طراحی مدل عوامل مؤثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت ملی نفت ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت دولتی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 استادیار، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

3 استاد، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

هدف مقالة حاضر طراحی مدل عوامل مؤثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت ملی نفت ایران است. به‌منظور تحقق این هدف، ابتدا ابعاد مفهوم مسئولیت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شرکت ملی نفت ایران از طریق مصاحبه، مطالعات کتابخانه‌ای و فیش‌برداری و تحلیل تم، استخراج شد. سپس، با به‌کارگیری روش دلفی و بهره‌گیری از نظرهای 29 نفر از خبرگان آشنا به موضوع تحقیق، مهم‌ترین ابعاد مسئولیت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شرکت نفت شناسایی شد. در مرحلة بعد، پس از تعیین حجم نمونه براساس جدول مورگان و روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 385 نفر از کارشناسان ارشد و مدیران شرکت نفت ایران انتخاب شدند و ابعاد و عوامل شناسایی‌شده در قالب پرسشنامه‌ای در اختیار آن‌ها قرار گرفت. داده‌ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری تجزیه‌وتحلیل شد. در نهایت، مدل عوامل مؤثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت نفت شامل 12 متغیر، در دو بخش ابعاد مسئولیت اجتماعی (شامل پاسخگویی، رعایت اصول اخلاقی- اجتماعی، قوانین تدوین‌شده، شفافیت، حفظ منافع ذی‎نفعان) و نیز عوامل مؤثر بر آن (شامل آگاهی و باور مدیران ارشد، آموزش، دانش، توجه به رقابت، حفظ محیط زیست، کنترل و ارتباطات) طراحی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. امینی، سید فضل‌الله (1392). بررسی تطبیقی مسئولیت‌های اجتماعی مدیران در واحدهای دولتی و خصوصی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد مدیریت اجرایی، سازمان مدیریت صنعتی.
  2. ایران‌نژاد پاریزی، مهدی (1387). مدیریت رفتار سازمانی در عصر جهانی‌شدن، تهران: نشر مدیران.
  3. پورخویی، بیژن (1392). راهکارهای ترویج مسئولیت اجتماعی در یک اقتصاد غیردولتی. پژوهش‌نامة مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، شمارة 21، صفحات 24-29.
  4. شکراللهی، مسعود (١٣٧٩). ظرفیت‌سازی برای سلامت نظام اداری. مجموعة مقالات همایش توسعة نظام اداری. پژوهش‌نامة مرکز آموزش مدیریت دولتی، شمارة 76، صفحات 80-77.
  5. خلیلی، محسن (1387). اقدام‌ها و ابتکارهای مدیران صنعت کشور برای ارتقای مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها. پژوهش‌نامة مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها، پژوهشکدة تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، شمارة 21 صفحات 38-33.
  6. نجف‌بیگی، رضا (1386). سازمان و مدیریت. چاپ چهارم، تهران: نشر ترمه.
  7. نجاری، رضا (1378). علل تخلفات اداری و چگونگی پیشگیری از آن‌ها. مجموعه مقالات همایش توسعة نظام اداری، تهران، 17 و 18 مرداد، صفحات 95 -91.
  1. Ccilia, W., & Wasserfaller, M. (2008). Internal organizational factors influencing voluntary CSR disclosure. School of Business Economics and Law, 23, 20-38.
  2. Farook, S. & Lanis, R. (2005). Determinants of corporate social responsibility disclosure: The Case of Islamic Banks. Accounting and Finance Association of Australia and New Zealand Conference, Melbourne.
  3. Gjølberg, M. (2009). The origin of corporate social responsibility: Global forces or national legacies?. Socio-Economic Review, pp 605 -610
  4. Hsiang, L. Ch., Hsiang, H. Ch., & Tzu, Y. Ch. (2007). On the determinants of corporate social responsibility: international evidence on the financial industry. Corporate Governance: An International Review, 15, 119-216.
  5. Lim, A. (2012). The global expansion of corporate social responsibility: Emergence, Diffusion, and reception of global corporate governance frameworks. Doctoral Dissertation, Management Dept. University of Michigan.
  6. Smith, J. J. (2006). HR should urge adoption of “Corporate social responsibilitypolicy". SHRM Global HR News, 6(8), 15.
  7. Taghian, M. (2007). Corporate social responsibility: A resource-based view of the firm. IESE Business School, 89, 114-126.
  8. Byrne, B. M. (2010). Structural Equation Modeling with AMOS: basic concepts, applications, & programming. 2nd ed., New York: Taylor & Francis Group.
  9. Hair, J. R., Joseph, F., Black, W. C., & Anderson, R. E. (2006). Multivariate data analysis, 7th ed., Available at: http://www.mediafire.com/?mkrzmjmmonn (accessed 1 December 2013).
  10. Fornell, C., & Larcker, D.F. (1981). Evaluating structural equation models with Unobservable variables & measurement error, Marketing Research, 18(1), 39–47.

Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2004). A beginner's guide to Structural Equation Modeling. 2nd ed., New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah.