تأثیر سرمایة اجتماعی بر مدیریت بحران سازمانی (مورد مطالعه: آموزش‌وپرورش استان خوزستان)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت، دانشکدة مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، اهواز، ایران

2 گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اصول دین، قم، ایران

10.22059/jscm.2023.368330.2460

چکیده

تحقیق پیش رو به منظور بررسی رابطة بین مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی و مدیریت بحران سازمانی بین کارکنان آموزش‌وپرورش استان خوزستان انجام شد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر اجرا توصیفی است. جامعة آماری پژوهش شامل کلیة کارکنان ادارة کل آموزش‌وپرورش استان خوزستان (1540 نفر) بود که از بین آن‌ها تعداد 310 نفر از طریق روش نمونه‏گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‏آوری داده‌ها از پرسشنامة‌ سرمایة اجتماعی (رسول‌زادة اقدم و همکاران، 1395) و پرسشنامة مدیریت بحران (جهان‌بخش و همکاران، 1395) استفاده شد. داده‏ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شدند. نتایج یافته‌ها حاکی از این بود که بین مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی (اعتماد، مشارکت، انسجام) و مدیریت بحران‌های سازمانی کارکنان آموزش‌وپرورش خوزستان ارتباط معناداری وجود دارد. هر چه بر میزان سرمایة اجتماعی کارکنان افزوده شود مدیریت بحران‌های اجتماعی نیز بیشتر خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


