, N., Safari Shar, F., & Rahimi, I. (2021). Analysis of social deterioration and procras tination in organizational life. Ethical Reflections, 2(5), 86-100. (in Persian)
Safir, L., Sarlak, M., Ahmadi, A.C., & Kolivand, P. (2019). Design and evaluation of behavioral entropy Manage ment modelin the organization. Uarterly journal of management futurology, (30) 118, 64-76. (in Persian)
Salehi, S., Firoozjaeian, A., & Abbasi kalan, H. (2020). Inversting the lmpact of social capital on Environmental Behariors. Journal of Tourism planning and Development, 9(3), 147-175. (in Persian)
Sepahvand, R., Shariatnejad, A., Mosavi, N., & Khodabakhshi, A. (2019). Investigating the effect of social capital on social evasion of Employees with the Mediating role of organizational laziness. Two Quarterly Journal of Economic sociology and Develo pment, 8(2), 225-255. (in Persian)
Shariat-nejad, A. & Mosavi, N. (2021). Moni toring the impacto of organizational inertia on social wear: explaining the mediating role of manages be havioral turmoil. Improvement and Trans Formation Management Studies, 30(102), 125-146. (in Persian)
Smith, M. B. & Webster, B. (2017). Amoderated Medition Model of Machi Achivellianism. Social Undrem, Ining, Political Skilland Super Visov Rated Job Performanee: Personality and Individuls Diffeveces, 104(11), 453-459.
Sung Jung, H. & Hyum Yoon, H. (2019). The effects of sovcial underming on employee voica and silence and on organization deviatbehaviors lnthe hotel lndustry. Journal of Service Theory and Practice, 29(2), 213-231.
Sabine, R., Bakker, H.J., & Hendriks, P.L. (2021). Lets itgoor let it grow? Personal network development and the monbilization of intra organizational social capi tal. Journal homepage: www.elsevier.com/locate/soncnet
Tavakol, M., Fahimdon, H., Ismailzadeh, M., & Peymanizadeh, H. (2020). Indentifying and explaining the indicators affecting the development of social copital through sport in uvban society and preseting a model. Contemporaryresearch in Sports Management, 10(20), 95-119. (in Persian)
Winer, N. (2016). The Humanuse of human beings: cybernetics and society. Free asso ciation books. Londo.
Yaqoubi, N.M., Kohikhor, M., Kamalian, A.M., & Tajpour, M. (2018). Investigating the impact of organizational bullying behaviors scientific. Research Quarterly of Government organizations management, 6(2), 118-136. (in Persian)