افسری، علی (1394). سرمایة اجتماعی در اسلام. پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآن کریم، 6(3)، 1 ـ 10.
اصغران‌انبی، محمد (1398). بررسی تأثیر ویژگی‌های ساختار سازمانی و تصمیم‌گیری مشارکتی بر مدیریت بحران در صنایع نفت، گاز، و پتروشیمی (مورد مطالعه: شرکت پتروشیمی مهاباد). پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد. رشتة مدیریت دولتی. گرایش توسعة منابع انسانی. دانشکدة اقتصاد، مدیریت، و حسابداری. دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی. مرکز مراغه.
جهان‌بخش، حیدر؛ پورناصری، شهناز؛ جابری، میثم و اسدی‌پیکر، محمد رضا (1395). تبیین نقش سایت‌های پروازی سبک چندمنظوره با اولویت کاربری مدیریت بحران در مقیاس شهری و بررسی معیارهای مؤثر در مکان‌یابی آن‌ها. مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری. تهران. ایران.
رسول‌زاده‌اقدم، صمد؛ عدلی‌پور، صمد و کوهی، خدیجه (1395). تحلیل رابطة سرمایة اجتماعی با هویت بازاندیشانه. توسعة اجتماعی، 11(2)، 95 ـ 122.
صمدی میارکلائی، حمزه و صمدی میارکلائی، حسین  (1394). ارائة الگوی رهبری بحران برای رهبران و مدیران بسیج. مطالعات راهبردی بسیج، سال 18، شمارة 61، 31 ـ 64.
طباطبایی، محمدحسین (1401). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: حکمت فراز.
عزیزی، سعید (1398). بررسی رابطة بین توسعة سرمایة انسانی و مدیریت بحران (مورد مطالعه: سازمان امور مالیاتی کشور). مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة 6، شمارة 1، 121 ـ 141.
عمیدزنجانی، ‌عباسعلی (1386). قواعد فقه بخش حقوق عمومی.‌ تهران:‌ سمت.
مکارم‌شیرازی، ناصر (1399). تفسیر نمونه. چ 4. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مقیمی، ‌سید محمد (1394). اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام. ‌چ 4.‌ تهران: راه‌دان.
موسوی مقدم، ‌سید محمد و ‌محمدی، ‌مروت (1395). بررسی ‌نقش ‌مسجد ‌در ‌افزایش ‌سرمایة ‌اجتماعی‌ بر اساس ‌نماگرهای ‌اصلی آن‌ در ‌قرآن ‌و‌ حدیث.‌ مدیریت سرمایة اجتماعی، س 3، ش 1، 139 ـ 162.
نصراللهی، زهرا؛ مکیان، نظام الدین و اسلامی، راضیه (1394). سرمایة اجتماعی و مؤلفه‌های آن در اسلام. اقتصاد و بانکداری اسلامی، شمارة 13، 3 ـ 21.
Afsari, A. (2014). Social capital in Islam. Interdisciplinary researches of the Holy Quran, 6(3), 1-10. (in Persian)
Aldrich, D. & Meyer, M. (2010). Social capital and community resilience. American Behavioral Scientist, 59(2), 254-269. DOI:10.1177/0002764214550299
Amid Zanjani, A.D. (2016). The rules of jurisprudence of the public law department. Tehran: Semit. (in Persian)
Asgharan-Anbi, M. (2018). Investigating the impact of organizational structure characteristics and collaborative decision-making on crisis management in oil, gas and petrochemical industries (Subject of study: Mahabad Petrochemical Company). Master's Thesis. Department of Public Administration. Human Resources Development. (in Persian)
Avey, J. B., Luthans, F., & Youssef, C. M. (2010). The additive value of positive psychological capital in predicting work attitudes and behaviors. Journal of Management, 36, 430–452.
Azizi, S. (2018). Investigating the relationship between human capital development and crisis management. Social Capital Management, 6(1), 121-141. (in Persian)
Behera, J. K. (2023). Role of social capital in disaster risk management: a theoretical perspective in special reference to Odisha, India. International journal of environmental science and technology, 20(3), 3385-3394. https://doi.org/10.1007/s13762-021-03735-y
Binnashir-Alketbi, A. H. S., Jimber-del-Río, J. A., Ibañez-Fernández, A., & Vergara-Romero, A. (2023). Human Resource Development and Crisis Management: The Role of Communication and Learning in the United Arab Emirates. TEM Journal, 12(2). DOI:10.18421/TEM122-59
Buhagiar, K. & Anand, A. (2023). Synergistic triad of crisis management: leadership, knowledge management and organizational learning. International journal of organizational analysis, 31(2), 412-429. DOI:10.1108/ijoa-03-2021-2672
Ding, X.F. & Liu, H.C. (2018). A 2-dimensions uncertain linguistic DEMATEL method for identifying critical success factors in emergency management Applied Soft Computing, 71, 386-395. https://doi.org/10.1016/j.ifacol.2019.11.169
Fraser, T., Page-Tan, C., & Aldrich, D. P. (2021). Won't You Be My Neighbor? Uncovering ties between Social Capital and COVID-19 Outcomes at Local Levels. DOI:10.2139/ssrn.3788540
Giavrimis, P. & Nikolaou, S-M. (2020). The Greek university students social capital during the covid-19 panademic. European Journal of Education Studies, 7(8). DOI:10.46827/ejes.v7i8.3175
Grabowska-Powaga, A. (2020). The role of social capital in economic activities in Poland in the period of global crisis. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego  Wrocławiu, 64(7), 37-45. DOI:10.15611/pn.2020.7.03
Guo, J., Liu, N., Wu, Y., & Zhang, C. (2021). Why do citizens participate on government social media accounts during crises? A civic voluntarism perspective. Information & Management, 58(1). doi: 10.1016/j.tele.2021.101619
Holtskog, H. & Ringen, G. (2013). Opportunities in the wake of crisis. Procedia CIRP, 7, 73-78. DOI:10.1016/j.procir.2013.05.013
Horner, C. (2022). Reconstructing the Concept of Organizational Crisis: Using the Historic Case of Mississippi Chemical Corporatio.
Jahanbakhsh, H., Pournaseri, S., Jabri, M., & Asadi Pekar, M.R. (2015). Clarifying role of multi-purpose using crisis management. Civil engineering, architecture and urban management. (in Persian)
Kkubun, K. (2020). Social Capital May Mediate the Relationship between Social Distance and OVID-19 Prevalence.
Koshy, M. & Smith, D. (2023). Community resilience implications institutional response under uncertainty. Sustainable Development.
Kuchler, T., Dominic, R., & Johannes, S. (2020). “The Geographic Spread of COVID-19 Correlates with Structure of Social Networks as Measured by Facebook.” NBER working paper.
Makarem Shirazi, N. (2019). Sample interpretation. 4th edition. Tehran: Dar al-Kitab al-Islamiya Publications. (in Persian)
Makridis, C. A. & Wu, C. (2021). How social capital helps communities weather the COVID19 pandemic, 16(1), e0245135. DOI:10.1371/journal.pone.0245135
Mimaki, J. & Shaw, R. (2007). Enhancement of disaster preparedness with social capital and community capacity: A perspective from a comparative (Case study of rural communities in Kochi, Japan). SUISUI Hydrological Research Letters, 1, 5-10. https://www.jstor.org/stable/25622761
Moghimi, S.M. (2014). The principles and foundations of management from the perspective of Isla. Tehran. (in Persian)
Mousavi-Moghadam, S.M. & Mohammadi, M. (2015). Investigating the role of mosque in increasing social capital based on its main in the Qur'an. Social Capital Management, 3(1), 139-162. (in Persian)
Morsut, C., Kuran, C., Kruke, B. I., Orru, K., & Hansson, S. (2022). Linking resilience, vulnerability, social capital and risk awareness for crisis and disaster research. Journal of Contingencies and Crisis Management, 30(2), 137–147. https://doi.org/10.1111/1468-5973.12375
Nakagawa, Y. & Shaw, R. (2004). Social capital: A missing link to disaster recovery. International Journal of Mass Emergencies and Disasters, 22(1), 5–34. DOI: 10.4236/jmp.2014.56046
Nasrullahi, Z., Makian, N. A., & Eslami, R. (2014). Social capital and its components in Islam. Scientific-promotional quarterly of Islamic economics and banking, 13, 3-21. (in Persian)
Nodez, A. S., Yaghoubi, N. M., & Keikha, A. (2022). The effect of community-based crisis management on the resilience to disasters with the mediating role of social capital. International Journal of Human Capital in Urban Management, 7(2).
Parker, L. D. (2023). Crisis Management and resilience: Reflections and directions. Financial Accountability & Management.
Pelling, M. (2003). The Vulnerability of Cities: Natural Disaster and Social Resilience, Earthscan Publications Ltd.
Samadi Miyarklai, H. & Samadi Miyarklai, H. (2014). Providing a comprehensive crisis leadership model for Basij leaders and managers. Basij Strategic Studies Quarterly, 31-64. (in Persian)
Rasulzadeh Aghdam, P., Adlipour, S., & Kohi, K. (2015). Analyzing the relationship between social capital and rethinking identity. Social Development Quarterly, 11(2), 95-122. (in Persian)
Seeger, M. W., Reynolds, B., & Sellnow, T. L. (2020). Crisis and emergency risk communication in health contexts: Applying the CDC model to pandemic influenza. In Handbook of risk and crisis communication. 493-506.
Sriyani, G. T. W. (2021). Impact of Social Capital Empowerments on the Businesses Success among the Micro and Small-Scale Tourism Entrepreneurs in Sri Lanka. Journal of Management, 12(1), 225-243. DOI:10.4038/wjm.v12i1.7522
Sudrajat, A. R. & Latifa, S. (2020). Perencanaan Tenaga Kependidikan. At-Tazakki. Jurnal Kajian Pendidikan Islam Humaniora, 4(2), 268-277.
Tabatabayi, M.H. (1401). Al-Mizan in Tafsir al-Qur'an. Qom: Hekmat Faraz Publications. (in Persian)
Vay, C. & Steinherr, V. (2023). Leadership in a digitalized and crisis-ridden world: towards a comprehensive overview of relevant competencies for leaders. https://www.mdpi.com/2071-1050/15/17/13129